مقدمه

باورود به قرن21ام درآستانه تغییروتحولاتی هســتیم کـه مـی رونـد تصویرمـا را ازجـهان دگـرگـون سازند.عده أی ازپژوهشگران را اعتقاد براین است که دهه آینده و حتی دهه هــای بعـد ازآن دوران توسـعه بیوتکنولوژی وبهره برداری ازفرآورده های زیست فن آوری درحیات بشری خواهد بود وانسان هزاره سوم لاجرم به استفاده ازتولیدات بیوتکنولوژی درزندگی خود خواهد بود.مهندسی ژنتیک وبیوتکنولوژی ازعلـوم حیاتی نوینی که آینده بشررا به طورعمده دچارتحول ودگرگونـی خواهـد کـرد.پارکـها وفضـای سـبزنیزکه نمودی ازتوسعه درشهرها هستند ازاین قاعده مستثنی نبوده و درآستانه تغییرو تحول اساسی قرار دارند.

به راستی چقدرزیبا می شد اگربه جای استفاده ازروشنایی سرد و بــی روح لامپـهای الکـتریکی ،چمن ها ودرختان به پرتو افشانی می پرداختند.

چقدرزیبا می شد اگرمی توانستیم به جای صدای ناهنجــار ترانسـهای لامپـهای الکـتریکی درسـکوت پنهان ،سرود وحدت هستی را درک می کردیم.

- این مقاله تلاشی است نظری جهت دستیابی به اهداف زیر:

 1ـ زیبا سازی وایجاد یک فضای سبز بهینه، نمونه و پیشرفته

 2ـ صرفه جویی قابل توجه در هزینه انرژی الکتریکی

 3ـ صرفه جویی قابل توجه در هزینه ساخت تأ سیسات روشنایی پارک ها

 4ـ درآمد زایی از طریق تولید و تکثیر بذر و نهال های گیاهان زینتی پرتو افشان

آشنایی کلی با پدیده : پرتو افشانی زیستی bioluminescence

همه ماچیزهایی راجع به کرم شبتاب شنیده ایم.ایــن کـرم تنـها گونـه پرتوافشـان یوکـاریوت و یکـی ازمعدود گونه های پرتوافشان موجـود درکشـورمان مـی باشـد.فراینـد تولیـد بوسـیله موجـودات زنـده را بیولومینسانس یا پرتوافشانی زیستی می نامند.این فرایند ارتباطی با فلوئورسانس وفسفرسـانس کـه درآنـها تحول پرتوهای نورمرئی یاغیرمرئی باطول موج کوتاه به طول مـوج بلندترمطـرح اسـت نـدارد.بلکـه قـابل مقایسه با تولید نور بوسیله شعله می باشد.

ارگانیسم های بیولومینسنت دارای توزیع گسترده و فراوانی در طبیعــت هسـتند.و شـامل تنـوع قـابل ملاحظه ایی ازگونه ها می باشند.ازبین این گونه ها میتوان به باکتریها، جلبکها، قارچها و ماهی ها،حشــرات ،میگوها واسکوئیدها اشاره نمود.بسیارقابل توجه است که هیچگونه رابطه تکاملی و خویشاوندی معنـاداری مابین سیستمهای مختلف پرتوافشان وجود ندارد.

باکتریها، فراوان ترین و گسترده ترین ارگانیسم های پرتوافشان در جهان مــی باشـند. عمومـی تریـن رویه دربین آنهازندگی آزاد دراقیانوس میباشد.همچنین گونه های ساپروفیت که بـرروی گوشـت ماهیـهای مرده رشد میکنند و همچنین گونه های همزیســت درارگانـهای پرتـو افشـان اسـکوئید و...همگـی ایـن باکتریهاگرم منفی میله ایی متحرک با توانایی زیســت بـی هـوازی اختیـاری مـی باشـند.اغلـب باکتریـهای پرتوافشان درجنس های زیرطبقه بندی می شوند.

s |Photobacteriom| Vibrio کـه اغلـب درطبیعـت بـه صـورت دریـازی مـی باشـند.درخلیـج فـارس سـوش هـایی ازگونـه harvevi.V بـه صـورت همزیسـت بــا اسکوئیدهای ساکن درمنطقه یافت می شوند.

گیاهان پرتوافشان: واقعیت یا خیال!

افکاربزرگ همیشه با مخالفت شدید وخشونت بارطبقه عوام روبروبوده اند(( انشتین ))

یک قدم زدن شبانه درپارکی که درآن گیاهان به پرتوافشانی مــی پردازنـد و fly fire هـا درگوشـه وکنارپارک درحال پرواز بوده،درآب نماها گیاهان وجلبکها و ماهی های پرتوافشان بــه چشـم مـی خورنـد شاید کمی دور ازذهن باشد اما ازپشتوانه علمی بسـیارمحکمی برخـوردار میباشـد.بـرای پروازذهـن انسـان فضایی نامتناهی درپیش روست،دانشمندان و نظریه پردازان خواهند توانسـت ایـن فضاهـای سـبز را بـرای انسانها تدارک ببینند.

تنها یک مسئله باقی میماند وآن مسائل اخلاقی مربوط به بیوتکنولوژی می باشد.آیــا مـا مجازهسـتیم صفتی را که درطول مسیرچند میلیون ساله تکامل هرگزدرگیاهان مشاهده نشده به آنها انتقال دهیم...؟

DNA بیگانه، در گیاهان

تکنیکهای پرورش گیاهان برای آینده طلایی ازطریق تشدید صفات ویژه بــرای تولیـد محصـولات غذایی راه بردی مدتهاست که فکردانشمندان را به خود مشغول داشته است.اما ژنوم های بزرگ ومشکلات دیگراین رویا را دست نیافتنی نشان می دادند تا همین اواخر بیولوژی سلولی ـ مولکولی گیاهی دسـتخوش تغیـیروتحولی شـگرف گردیـد.ایـن پیشـرفت بـه واسـطه اسـتخراج پلاسـمید باکتریــایی Tiازبــاکتری خـــاکزی tumefaciens Agrobacteriumبـــود کـــه میتوانـــــد درانــــواع بســــیاری ازگیاهان Transformationایجاد نماید.این DNA.T را میتوان به یکی ازوکتورهای سازگاربـا coli.E مانند pBR322 متصل نمود و vector shuttle coli.E-plant ازیک مکان غیرحســاس بـرش داده ویک ژن بیگانه مانند ژن lux اســتخراج شـده از fly fire و... را در آن وارد نمـوده و ایـن پلاسـمید مهندسی شده را به یک tumefacions.A منتقل نماییم.

زمانی که این باکتری یک گیاه را آلوده نماید DNA.T را به داخل سلول گیاهی انتقال میدهــد و تمامـاً وارد ژنوم سلول گیاهی می شود حالا سلول گیاهی دارای ژن بیگانه کلون شده است کــه بـروزآن توسـط پروموتوربالادست کنترل میشود هم اکنون ما به یک گیاه پرتوافشان دست یافته ایم.

منبع:مجموعه مقالات همایشهای آموزشی و پژوهشی فضای سبزشهرتهران(جلد دوم)

کاشی سنتی#