مدیریت دانش در عرصه ی نظامی
کاربست اصول و فنون مدیریت دانش در عرصهی نظامی میتواند بر شیوه ی استفاده از فناوریهای نظامی و در نتیجه برتری دانشی تأثیرگذارده و همچنین به تعالی و تکامل دکترینهای پیشرفتهی دفاعی منجر شود. بنابراین بهکارگیری مدیریت دانش در حوزه ی مسایل نظامی، نیاز ضروری و فزآینده ای است که باید به آن توجه ویژهای داشت.
1 .محیطی برای مدیریت دانش
کسب برتری دانشی در عملیات نظامی نیازمند آگاهی و شناخت کافی از میدان نبرد و تجسم و پیشبینی رویدادها و روندها است. به همان میزان که میدان نبرد دستخوش دگرگونی میشود و آهنگ جنگ شتاب بیشتری میگیرد، سرعت تولید اطلاعات و تصمیمگیری نیز در ابعاد گستردهتری رو به افزایش میگذارد. اساسی ترین مولفه ی جنگهای آینده ، اطلاعات است و به همین دلیل سازمانهای دفاعی برای ورود به این عرصه متکی به کسب اطلاعات از منابع متعدد هستند. اطلاعات گردآوری شده در فرایندی شتابان ارزیابی خواهند شد تا در نزدیکترین زمان ممکن تصمیمهای ما را حمایت کنند. ایجاد سامانهای برای گردآوری، تحلیل و کاربست اطلاعات در کوتاهترین زمان ممکن نیازمند کسب قابلیتهای برتر در تمامی رده های فرماندهی و کنترل و سازوکارهای نیازسنجی است. این ابزارها میبایستی بر ابزارهای مشابه دشمن که جهت پیشبینی و تجسم واکنش، مفهوم سازی برای حل مسأله و تصمیم گیری صحیح به کار میرود، برتری محسوس داشته باشند.
جهانی شدن جنگ و عوامل ملازم آن مانند عملیات مشترک و ترکیبی، از دیگر تغییرات مهم در رویاروییهای نظامی آینده است. از این پس جنگ و عملیات نظامی شبه جنگی مانند فعالیتهای عملیاتی برای پاسداری صلح و ایجاد نیروهای حایل در سطح بین المللی، بسیار بیشتر از جنگهای داخلی و منطقهای روی خواهد داد. پذیرش این واقعیت، بهمعنای آن است که آگاهی از وضعیت، کسب اطلاعات و تصمیمگیری، بیش و پیش از گذشته متکی به اطلاعات و دسترسی به منابعی است که خارج از میدان رزم قرار دارند. کسب این اطلاعات جنبه ی فوری و آنی داشته و مکانهای گردآوری آنها در سطح جهان پراکنده است. در صورت نیاز به انجام عملیات مشترک و ترکیبی، ایجاد ارتباط و هماهنگی در فضای عملیات یکپارچه بسیار ضروری مینماید و خلق قابلیت همکاری متقابل بین یگانها، در موفقیت مأموریتهای نظامی انکارناپذیر خواهد بود.
از منظر منابع انسانی، ارتش نیز مانند سایر سازمانها نقش مهم سرمایهی فکری در اقدامات نوین نظامی را به رسمیت میشناسد. پیشرفت شتابان فناوری نیازمند ایجاد سامانهی شتابنده تر و کارآتر آموزش نظامی است. زمان برای فراگیری علم و فناوری کمتر از گذشته است. به همین دلیل نیروهای نظامی برای کسب تجربهی عملیاتی، نقشآفرینی چندگانه و توسعه ی مهارتهای شغلی، به شکل چرخشی در جایگاه های مختلف به کار گمارده میشوند. آنها به طریق تجربی به منابع گستردهای از دانشهای ضمنی دست پیدا میکنند، اما هنگام پایان خدمت مدیریت دانش در عرصهی نظامی شغلی و بازنشستگی، دانش ضمنی و مهارتهای کسب شده را همراه خود بازنشسته میکنند. پرسش اساسی برای حل این مشکل آن است که آیا “مدیریت دانش” را برای رفع این نقایص میتوان وارد میدان عمل کرد؟ در دنیای شرکتهای تجاری، که در آنها مدیریت دانش به مثابه رویکردی مدیریتی بهکار گرفته میشود، محیط و فضای کار در مقایسه با فضای نظامی از ایستایی و پیشبینی پذیری بیشتری برخوردار است. افزایش حجم اطلاعات در محیطهای عملیاتی و گسترش روزافزون پیچیدگی و ابهام این محیطها، فلسفه و روششناسی نوینی را برای درک حقایق عملیاتی و توانایی افزایش دانش دفاعی طلب میکند.
#کاشی سنتی