پیاده گرایی
وایجاد خیابان های مخصوص خرید مرکز شهر درسال1923 شروع شد. در بین ده ه های " وجود داشت. 3 1930 و1960 در بعضی از شهرها خیابان
هایی به نام "خیابان های بازی جایی که خیابان ها در زمانهای خاصی از روز یا
در روزهای خاصی در برابر وسایط نقلیه بسته بود و از این جاده ها به عنوان زمین
بازی برای بچه ها استفاده می شد. با وجود این شهرهای کمی دارای طرح
پیاده گرایی تا قبل از ده ه1950بودند.
فروش کاشی مذهبی
دلیل اصلی آن
این بودکه درآن زمان قانون انگلیس بستن خیابان ها را برای استفاده منحصربه فرد
عابر پیاده اجازه نمی داد. شاید علت پشت این قضیه این بودکه ثروتمندان حاضر به
کاهش استفاده ازماشین نبودند.
بعد از سال 1967
چندشهر شروع به داشتن طرحهای پیاده گرایی نمودند.چند مثال ازاین دست شامل نورویچ ریدینگ
ولیدز می باشد
مورد اول
شهرنورویچ بعد از بستن خیابانهای مرکزشهربه سوی وسایط نقلیه،ترافیک عابرپیاده به
نحو فزاینده ای بعد از اجرای طرح درمنطقه دیده شد. فروشنده
های فروشگاه اصلی شهریک جهش 5 و 20 درصدی را در فروشگاه درچند سال اول تجربه کردند.
ایتالیا
خیلی از شهرهای
ایتالیا باترافیک افزاینده ومسائل مربوط به آن مانندترافیک وآلودگی هوا روبرو
هستند. بعنوان یک نتیجه بعضی ازشهرهای میلان و فلورانس تصمیم گرفتند که فقط به آن
ساکنان و بازرگانانی که درآنجا زندگی میکنند اجازه ورود با وسیله نقلیه را بدهند. مبارزات کنونی از طریق وزرات محیط زیست با پیش کشیدن وضعیت
سلامتی مردم در رابطه با آلودگی هوا برای رواج پیاده گرایی موثر بود. بر اثر این مبارزات شهرهای زیادی در ایتالیا به شبکه
"شهرهای عاری از اتومبیل" ملحق شدند و شهرهای زیادی به برنامه "یک
روز بدون ماشینم " ملحق شدند. تا کنون در رم خیلی از میدان های
بیرون مرکز در برابر ورود وسایط نقلیه بسته شده اند.
فروش کاشی مسجدی در تهران
البته منظور از
اظهارات بالا این نیست که فضاهایی وقف عابر پیاده گردد،ازآنجاییکه چندین سال پیش
در شهرهای ایتالیا مخصوصا در قدیمی ترین وبا اعتبارترین مناطق،خیلی ازمداخله ها
باهدف حذف کلی ترافیک وسیله نقلیه وایجاد "جزیره های پیاده" تعریف شده
است. دلیل آن درورای تمام اینها حفظ بناهای یادمان ومراکز تاریخی فوق الذکر از
پوسیدگی ناشی از آلودگی هوا میباشد، بنابراین جزیره های عابرپیاده فقط در بخشهای ارزشمند
ویژه شهرقرار داده شده است.
دانمارک
البورگ وکپنهاگ
اولین شهرهایی بودند که خیابانها راقبل ازسال1962مخصوص عابر پیاده کرده بود. 7
البورگ تا سال 1977 ،39شهرخیابان هایشان رادر مراکز شهرشان مخصوص عابرپیاده
نمودند. مهمترین خیابان عابر پیاده در کشور دانمارک خیابان استروگست در کپنهاگ
بود. این منطقه خرید با بسته بودن در مقابل ترافیک از سال1962،این منطقه خرید عمده
شهر شامل سه خیابان به هم متصل توسط میدانهای عامه پسند هستند.بعد از اجرا این
موضوع آشکارشدکه خیلی از عابران پیاده درآنجا درگیر فعالیتهای اجتماعی مانند نشستن
و گپ زدن شده اند.مسائل محیطی شامل صداها و آلودگی محیطی کمتر وجود دارد،دراین حین
خرده فروشها30 %بیشترفروش داشته اند.
در سالهای
اخیرطرح های پیاده گرایی درکشورهدفهای مختلفی را دنبال می کند. مهمترین هدف کاهش
تراکم ترافیکی درمراکز شهر بود. هدف بعدی قابل دسترس بودن و راحتتر نمودن مراکز
شهر برای عابرپیاده مخصوصا بچه ها و سالمندان بود. بقیه اهداف نیزشامل کمک به حفظ
مناطق تاریخی وافزایش اقتصادی مرکزشهر بود. یکی از دلایل عمده برای موفقیت وحمایت
عمومی از چنین طرحهایی به دلیل آن است که این طرح ها توسط عموم حمایت میشوند نه توسط
سرمایه های خصوصی.
سوئد
ایده پیاده
گرایی برای مردم سوئد از آنجایی بوجود آمدکه مردم درباره اثرفزاینده ترافیک وسایل
نقلیه در امنیت عابر پیاده، محیط، حفظ مراکزتاریخی وبه طورکلی روش زندگی مبنی
براینکه مردم عادت به لذت بردن از مراکز تاریخی در طول نسل ها داشتند نگران شدند.
موفقیت این طرح ها عمدتا به این دلیل بودکه خیابان های عابر پیاده به سوئدی ها کمک
میکردکه مکان مرکزی برای ملاقات را حفظ کنند، یعنی بعضی چیزهایی که برای فرهنگ
سنتی شان مهم است.
گروه اول شهرهای
سوئدی برای داشتن خیابانهای عابر پیاده در مرکز شهر تا سال 1961 شامل بودند. تا
اواخر1960 این تعداد به 35عدد رسید. وتا اواسط ده ه 1990 این 8 استکهلم ،گوتنبرگ
ولند تعداد به بیشتر از 100عدد افزایش یافت.
با وجود اینکه
به طرح های عابرپیاده بیشترین اولویت داده شده است،ازآنجاییکه دوچرخه به نحو
گسترده ای درکشور استفاده میشود، طرحهای جامع در جستجوی رفع نیازهای نه تنها برای
عابرپیاده، بلکه برای دوچرخه سواران وهمچنین رانندگان روشهای حمل و نقل عمومی نیز
میباشد. در این طرحها از روش های حمل ونقل
عمومی مانند تراموا و اتوبوس بنحو گسترده ای استفاده میشود. ارتباط خوب بین ایستگاه
های اتوبوس/تراموا باخیابانهای عابر پیاده دراغلب شهرها می تواند مشاهده شود.
پیاده گرایی در
ایران
در شهرهای
تاریخی وسنتی ایران نیزمانند بقیه شهرهای تاریخی دنیا عابر پیاده وتحرکش اولویت
داشت. بعد از وفور اتومبیل درفضاهای شهری این اولویت ازبین رفته است و فضاهای شهری
تبدیل به محیطی ناخوش?یند برای پیاده شده است.
در این مورد
مسئولان ومتخصصان برنامه ریزی شهری باید به تدابیری بیاندیشندکه شهررا حتی المقدور
به عابر پیاده برگردانند و این چنین به شهر سرزندگی وحیات ببخشند.
یکی از نکاتی که
دراین زمینه بایدرعایت شود فاصله مناسب خدمات از یکدیگر میباشد به عنوان مثال در
یک محله مطلوب زمان مورد نظر برای رسیدن به پارکینگ ومحل بازی کودکان کمتر از 5 دقیقه،محل
خریدو ایستگاه اتوبوس کمتر از7دقیقه وفاصله مهدکودک،دبستان ومراکز درمانی کمتر از 15 دقیقه بایدباشد.
کفسازی مسیرهای
پیاده رو بسیار اهمیت دارد، پیاده رو نباید نامسطح باشد و عابررا مجبور به عبور از
پله های متعدد ننماید، عرض آن برای عبورکافی باشدوهمچنین برای عبورمعلولان
وسالمندان وکودکان مناسب باشد. در صورتی که بوفور مشاهده میکنیم که چنین نکاتی در
پیاده روهای ما اجرا نشده است و بسیاری از ما چالشی عظیم هنگام عبور ازپیاده روها
مشاهده نموده ایم که انجام این چالش برای معلولان و سالمندان بسیاری اوقات غیر
ممکن است .
همچنین
بایددرفضای پیاده رو بوسیله مبلمان وطراحی مناسب فضاهایی برای استراحت ونشستن حتی
بصورت کافه تریا و مراکز توزیع اغذیه وجود داشته باشد.
عملا با بررسی
کاربری بعضی خیابان ها میتوان در مورد طراحی پیاده روی آن تصمیم گرفت. بعضی از
خیابان ها به دلیل کاربری آن نیاز به ورود وسایط نقلیه جهت بارگیری و ی اتخلیه
بارهای سنگین دارد ولی دربعضی خیابان ها کاربری آن طوریست که اگر منحصرا مخصوص
عابر پیاده شوندوبا مبلمان مناسب تجهیزگردد به عنوان یک مرکز تجاری_تفریحی بسیار
مورد توجه قرار خواهد گرفت وکارآیی آن بالا خواهد رفت. ازقبیل خیابان بهار درتهران
البته در بخشی که به فروش البسه کودکان اختصاص داردویا خیابان صف (سپهسالار)
درتهران که کفش فروشی های زیادی در آن قرار دارد. حتی
باتخصیص بعضی از خیابان ها از قبیل لاله زار به عابر پیاده میتوان این خیابان ها
را ازلحاظ تاریخی زنده کردوبه سابقه تاریخی و باشکوه آن بازگشت.
نهاتیا میتوان
گفت همانطورکه دکترسالینگاروس نتیجه میگیرد هسته فضای شهری مخصوص عابرپیاده است
وبایدکه باپرداختن به این جنبه در طراحی شهری فضاهای شهری را انسانی تر و با
سازگاری بیشتر با خصوصیات بشری ساخت.