به گزارش خبرگزاری مهر، در ابتدای این مراسم محمدحسن حامدی مدیر مسئول و سردبیر نشریه تندیس، ضمن خوش آمدگویی به حاضران گفت: در نشست امروز برای اولین بار یک هنرمند از هنرهای سنتی یعنی هنر کاشی‌سازی را دستمایه پژوهش قرار داده‌ایم. هنرمندی که به واقع در زیباسازی شهرها و مشخصا شهر تهران نقش بسیار مهم و تعیین‌کننده‌ای داشته است. زنده یاد حاج حسین خاک‌نگار مقدم در واقع با دستاوردهای شگفتی که در ساخت کاشی و هنر کاشی به جامعه عرضه کرد نوعی از زیبایی را به پایتخت ایران هدیه کرد.
این پژوهشگر تاکید کرد: چند ماه پیش گفته شد که قطعاتی از کتیبه معروف «توانا بود هر که دانا بود»، در مدرسه دارالفنون ریخته شده است. در واقع یک هجمه‌ای شروع شد توسط خبرنگاران و رسانه‌های مختلف مبنی بر اینکه چه بر سر این اثر گرانقدر از استاد خاک‌نگار مقدم و استاد حسن زرین خط آماده است. وقتی این بحث رسانه‌ای شد، سریعا سازمان میراث فرهنگی خودش را موظف دانست که در این خصوص پاسخگویی کند. می‌خواهم بگویم هر کدام از این آثار، قطعاتی هستند که در واقع چهره واقعی تهران را در ذهن و خیال همه ما ساخته‌اند و این دست رنج هنرمند بزرگی به نام حاج حسین خاک نگارمقدم است.
در ادامه این مراسم سعید خاک‌نگار مقدم، نوه زنده یاد حاج حسین خاک‌نگار مقدم خاطراتی از پدربزرگ هنرمند خود را بیان کرد.
مهدی مکی‌نژاد از هنرمندان هنرهای سنتی درباره اهمیت پرداخت به هنرهای سنتی از جمله کاشی سازی گفت: پس از آشنایی با خاندان خاک‌نگار مقدم به دلیل پژوهش‌هایی که درباره هنرمندان هنرهای سنتی و از جمله کاشی سازی داشتم، جلساتی را با سعید خاک‌نگار مقدم داشتم. تصمیم گرفتم مقاله‌ای علمی درباره حاج حسین خاک‌نگار مقدم بنویسم که این مقاله منتشر شد. سرنوشت این هنرمندان هم غریب، هم عجیب و هم جالب است.
این هنرمند که سازنده سردر دانشکده تربیت مدرس است، به تشریح سختی کار در حوزه کاشی، تناسبات معماری و رنگ‌ها پرداخت و گفت: نکته مهمی که برای ما اهمیت دارد این است که حاج حسین در واقع آخرین شخصی است که حلقه اتصال هنر قاجار و هنر معاصر است یعنی حتی می‌شود آثارش را به دو قسمت قاجار و معاصر تقسیم کرد. حاج حسین با اینکه یک استاد طراز اول بوده ولی در هیچ‌کدام از آثارش با نام استاد امضا نکرده است، این تغییر نگرش آموزشی را نشان می‌دهد. در واقع زمانی بوده است که آن نظام استاد شاگردی کنار رفته بود، دارالفنون تاسیس شده بود، دانشگاه توسط امیرکبیر تاسیس شده بود و در نتیجه دیگر نام استاد نوشته نمی‌شد، در صورتی که پیش از آن نوشتن استاد مرسوم بوده است.
مهدی مکی‌نژاد در ادامه با نمایش تصاویری از آثار حسین خاک‌نگار مقدم، به بررسی آثار این هنرمند و سبک کار او پرداخت.
کیانوش معتقدی پژوهشگر و نویسنده به عنوان آخرین سخنران این مراسم، درباره حاج حسین خاک‌نگار مقدم سخن گفت: برای من چنین روزی همیشه مثل یک آرزو بود و خوشحالم که این مراسم برگزار شد. زمانی که درباره کاشی‌ها پروهش می کردم همیشه با نام خاندان خاک‌نگار مقدم مواجه بودم و آثارشان را دنبال می‌کردم. از یک جایی برایم جذاب شد که حاج حسین خاک‌نگار مقدم کیست که توانسته است یک تنه تمام کارهای درجه یک و پروژه‌های مهم شهر تهران و ری را انجام دهد.
این محقق در ادامه به ارتباط بین حاج حسین خاک نگار و خوشنویسان و مسأله کتیبه‌نگاری در آثار این هنرمند در تهران اشاره کرد و یادآور شد: می‌توان حدس زد که شاخص‌ترین خوشنویسی که با حاج حسین کار کرد، استاد عمادالکتاب بود که در آن زمان هر دو جدی‌ترین و مهم‌ترین خوشنویس روزگار خودشان بودند و قدرت قلم بسیار بالایی داشتند. همکاری این دو هنرمند در بیشتر موارد نتیجه بسیار قابل توجهی داشته است مانند مدرسه دارالفنون، دانشسرای عالی، کاخ نگارستان، بیمارستان فیروزآبادی در شهر ری و نمونه‌های دیگری که باقی مانده است.
در انتهای این مراسم، فیلمی از زندگی حاج حسین خاک نگارمقدم، هنرمند عرصه کاشی و سفال به کارگردانی هومن حسنی به نمایش درآمد.
حاج حسین خاک نگارمقدم معروف به حاج حسین کاشی‌پز از جمله آخرین کاشی‌گران سنتی ایران در پایان دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی است که ساخت بسیاری از کتیبه‌ها و کاشی‌کاری‌های بناهای مهم تهران همچون سردر باغ ملی، عمارت مسعودیه، کاخ گلستان، دانشسرای عالی و بسیاری از مساجد تهران را در کارنامه پر‌بار خود دارد. اهمیت وی علاوه بر انتقال و آموزش شیوه‌های سنتی کاشی‌گری عهد قاجار به دوران معاصر، ایجاد اولین کارخانه تولید کاشی هفت‌رنگ و چینی‌سازی بود.
نمایشگاه آثار زنده‌یاد حاج حسین خاک‌نگارمقدم از 10 مهرماه در نگارخانه «میرمیران» خانه هنرمندان ایران دایر است و تا 20 مهرماه نیز ادامه خواهد داشت. علاقه‌مندان می‌توانند همه روزه از ساعت 13 تا 20 از این نمایشگاه در خانه هنرمندان ایران بازدید کنند.