به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان از جمله استانهای تاریخی کشور محسوب می شود و گوشه گوشه شهر کرمان نیز که از هر دوره تاریخی ایران زمین نشانی دارد جایگاهی قابل توجه در مباحث تاریخی دارد. صدها آثار تاریخی منحصر به فرد در شهر کرمان ثبت شده است و از این نظر در کشور رکورد دار است در چنین شرایطی بسیاری معتقدند که کرمان باید در یک برنامه ریزی مدون پایه اقتصادی خود را بر مبنای گردشگری بنا کند. در چنین شهری ضوابط ساخت و سازها نیز باید متناسب با جایگاه تاریخی شهر انجام شود تا هویت شهر برمبنای جایگاه تاریخی کرمان شکل گیرد اما طی سالهای اخیر شاهد رشد برج سازی و نماسازی با نمای غربی هستیم که هیچ تناسبی با فرهنگ ایرانی و جایگاه تاریخی کرمان ندارد. 
مقابله با این هجمه به معماری ایرانی در کرمان نیاز به برنامه ریزی مدون و البته دیدگاهها و افکاری بر مبنای حفظ مکانهای و نمادهای ناب تاریخی کرمان باشد. اما متاسفانه در کنار اوج گرفتن معماریهای غربی و غیر اصیل در کرمان شاهد بی توجهی به بسیاری از اماکن تاریخی نیز بوده ایم بطوریکه بافت تاریخی شهر کرمان بیشترین آسیب را از این دیدگاه دیده است. در حالی بافت تاریخی کرمان از جایگاه ارزشمندی برخوردار است که بسیاری از این بناها به دلیل بی توجهی های صورت گرفته تخریب شده اند و دیگر نشانی از فرهنگ و تمدن غنی گذشته را ندارند. این مسئله موجب بروز مشکلاتی از جمله مهاجرت کرمانیها از بافت قدیم شهر به مناطق تازه ساز شهری و ساکن شدن افاغنه در بافت تاریخی را به همراه داشته است. 
به جرات می توان گفت استفاده بافت تاریخی کرمان در بخش گردشگری نیز در حداقل سطح ممکن نگاه داشته است و بسیاری از خانه های تاریخی و معماری کهن کرمان زمین نیز در حال از بین رفتن است. هر چند که نباید به قیمت نگهداری از این بناهای نیمه ویران عمران شهری را نیز قربانی کرد اما حفظ و مرمت و تغییر کاربری این بناها در شهری مانند کرمان می تواند بافت تاریخی شهر را به یکی از منابع درآمد اصلی مردمان کرمان تبدیل کند که البته این امر نیاز به برنامه ریزی دقیق در راستای حفظ بناهای شاخص و قابل توجه در بافت قدیم و توسعه شهری در مناطقی دارد که این بناها به ویرانه تبدیل شده اند. اما نکته اساسی در این بین رعایت معیارهای اصیل معماری در معماری شهری است که قرار است در کنار بافت تاریخی کرمان شکل گیرد. در این میان سازمان میراث فرهنگی نقش اصلی و تعیین کننده دارد اما با تغییراتی که طی روزها گذشته در ساختمان میراث فرهنگی کرمان انجام شده است به نظر می رسد این دیدگاه باید در این مجموعه پر رنگ تر شکل گیرد. 
ساختمانی که میراث فرهنگی کرمان در آن مستقر است هر چند خود ثبت ملی نیست اما از سابقه قابل توجهی برخوردار است و یکی از بناهایی است که مطابق با معماری اصیل ایرانی شکل گرفته است و حفظ اصالت چنین بناهایی می تواند نشان از اهمیت دادن مسئولان به حفظ هویت بناهای تاریخی داشته باشد. با این وجود تغییراتی که هم اکنون در ساختمان میراث فرهنگی کرمان در حال روی دادن است شامل پر کردن استخر میانی این بنای منحصر به فرد و همچنین بستن برخی طاقهای ورودی این ساختمان است که اصلت معماری اصیل این ساختمان را تحت تاثیر قرار داده است. فعالان و دوستداران بناهای تاریخی امیدوارند با تدبیر مسئولان این سازمان جلوی تغییر در ساختمان سازمان میراث فرهنگی کرمان که از جمله معدود بناهای با سبک معماری اصلی ایرانی است گرفته شود و هویت این ساختمان حفظ شود. مجتبی یزدان پناه از جمله فعالان فرهنگی و دوستداران میراث فرهنگی استان کرمان و استاد دانشگاه شهید باهنر کرمان است که خواستار جلوگیری از تغییر در نوع معماری این ساختمان شده است. وی در خواست کرده است که مدیرکل میراث فرهنگی جلوی این اقدام را بگیرد. یزدانپناه معماری اصیل این بنا را مورد توجه دانسته است و خواستارحفظ هویت تاریخی و منظر این ساختمان شده است. یزدان پناه ادامه داد: این ساختمان از معدود بناهای اداری کرمان است که نظر معماری و فرم ساخت با وظایف سازمانی که در آن در حال فعالیت است هم خوانی دارد. 
این استاد دانشگاه گفت: این ساختمان کاملا متناسب با معماری سنتی کرمان ساخته شده و در زمان خودش که بیش از 40 سال قبل بوده است تالار و فضایی گردشگری محسوب می شده است. وی گفت: در حال حاضر شاهد بسته شدن برخی طاقهای این ساختمان هستیم و استخر خالی وسط این ساختمان نیز در حال پر شدن است. این استاد دانشگاه گفت: این اقدام از لحاظ فنی یک اشتباه است، می خواهم به این سوال پاسخ داده شود که تغییر هویت بصری ساختمانی که از معدود مکانهای زیبای شهر به حساب می آید چه توجیه فنی و اصولی دارد. محمد رضا هاشمی نژاد نیز که فعال گردشگری و گرافیست کرمانی است در این خصوص می گوید: این ساختمان از سنتهای معماری گذشته الگو گرفته شده است و با استفاده از مصالح و تکنولوژی معاصر ساخته شده است و حفظ آن ضروری است. وی ادامه داد: در مرکزیت این بنا که مبتنی بر منظر آب به عنوان تجسم تکثیر آسمان و زمین بوده است استخری با ابعاد طلایی و با کاربرد چند منظوره ایجاد شده است. هاشمی نژاد افزود: وجود این استخر در میانه بنا ضروری است و تخریب آن موجب لطمه با کلیت منظر بنا می شود. 
وی ادامه داد: اول اینکه این استخر جزئی از یک بسته معماری است که حذف آن به کلیت بنا لطمه زده و آن را به لحاظ محتوا، فرم و فلسفه معماری دچار مشکل می کند. وی ادامه داد: در حال حاضر احداث این استخر هزینه های هنگفتی را طلب می کند که همین هزینه هم برای تخریب بنا صرف می شود. وی گفت: حتی اگر مسئولان می خواستند از این فضا استفاده بهینه کنند راهکاری های بهتری نیز از جمله تبدیل این مکان به نگارخانه مطابق با معماری سنتی بود. امیدواریم مسئولان میراث فرهنگی کرمان که خود متولی حراست از بناهای با معماری اصیل و سنتی کرمان هستند در این خصوص تدبیر لازم را اتخاذ کنند. |