ویـرایش دوم
ضـوابط و مقـررات شهرسـازی و معمـاری بـرای افـراد معلول جسمی – حرکتی موضوع
مصوبه 1378 شـورایعالی شهرسـازی و معمـاری، حاوی مشخصات وویژگیهای مورد انتظار از
مسیرهای عبور، فضاهای مختلف در کاربریهای متفاوت و تجهیزات موجود در فضاهاست. بخشی
از این مشخصات موردانتظار،به جلوگیری از ایجاد موانع مسدودکننده یا مختل کنـنده
حرکـت برای افراد معلول جسمی اختصاص دارد. در این قسمت از مقاله ، مصادیق و نکات
مهم برای پیشگیری از ایجاد موانـع یاد شده طبق گروهبندی بند 2 ،از ضوابط مصوب
شورایعالی شهرسازی ومعماری نقل میگردند.جهت سهولت دسترسی مجدد به بندها و مقررات
مورد اشاره دراین مقاله، مطالب به صورت تصاویری عیناً از متن ضوابط استخراج
گردیدهاند.
اشیاء یا
تجهیزات ایستاده یا پیشآمده از جدارها
اختلاف سطح،
عوارض در کفسازیها و پله
پهنای آزاد
مسیرها و سایر اندازه های لازم برای ورودیها
شیبهای طولی
وعرضی مسیرهای عبور
محافظت از
امکانات و سطوح تردد در برابر عوامل محیطی وجوی
امکانات لازم در
مسیرهای تردد و دسترسی
پیشنهادات
همانگونـه کـه
ملاحظه میشود، اغلب موانع یادشده موجب بروز مشکلات حرکت و تردد برای افراد با
توانایی جسمی بیشـتر نـیز مـیشوند و رعایت ضوابط و مقررات مذکور میتواند از بروز
مشکلات برای آنان نیز جلوگیری نماید . اما با این وجود مشـاهده مـیشـود که رعایت
ضوابط و مقررات مصوب هنوز جایگاهی را که شایسته است در دستگاه های اجرایی کسب
ننموده است.
اگر دستیابی به
شرایط تردد بدون مانع را یکی از اهداف اساسی در نظر بگیریم، بررسی علل و عوامل
موثر در ایجاد یا بیتوجهی به موانع و یافتن راهحلهایی جهت مرتفع نمودن علل یادشده
از اهمیت قابل ملاحظهای برخوردار خواهد بود. دریک
گروهبندی کلی علل اساسی را میتوان در موارد زیر جستجو نمود:
الف- عدم توجه
طراحان وکنترلکنندگان طرحها به ایجاد موانع در طراحی فضاها و شبکه ارتباطی شهری
ب – کـم توجهی
متولیان تسهیلات، تجهیزات و خدمات شهری به رعایت حقوق افراد برای تردد آسان و ایمن
و نبود پشتیبانی قانونی و قضایی کافی برای اعاده این حقوق،
ج – کم توجهی
طراحان مبلمان وتجهیزات شهری به نیازها و ویژگیهای جسمی افراد کم توان یا ناتوان جسمی،
د- دخالـتهای
غیراصـولی مـردم یـا دستگاه مختلف نظیر ادارات متولی زیر ساختمانهای شهری ،
دراجزاء محیط شهری و عدم وجود نظارت جدی برروی عملکرد آنان در تخریب و آسب به سطوح
تردد،
هـ ضعف آگاهی
عمومی و تخصصی از فواید و چگونگی کاربرد مقررات و ضوابط معماری در این مورد،
باچنیـن
دیدگاهـی درخصوص عوامل موثر در وجود موانع حرکت و تردد در مسیرهای عبور، میتوان
تمهیدات مختلف را جهت مرتفع نمودن و یا جلوگیری از ایجاد آنها اندیشیده و به اجرا
گذارد.
در خاتم? این
مقاله به تعدادی از این پیشنهادات که جامعیت بیشتری دارند اشاره میشود:
1 -تمرکز قانونی
در برنامهریزی و کنترل تخصصی فعالیتهای ساماندهی و مناسبسازی،
2 -تفکـیک مسـئولیتها
و وظـایف فنـی و تخصصی از وظایف پیگیری و اداری با پایه قراردادن مقررات و قوانین موجود
و ترجیحاً استقرار این مسئولیتها در دو دستگاه متفاوت،
3 -مشـارکت هـرچه
بیشـتر نهادها و انجمنهای غیر دولتی و حضور فعال آنان در جریانها و کمیته های تخصصی
ملی و محلـی مرتبط با مناسبسازی محیطهای شهری و ساختمانی و پیگیری زمینه های حقوقی
لازم برای اجرای قوانین و مقررات از طریق این نهادها و انجمنها،
4 -انجام پروژه
های اجرایی – تحقیقاتی پیلوت در مناطق مختلف شهری
و ارزیابی نتایج ،
5 -تهـیه راهکارهـای
طراحـی و اجرایـی ضـوابط و مقررات شهرسازی و معماری مصوب در این زمینه ، با یاری گرفتن
از تجربیات و نتایج پروژه های فوق،
6 -پیگـیری و تسریع
برقراری دوره های آموزشی تخصصی در هر دو بعد دانشجویی و جامع? حرفهای براساس برنامه
های مدون علمی،
7 -ترویج مفاهیم"
طراحی برای همه" یا "طراحی همه شمول" از طریق برگزاری مسابقات طراحی
و اجرایی در رده های مخـتلف فنـی و حـرفهای حتـی در سـطوح سـازندگان تجربـی و کارگـران
ساختمانی و همچنین توسع? کارگاه های آموزشی تخصصی در رده های متفاوت فنی و حرفهای.
#کاشی سنتی