کاستی سنجی در محیط

از دیگر ابزارهای تشخیص رویدادها و روندهای مهم که از شیوه ی تفکریِ معکوس یا بیرونی ـ درونی سود می جوید، توجه به نقاط کاستی در رویدادها است. بررسی نقاط ضعف، ابتدا به عنوان روش تحلیل کاستی ها، به وسیلهی مؤسسه ی تحقیقات بین المللی استنفورد در سال 1977 ابداع شد. این روش فرصتهای هوشمندانه و مغفول یا تهدیدهایی را نشان میدهد که از محیط خارجی، فعالیت عادی سازمانی را تحت تأثیر قرار میدهد. این ابزار گونه ای از تفکر راهبردی است که مدیران را مجبور میسازد رخدادها و روندهای مذکور را پیش از تبدیل به بحران یا فرصتهای سوخته از دیدگاه دوست و دشمن مشاهده کنند. کاستی سنجی براساس 4 فرض شکل میگیرد:

• سازمان برای رفع برخی نیازهای اجتماعی به وجود میآید؛

• سازمانها نسبت به تغییرات محیط خارجی حساس و آسیب پذیر هستند؛

• سازمانها به محیط پیرامونی خود وابستگی و اتکا دارند؛ و

• سازمانها توسط بسیاری از اجزای مهم حمایت می شوند.

سازمانها شبیه سکوهای دریایی حفاری نفت هستند که ستونها و تکیه گاه های آنها به اعماق دریا رفته تا بر روی لایه های سنگ بستر دریا مستحکم شود. سنگ بستر برای سازمانها، جامعه است و تکیه گاه ها و ستونها انتظارات آنها از جامعه برای بقا است.

تکیه گاه های یک سازمان شامل مواردی به شرح ذیل است:

• نیازها و خواسته هایی که به دنبال آن است؛

• تواناییهای ویژه که برای انجام وظایف به آنها نیاز دارد؛

• منابع و سرمایه هایی که بر آن تکیه میکند؛

• مشتریان و کاربران اصلی؛

• ثبات قیمت در مواجهه با رقیبان؛

• نماها و نمادها؛

• فناوریهایی که بر آن تکیه میکند؛ و

• انسجام تولیدات و خدمات.

کاستی سنجی، این تکیه گاهها را از منظر نقاط قوت کنونی بررسی می کند. سپس تکیه گاهها به پرسش تبدیل میشوند: چه نیازها و خواسته هایی برای سازمان اهمیت دارد؟ سازمان به چه منابعی متکی است؟ چه مزیتهای قیمتی در دسترس هستند؟ سازمان به چه تواناییهای ویژهای نیاز دارد؟ کدام فناوریها اساس آن را تشکیل میدهند؟

برای آنکه به درک درستی از چگونگی آسیب پذیری سازمان در مقابل آن دسته از عوامل خارجی دست یابیم که احساس دوستانهی کمتر و حتی حس دشمنی را برمی انگیزند، کاستی سنجی به بررسی آسیب پذیری تکیه گاهها در شرایط ضعف، حذف، تغییر یا ایجاد بینظمی بنیادین در آنها میپردازد.

نقاط ضعف ممکن است نتیجهی نیروهای رقابتی، مداخله ی دولت، ابتکارات گروهی خاص، کشفیات علمی یا افشاگری رسانه ها باشد.

کاستی سنجی میزان آگاهی و حساسیت نسبت به نیروهای برون سازمانی را توسعه میبخشد. این نتایج می توانند به شما کمک کنند تا مباحث راهبردی را در سطح و پیش از آن که به بحران بدل شوند، تشخیص دهید.

سناریوها

سناریوها در حقیقت راههای ممکن به سوی آینده هستند. به بیان دیگر سناریوها، ترتیب و توالی فرضی رویدادهایی هستند که به منظور تمرکز بر فرایندهای سببی و نقاط تصمیم گیری ساخته شدهاند. خلق سناریو راهی برای اندیشیدن پیرامون مسایل مهم و فرایندهای سببی آنها، یافتن راههای ممکن تحقق این مسایل و کشف تأثیراتی است که میتواندبر صنعت یا سازمان داشتهو پیشبینی برنامه هایی است که میتوانندبرای حل این مسایل مفیدواقع شوند. هدف سناریوها، روشن ساختن تردید، ابهام و عدم قعطیتها است. سناریوها به تعیین پیامدهای وقوع یک موضوع از خلال راههای مختلف جایگزین کمک کرده و رهبران سازمان را قادر میسازندبه بررسی تأثیرات آن در طول زمان، بیندیشند.

آماده سازی چکیده ی موضوع

ارزیابی یک موضوع، به میزان قابل توجهی اطلاعات پیرامون موضوعات محتملی نیاز دارد که می تواند بر روی شیوهی رفتار سازمان تأثیر بگذارند.

خلاصه ی موضوع، سند دقیقی است که با چکیده سازی موضوع درک مسأله و طرح مبحث را برای مدیران آسان میکند. به طورکلی، خلاصهی موضوعات بیش از دو صفحه نیستند. آنها شامل موارد ذیل هستند:

الف. کلیدواژه ها و عبارات کانونی موضوع؛

ب. یک بحث در مورد پیش زمینه ی موضوع؛

پ. توصیفاتی پیرامون روندها، نیروهای مؤثر و دستاندرکاران که بر آن تأثیر می گذارند؛

ت. توصیفی پیشنگرانه پیرامون دورنمای آینده آن؛ و

ث. مفهوم بالقوهی آن در سازمان.