بررسی پروژه های دهکده های المپیک جهانی

وتأثیر آنان در طراحی دهکده المپیک کیا کلایه لنگرود میترا وحدتی کارشناس ارشد معماری منظر- سازمان ملی زمین و مسکن

چکیده مقاله

اراضی استخر کیا کلایه لنگرود همواره به عنوان زهکش شهرلنگرودنقش تعیـین کننـده ای در ایمنـی شهر ایفا نموده است ولی متأسفانه شهرداری لنگرود ، روزانه زباله هـای شـهری رادرآن دفـن مـی نمایـدو شهر را ناخواسته با بحران آب گرفتگی درآینده ای نه چندان دور روبرومـی کنـد . بررسـی هـائی جهـت تغییر کاربری طرح تفصیلی اراضی کیا کلایه لنگرود از تفریحی توریستی بهورزشی تفریحی به کمیـسیون ماده پنج پیشنهاد گردیده، ولـی مطالعـات نگارنـده، سـاخت و سـاز دائمـی را بـهعلـت ملاحظـات زیـست محیطی وتوسعه پایدار در این اراضی خطرناک می شناسـد . از ایـن رو طـرح نهـائی ، پیـشنهاداتی جهـت جانمائی فعالیت های ضروری ومحدود نمودن این ساخت و ساز هادر صورت تغییر کـاربری ارائـهنمـوده است. در حقیقت اراضی فوق الذکر جهت تمرینات ومسابقات فوتبال تیمهای ملـی وورزشـهائی کـه مـی توانند در فضاهای سر پوشیده موقت با استفاده از سیستم اسـپیس پیـشنهادی ایجـاد گردنـد مناسـب شـناخته شد .از آنجا که فعال سازی محیط های بیرونی بهمنظور پیوند های اجتماعی اسـت ،دربخـشی ازمطالعـات امکانسنجی تجارب پرو ژه های جهانی موردبررسی وتعمق قرار گرفـت کـهدرمقالـه حاضـرایـده هـای طرحهای منتخب جهانی که تشابهویـادرسـهائی بـرای طـرح دهکـده المپیـک اراضـی تـالاب کیـا کلایـه لنگرود داشته اند پرداخته شده است . در حقیقت، چون طراحی و ساخت وبهـره بـرداری ازدهکـده هـای ورزشی وخلق کار آئی های متعدد در فضا هـا ی فعـال ، بخـشی از تخـصص طراحـی منظراسـت ، ایـن مقالهدیدگاه طرح فضای فعال،وسلامتی انسان ومحیط را هدف طراحی منظرقرارداده است.

کلید واژه : دهکده المپیک ، فعال سازی ، محیط و منظر ، دهکده المپیک 2012 ، محیط زیست ، توسعه ، تالاب

توسعه پایدار و اراضی کیا کلایه لنگرود

بیشترین تراکم نسبی جمعیتی در سطح کشور ، بعد از استان تهران در استان گیلان متمرکزاست ،وشهر لنگرودو اراضی استخر کیا کلایه لنگرود برای احداث یکی از اردوگاه های تدارکاتی تیم های ملی وبه عبارتی دهکده المپیک ، مناسب شناخته شده.

متأسفانه اراضی کیا کلایه لنگرود ، وتالاب زیبا و طبیعی آن ، با انواع پرندگان دریائی ، مدفن روزانه 100 تن زباله شهری گردیده .

درس هائی از معماری منظر در پرو ژه های دهکده المپیک جهانی

اگر چه مطالعات توسعه پایدار اقتصادی ،محل کنونی دفن ذباله در اراضی را مناسب استقرارهتل و مسیر آبی شناخت ولی تشابه زمین استادیوم سئول و تعددکاربری های اطراف استادیوم سئوگ ویپو با زمین و طرح اراضی کیا کلایه لنگرود که قرار است ،مجموعه ای شا مل نمایشگاهها،بازارچه های مو قت ، مسیرهای آبی مسابقاتی وتفریحی متعدد... گردد ، جالب تو جه می نماید .

استادیوم سئول بر روی محل سابق دفن ذباله بنا شد،.شکل آن شبیه قایق سنتی و خطوط منحنی آن تداعی گرزیبائی منازل کره ای است.

استادیوم سئوگ ویپو در منطقه چجو- دو ازمحـیط زیـست ایـن منطقـهبـسیار تـأثیر گرفتـه. طراحـی آن بسیار پیشرفتهو پارک آبی مجهزوفروشگاه هاو رستورانهای متعدددر کنارآن ساخته شده است .

طرح دهکده المپیک 2012 مورفوسیزو با دورنمائی از مانهتن 3 در زمینه ، از لحاظ فعال سازی محیط و خلق انواع فعالیتهای محیطی و استانداردهای ورزشهای آبی درمطالعات امکانسنجی تأثیر زیادی داشت .

بررسی نمونه هایی از طرحهای مسابقه طراحی دهکده المپیک 2012 نیویورک 4 ،روشن ساخت که مسئله اسکان بازدید کنندگان و ورزشکاران بیشترین سطح اشغال دهکده های المپیک را شامل گردیده ، بنابراین در صورتی که در طرح کیاکلایه بتوانیم برخی ازاین اسکان ها را،در اراضی مجاور و شهری حل نمائیم ، ضمن فعال سازی شهراز لحاظ اقتصادی خطرات ساخت و سازدائمی وقطع مسیرزهکش شهررا به حد اقل کاهش می دهیم .

ویژگی های فرمی مجموعه های ام. وی. آر. دی. وی وهنینگ لارسنس تگنسچرزوزاها هدیدهر چنداز لحاظ فرمی ، گرمی و تحرک بصری خاصی را دارند،ودرحقیقت نکته تعمق بر انگیز آنهادر مطالعات امکان سنجی کیا کلایه است، ولی ساخت و ساز های حجیم آنها نکات آموزنده ای را برای پروژه کیا کلایهدر بر ندارند جزاینکه اغلب حجم های بزرگ کاربری های غیر ورزشی داشته وبرای اسکان ، تجارت یاتفریح که از فعالیت های جنبی د هکده های المپیک است استفاده می گردند.

اسمیت میلرومعماران هاوکینسون و طرح دهکده المپیک لنـدن2012 بـا سـازه هـای مقـاومی ،بـه خلـق محیط هائی فعال در ، سطوح مختلف پرداخته انـد. ازآنجـا کـه سـطح محـیط زیـست در پـروژه کیاکلایـه بسیار حائز اهمیت است استفاده از سطوح ارتفاعی مختلف در این نمو نه ها می تواند، ایده حفاظت محـیط و پیوستگی عملکردی در طرح نهائی دهکدهورزشی کیاکلایه را تأیید نماید .

تأکید برفرم تو پو لو ژیک زمین در طرح دهکده المپیک مسکو2012 ، راه حل هـو شـمندانه ای اسـت که راههای عبوری را بهمنظره های زیبا پیو ند دهد و از خشکی وبی تحرکی فضاها بکاهد. طرح دهکده المپیک کیاکلایه نیز بجزدر بخش اتصال دو تالاب در بقیـه قـسمتها از فـرم توپولـوژی زمـین پیروی نمودهوسطح محیط زیست با مسیرهای غیرهمسطح از تعرض کاربریهای دیگرمصون مانده.

استادیوم، تنهاعنصرمهم در طرح مادرید2012 است،وغلبهآن برمحیط و انـسان ،آنـرا بیـشتربـه یـک سایت صنعتی شبیه نموده تـا دهکـده المپیـک ،ومـردمدرآن بـه کلـی فرامـوش گردیـده انـد. دردهکـده المپیک کیا کلایه، حفظ و ارتقاع شیوه معیشت و زندگی مـردم بـومی، بـه همـان اندازه،کـه تـأمین امنیـت ورزشکاران و تماشاچیان حائز اهمیت است مورد توجه قرار گرفته ، در حقیقت در طرح اثبات مـی گـرددکه مردم از هر گروه ، کشاورز ،تاجر ، شهروند ، تماشا چی وورزشکار...همگی مـی تواننـد بخـشی ازبـر نامه توسعه پایداریک منطقهبودهونقش مهم خود را ایفا نمایند .

سطوح کاربردی بر اساس ، حفاظت از فضاهای با ارزش محیط زیستی، محفوظ نمودن سطوح عملکردی دهکده المپیک، به همراه حفظ جریان حرکتی سنتی شهر، طراحی سایت در دو سطح کاربردی و اتصال سطوح عملکردی با حفظ ویژگی های آنها درهنگام نیاز صورت پذیرفته . فضاها ی ورزشی سر پو شیده دائمی کمی دارد ، و برای فضاهای سر پو شیده موقت ، سازه های موقت که جهت دوره زمانی کوتاه نصب می شود طراحی گردیده . سازه های دائمی طرح عبارتند از : استادیوم چند عملکردی ، هتل ، محل اقامت ورزشکاران ، مسیر های آبی ودانشکده تربیت بدنی .

ویژگی های کلی طرح دهکده المپیک کیا کلایه لنگرود

1(حفظ محیط زیست و تالاب 2 (طرح زون توریستی برروی محل کنـونی دفـن زبالـه 3 (ایجـاد فـضای مطبق گیاه کاری و چمنکاری جهت زهکش و حفظ لبه تـالاب 4 (ایجـاد لـوپ دوچرخـه ،دو و اسـکیت، جهت اتصال نقاط مهم سایت 5(احداث کمترین سـازه هـای دائمـی 6(دسترسـی سـریع وآسـان بـا حفـظ امنیت، به و، از زمین تمرینی فوتبال 7 (دسترسی آسان به دهکده المپیـک ،دانـشکده تربیـت بـدنی ، لـوپ ورزشی ، کمپهای تفریحی توریستی و شریانهای سواره شهری ازمحل اقامت ورزشکاران .8(ایجاد فـضای مطبق آبی میان بخش کمپینگ و محل اقامت ورزشکاران .9(حفظ ویژگی، کـاملا طبیعـی زون کمپینـگ 13 واستفاده از سازه های اسپیس فریم 10 (ایجاد دانشکده تربیت بدنی جهت بالا بردن سطح کیفی عملکـرد ورزشی 11(حفظ جنگل توسکا

نتیجه گیری

تغییرکـاربری اراضـی اسـتخر کیـا کلایـه لنگـرودبـهورزشـی تفریحـی ( دهکـده المپیـک ) ، در اثرارزیابی تجارب مـشابه و پتانـسیل هـای محیطـی در ایـن نقطـه کـشور ، منـاظر طبیعـی و ارتفاعـات پوشیده از جنگل مـشرف بـه اراضـی کیاکلایـه ، قـرار گیـری در اراضـی پـایکوهی و جـدا بـودن از زمینهای کشاورزی ، شیب مناسب جهت تغییر کاربری موردنظـر ( حـدود 1، ( %پیوسـتگی بـا بافـت شهر لنگرودوفاصلهنزدیک با مراکز خدماتی ، همجواری با خیابانهـای شـریانی موجـود شـهرو کمـر بندی آتی ، منابع آب شهر و خطـوط انتقـال نیـروو گـاز ومـساحت وفـضای کـافی بـرای دهکـده المپیک ووجود اراضی ذخیره برای تو سعه های آتـی صـورت گرفـت و حـاکی بـرآن اسـت کـهدر صورت محدود نمودن ساخت و ساز های دائمی و استفاده از سازه هـای موقـت ، ایـن کـاربری دارای مناسبت زیا دی با اهداف فعال ساز ی و سالم سازی محیطی است. در حقیقـت اسـتفاده از سـازه هـای مو قت و ایده چند عملکردی بو دن فـضا ی بـازدر طـرح فـوق[ ] ،توانـسته طراحـی منظـررا فراتـراز 14 تعاریف متعارف مطرح سازد .

منابع

وحدتی، میترا ، فعال سازی اراضی تالاب کیا کلایه لنگرود (و تغییر کاربری آن به دهکده المپیک )، پایان نامه کارشناسی ارشد معماری منظر ، پردیس هنرهای زیبا ، دانشکده معماری ، (1385 (

 #کاشی سنتی