شبکه های دانش، اینترنت و توسعه

نویسنده گان : پیترکوکر و لی دبلیو مک نایتnight cK M .W Lee and Cukor Peter

اساتید دانشکده حقوق و دیپلماسی فلچر، دانشگاه تافتس

کلید واژه ها: شبکه های دانش، دسترسی به اینترنت، روابط اقتصادی، شبکه های دانش و توسعه

چکیده

فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات ICT ،نقشی اساسی در توسـعه اقتصـادی، سیاسـی و فرهنگـی بازی میکنند. فقط اخیراً ارتباط فنآوریهای حامی پردازش و انتشار اطلاعات و کاربرد ایـن دانـش در اهداف توسعه مورد توجه قرار گرفته است. کشف، انتشار و کاربرد دانش جدید، اشاعه اطلاعـات مربوط به بهترین عملکردها و تبادل نقطه نظرات در حال حاضر عوامیلی اساسی در کـار توسـعه بـه شمار میروند. اکنون به صورت فزایندهای دریافتهایم که این عملکردها به صـورت مـؤثری از طریـق فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات تسهیل مییابند. در حوزه توسعه اقتصادی، فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات میتوانند مشاغل جدید، موقعیتهای جدید برای بخش صنعت و خدمات و نیـروی کـار آموزش دیدهتری را فراهم نماید. این فنآوریهای میتواند جریان اطلاعات بـرون مـرزی را ممکـن 1 نمایند، تجارت بینالمللـی خصوصـاً فـنآوری پیشـرفته ذرات بـه جـای اتـمهـا را افـزایش داده و سرمایهگذاری مستقیم خارجی را جذب نمایند. این فنآوریها همچنین میتواننـد بـه وسـیله اعمـال حاکمیت خوب و مؤثرتر نمودن بازده فرایندهای اداری از طریق شبکه درون دولتی به توسعه سیاسی کمک نمایند. استفاده خلاق از فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات خصوصـاً اینترنـت در زمینـه هـای مراقبتهای سلامتی، آموزش، حفظ محیط زیست و دیگر حوزه های مهم توسعه میتواند به گونـهای مؤثر به پیشرفت جوامع در حال توسعه کمک نماید. مقالـه حاضـر، علـل و عواقـب ایـن رونـدها را شناسایی کرده و تأثیرات آنها را برای توسعه بیشتر شبکه های دانش، به منظور توسعه اقتصاد اینترنـت جهانی بررسی مینماید.

1ـ مقدمه

افزایش فزاینده اهمیت اقتصادی فنآوریهای اطلاعات در ارتباطات در سطح جهانی بـه وضـوح بـه وسیله مثال صنعت نرمافزار نشان داده میشود.. برنامهریزان در کشورهای کمتر توسعهیافته مانند هند، روسیه و همپیمانان قبلی آن در اروپای شرقی، فلسطین اشغالی میتوانند بـه عنـوان کارمنـدان عـادی شرکتهای چندملیتی کار کنند بدون آنکه کشور خود و یـا حتـی خانـه خـود را تـرک نماینـد. ایـن برنامهریزان که آشکارا شهود «مرگ فاصله ها» هستند کدهای کامپیوتری را بر روی رایانه خود در میان می گذارند. آنان قادرند در اقتصاد اطلاعات شرکت نمایند نه به ایـن دلیـل کـه در کشـوری صـنعتی زندگی میکنند و نه به این دلیل که آخرین فنآوریهای پیشرفته را در اختیار دارند بلکه بـه دلیـل آن که آموزش مناسبی داشتهاند. این مثال، بسیاری از مسائل اساسی عصر اطلاعات را در رابطه با دنیـای در حال توسعه، روشن مینماید.اینترنت به خصوص در تسهیل و حمایت از الگوی جدید و هر چـه پرطرفدارتر توسعه بسیار مناسب است الگویی که شبکه های دانش نامیده میشود. این شبکه ها، مـردم و مؤسسات را از تمامیط قسمتهای دنیا و تمامی طبقات جامعه گردهم میآورد. شبکه های دانش در عرصه توسعه در خدمت کشف دانش جدید و اعمال آن برای پیشـرفت کشـورها و منـاطق در حـال توسعه است. کلید موفقیت اولیه و رمز پرطرفدار بودن آنها در تحقق و ادراک این موضوع اسـت کـه تمامی شرکتکنندگان، چه مردم و مؤسسات شمالی و چه جنوبی، میتواننـد و مـیبایـد از یکـدیگر بیاموزند و باید فنآوری و ظرفیت ایجاد دانش، جمعآوری و انتقال آن را کسب نمایند.

همان گونه که به وسیله مثال بالا نشان داده شد، فنآوریهایی اطلاعات و ارتباطات نقشی اساسی در توسعه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایفاد مـیکننـد. کشـف، انتشـار و اعمـال دانـش جدیـد، اشـاعه اطلاعات مربوط به بهترین عملکردها، و ردوبدل کردن نظرات، اصول اساسی کار توسعه است که بـه گونهای مؤثر به وسیله فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات تسهیل میگردد. در حوزه توسعه اقتصادی، این فنآوریها میتوانند مشاغل جدید ایجاد نمایند، موقعیتهـای جدیـد در بخـشهـای صـنعت و خدمات ایجاد کرده و نیروی کار آموزش دیدهتری را فراهم نمایند. این فنآوریها جریـان اطلاعـات ورای مرزها را ممکن ساخته، تجـارت بـینالمللـی خصوصـاً در زمینـه فـنآوری پیشـرفته را ارتقـاء میبخشند. تجارتی که به قول نیکولاس نگروپونت تجارتی در ذرات و نه در اتم هاسـت. ایـن نـوع 1 تجارت سرمایهگذاری مستقیم خارجی را جذب مینماید. این فنآوریها همچنین میتوانند به وسیله اعمال حاکمیت خوب، و مؤثرتر نمودن بازده فرایندهای اداری از طریق شبکه درون دولتی به توسـعه سیاسی کمک نمایند. استفاده خـلاق از فـنآوریهـای اطلاعـات و ارتباطـات خصوصـاً اینترنـت در زمینه های حفظ سلامتی، آموزشی، حفظ محیط زیست و دیگر حوزه های مهـم توسـعه مـیتوانـد بـه گونهای مؤثر به پیشرفت جوامع در حال توسعه کمک نماید.این مقاله نقش فنآوریهای اطلاعـات و ارتباطات خصوصاً اینترنت را در خلق و کاربرد شبکه های دانش تجزیه و تحلیل مینماید. ایـن مقالـه مثالهایی را از کشورهای ثروتمندتر بیان میدارد اما تمرکـز آن بـر تـأثیر جریانـات تکنولـوژیکی در توسعه اجتماعی ـ اقتصادی کشورهای در حال توسعه افریقا، آسیا، اروپای شـرقی و آمریکـای لاتـین 1 است. البته مسائل و رویکردهای مطرح شده در مقاله حاضر ورای شکاف دیجیتالی نیز قابل طـرح و عملی است و در درون جوامعی ثروتمندتر نیز میتواند یافت شود. در مقاله حاضر مفهوم شبکه هـای دانش و نقش فزاینده آن در توسعه اجتماعی ـ اقتصادی نشان داده میشود و معنای شبکه های دانـش به صورت دقیقتری تعریف میگردد. یافته های دانشگاهی و پیشرفتهای حرفهای بـرای نشـان دادن اهمیت فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات ، اینترنت و شبکه های دانش در کار توسعه مـرور خواهـد شد. سپس کارهای ضروری برای کاربرد موفقیتآمیز فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات در دنیای در حال توسعه در مقاله تحلیل شده و نتیجه میگیرد که مسئله حیاتی اولیه در این رابطـه دسترسـی بـه اینترنت ابزار، اتصال و مهارتها) توسط عامه مردم است.

2ـ تعریف شبکه های دانش

این مسئله مستلزم در اختیار بودن شبکه های ارتباطی مؤثر و سـازگار بـرای تمـامی شـرکتکننـدگان است. علاوه بر آن تسهیل تعامـل میـان شـرکتکننـدگان، اینترنـت همچنـین بخـش جـدایی ناپـذیر شبکه های دانش است که به وسیله خدمت به عنوان ابزار اولیه درک، مشارکت و به کار بـردن دانـش عمل مینماید. در متعادل نمودن این مقاله، اهمیت اینترنت در عملکرد توسعه در رابطه با شبکه هـای دانش را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

3ـ شبکه های دانش و اینترنت

اهمیت اینترنت به عنوان ابزاری قدرتمند برای مشارکت دانش به وسیله جوزف استیگیتز اقتصـاددان 2 اهمیت اینترنت به عنوان ابزاری قدرتمند برای مشارکت دانش به وسیله جوزف استیگیتز ارشد قبلی بانک جهانی در اولین کنفرانس شبکه توسعه که در بن آلمان در دسامبر 1999 برقرار شـد مورد تأکید قرار گرفت. وی خاطرنشان نمود کـه در کـار توسـعه ایـن شـبکه عظـیم شـبکه هـا، هـم موقعیتها و هم خطراتی را مطرح مینماید. از جنبه خطرات، رشد اینترنت در ایالات متحده و دیگـر کشورهای توسعه یافته بسیار بیشتر از کشورهای در حال توسعه بوده است. این مسئله ممکـن اسـت اینترنت را به صورت ابزاری افزایش و نه کاهش شکاف بین کشورهای توسعه یافته و کشـورهای در حال توسعه در آورد. البته این عامل به وسیله شرایط ایجاد شده به وسیله دسترسی بیشتر و آسانتر به اطلاعات که از طریق اینترنت برای کسانی که به آن دسترسی دارند فراهم مـیگـردد متقـابلاً متعـادل میشود. «امروزه هر کودکی در هر نقطه از دنیا که به اینترنت دسترسی داشـته باشـد کتابخانـه جدیـد الکساندریا اسکندریه) را در دسـترس خـود دارد» در واقـع بـر اسـاس گـزارش 1999 در آن زمـان وجود داشته که بیانگر شش تریلیون بایت داده بین سه میلیـون پیشـکار 1 هشتصد میلیون صفحه وب 2 است.استیگلیتر طرفدار نظریه اصلی خود به این رویکرد اسـت کـه «جهـانی بنگریـد، محلـی دوبـاره آفرینی کنید» به عبارت دیگر دانش جهانی کسب شده از مخازن کنونی، مانند کتابخانـه هـای بـزرگ، بانکهای اطلاعاتی و دیگر منابع دانش که به وسیله اینترنت در دسترس است میباید نهادینـه گـردد، دوباره کشف شود و به موقعیتهای محلی بازگردانده گردد اگر بخواهد به صورتی مفیـد در توسـعه 3 کاربرد داشته باشد. این اصل، در عمل به وسیله رابرت چاسل یکی از مؤسسین بنیاد نرمافزار آزاد در کنفرانس اخیر دانش جهانی مطرح گردید. وی توضیح داد که چگونه نـرمافـزار سـاده شـده ارزان یـا دقیقتر بگوییم دستگاه 486 IBM را که به قیمتهای ارزان در دنیای درحال توسعه وجـود دارد بـه کار گرفت. به وسیله پیاده نمودن نیازهای نرمافزاری و سختافزاری در سطح قابـل تهیـه محلـی وی دانش جهانی را به صورت محلی قابل دسترسی نمود

نظریه استیگلتیز: «جهانی بنگرید محلی دوباره آخرین کنید» ممکن است این مسئله را توضیح دهد که چرا اینترنت شبکهای خصوصاً مفید در زمینه توسعه است که حتی مفیدتر از تلفـن و یـا شـبکه هـای رادیو و تلویزیونی است. شخص ممکن است عنوان نماید که خود اینترنت، بر همان اصلآ «جهـانی و محلی» دلالت دارد. در مقالهای روشنگر آیزنبرگ شبکه تلفن و اینترنت را مقایسه مینماید.

شبکه تلفن، چیزی طبقهبندی شده است که تحت کنترل درونی به صورت سـخت و خودکـار اسـت. اصولاً شبکه تلفن برای یک عملکرد بهینه شده است و آن انتقال صداست. داده به صورت صـدا) در خطوط مداری واقعی و یا مجازی انتقال مییابد. به منظور ارائه هر خدمت جدیدی میباید از شرکت تلفن تأییدیه گرفت و این شرکت همچنین سرویس پیشنهادی جدید را باید اجـرا نمایـد. کـاربرد در برنامهریزی شبکه و یا ایجاد خدمات هیچ نوع ورودی ندارد.

موقعیت مشابهی در مورد شبکه های رادیو تلویزیونی وجود دارد. هیچ نوع ورودی مستقیمی و یـا در نهایت ورودی کمی توسط کاربر در برنامهریزی آن صورت میگیرد. در مقابل اینترنت شبکهای اساساً 1 کنترل نشده است که فاقد حاکمیت مرکزی است. فنآوریهای زیرساخت اینترنت، انتقـال بسـتهای ، نرمافزار IP/TCP و معماری کامپیوتر مرکزی در سراسر جهان یکسان است. عوامل مختلف شبکه به وسیله کاربران بر طبق خواستها و نیازهایشان و نه بوسیله قدرت کنترل کننده مرکزی کنتـرل کننـده مرکزی وضع گردد. احتمالاً از همه مهمتر آنکه، اینترنت قادر است کاربردهای متفاوت بسیاری داشته باشد مانند: پست الکترونیکی، انتقال پوشه، شبکه جهانی، تلفن اینترنتـی، تصـویر اینترنتـی، موسـیقی P3 M) جریان صوتی) کنفرانس تصویری PEG4 M) جریان تصویری) چنـد رسـانهای و خـدمات رسانهای تعاملی و تمامی این کاربردهای بسیار متفاوت به وسیله کاربران و بدون شرکت نیروی کنترل کننده، ایجاد و نصب گردد. به منظور تکمیل بحث میباید یادآور شویم که حـداقل در حـال حـاظر کنترل سختگیرانه شبکه تلفن باعث ایجاد خدمات معتبر و با کیفیت بالا و البته محدود و گران قیمت شده است در حالیکه عدم کنترل کامل بر شبکه اینترنت باعث شده است کـاربرد غنـی و اساسـاً آزاد باشد اما خدمات با کیفیت جورواجور بر اساس بهترین دستیابی صورت پذیرد)

فن آوری جهانی اینترنت و اختراعات محلی و موضوعات ایجاد شده در آن آینه ی اصـول جهـانی ـ محلی توسعه در رابطه با درک دانش و کاربرد آن است. در نتیجه اینترنت به عنوان مظهر اصل جهانی ـ محلی میتواند به وسیله هر کشوری و یا منطقهای برای جمعآوری دانش جهانی و برگرداندن آن به وضعیت محلی به کار گرفته شود. این مسئله به کاربران در کشورهای در حال توسعه بستگی دارد که کاربردهایی را ایجاد نمایند که قادر به اجرای مسئله بومی سازی به روشی بهینه بـر اسـاس نیازهـای خود آنها باشد.

4ـ دسترسی به اینترنت

اهیمت فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات به وسیله مجامع مربوط به توسعه مدتهاست کـه بـه طـور کامل تأیید شده است. در 1980 کنفرانس عمومی یونسکو آغازگر برنامهای بینالمللـی بـرای توسـعه ارتباطات بود. در 1982» کنفرانس تامالاختیار اتحادیه بینالمللی ارتباطات دور» کمیسیون مسـتقلی را برای مطالعه توسعه ارتباطات دور ایجاد نمود.

کمیسیونaitland M در گزارش «حلقه گمشده» خود اولویت بالایی به سرمایهگذاری به میزان وسیع در ارتباطات دور را پیشنهادنمود.در واقع «شتابی دیجیتالی » در دنیـای در حـال توسـعه وجـود دارد، 1 احساس اضطرار و ترس از عقب ماندن در اقتصاد اطلاعاتی. بسیاری از جمله نیکـولاس نگروپونـت مدیر آزمایشگاه رسانهای IT M بر این باورند که دنیای در حال توسعه میتواند به وسیله ردکـردن و گذر از مراحل خاص توسعه صنعتی و جهش به درون اقتضاء اطلاعاتی پیشرفت نمایـد. اعتبـار ایـن نظریه هنور میباید به اثبات برسد. البته شکی وجود ندارد که ICTها اگر به گونـهای مناسـب اتخـاذ گردند و به کار گرفته شوند میتوانند موقعیتهای فرهنگی و اقتصادی را برای کشـورهای در حـال توسعه ایجاد نمایند. تسهیلات آموزشی بـه میـزان زیـادی از طریـق آمـوزش از راه دور و دسترسـی اینترنتی بهبود مییابد. مراقبتهای بهداشتی میتواند به مناطق دورافتاده که از این خدمات بیبهرهانـد راه یابد. تولید صنعتی در مقیاس کوچکتر قابل رویت میگردد کـه همچنـین باعـث کـاهش آلـودگی محیط است. این ارزیابی واقعگرایانه درباره نقش فنآوریهای اطلاعـات و ارتباطـات در توسـعه بـه 2 وسیله معاون رئیس جمهور ایالات متحده الگـور در کنفـرانس ITU بوینـوس آیـرس آرژانتـین در 1994 خلاصه گردید. هنگامی که وی بیان نمود که «ایجادGTI) کـه بـرای تمـامی اهـداف عملـی، اینترنت جهانی است) پیش فرض اساسی توسعه مداوم و پایدار برای تمامی اعضـاء خـانواده بشـری است». ارزیابی متعادل تری درباره نقش فنآوریهای اطلاعات و ارتباطات در دنیای در حال توسـعه در نوشته های پائولا یومن محقق مؤسسه سازمان ملل برای توسعه اجتماعی یافت میشود. وی بیـان 3 میدارد که موفقیت اینترنت نباید به وسیله تعداد افراد متصل به آن ارزیابی شود بلکه به وسیله میزانی که اینکار استاندارد زندگی و سلامت افراد در کشورهای در حـال توسـعه را بهبـود مـیبخشـد بایـد اندازهگیری شود. مسائلی که وی مطرح میکند شامل خطر اینترنت در سرعت بخشیدن به طبقهبنـدی جامعه به اقلیت نخبه دارای اطلاعات و اکثریت فاقد آن اسـت کـه منـابع و مهـارتهـای اسـتفاده از فنآوری را در اختیار ندارند؛ سرمایه های مورد نیاز برای ایجاد زیرساختهای ارتباطی دوام دار، منابع شخصی مورد نیاز برای خرید کامپیوتر شخصی، سرمایه های موردنیاز برای بالابردن سـطح باسـوادی جامعه بیانگر سطح بالای سرمایه گذاری مورد نیاز برای دستیابی به اقتصاد اطلاعاتی است.تنها راهی که ایثار جامعه در کشورهای در حال توسعه که در حال حاضر نیز زیر بار قرض هستند توجیـهپـذیر خواهد بود آن است که نتیجه این کار کاربردهای مفید اجتماعی داشـته باشـد ماننـد حفـظ سـلامت، آموزش، مشـارکت بیشـتر در فراینـد سیاسـی و سـهولت دسترسـی بـه اینترنـت از طریـق امکانـات عمومیTelecenters و فنآوریهای محلی قابل قبـولتـر نـرمافزارهـای ترجمـه، واسـطه هـای مجازی کمتر) به منظور به حداکثر رساندن تأثیر اینترنت در کار توسعه، توانایی دسترسی به آن میباید در اختیار پژوهشگران و گل جامعه در کشورهای در حال توسعه باشد. در این زمینه هـا دسترسـی بـه است تعداد تلفنهـا بـرای هـر 1000نفـر) بـه دلیـل آنکـه 1 اینترنت در ارتباط نزدیک با تراکم تلفن دسترسی اغلب از طریق تلفنهای عادی و یا به صورت فزایندهای از طریق بیسیم و یا تلفـن همـراه صورت میگیرد. اما اینترنت و ملاحظات شبکه تلفنی یکسان نیستند به دلیل آنکه ارتباطات ماهوارهای و خط دیجیتال DSLT1ISDN نقشی را خصوصاً در زمینه کاربران سازمانی و نه شخصی ایفاء مینمایند. شبکه سیم ثابت در رابطه با تراکم تلفنی در کشـورهای در حـال توسـعه در حـال افـزایش سریع نیست به دلیل آنکه این کشورها ترجیح میدهند از شبکه های بیسیم که ارزانتـر هسـتند و بـا سهولت بیشتری در دسترسند استفاده کنند. البته این شبکه ها نیز مـیتواننـد دسترسـی بـه اینترنـت را ممکن سازند. به طور کلی آغار زیرساخت پراکنده برای دسترسی به اینترنت در کشـورهای در حـال توسعه در حال رشد است اما دسترسی هنوز خصوصاً در خارج از شهرهای بزرگ پایین است.

«گروه کاری دسترسی 2 » از همکاری دانش جهانی شش پیشنهاد با هدف ایجـاد دسترسـی جهـانی بـه اینترنت را مطرح نموده که شامل حتی فقیرترین جوامع جمعیت روستایی) و آسیبپذیرترین گروه ها زنان، معلولین) در جهان میگردد. فهرست پیشنهادات از این قرار است:

1ـ ارزیابی میزان و ماهیت چالش دسترسی

2ـ هدفگیری مناسب سرمایهگذاری خصوصی و عمومی

3ـ راهبرد، سازوکار و تنظیم کار برای حمایت از جریان ابتکار و اطلاعات

4ـ دسترسی جهانی، کاهش فقر و توسعه پایدار

5ـ منابع انسانی و ایجاد ظرفیت

6ـ حمایت از پراکندگی جریانات اطلاعات جهانی

اولویت پیشنهاد و سیاستگذاری نیاز به فهرست برداری از تلاشهای موجود در زمینه بهبود دسترسی را مطرح نموده و اجرای مطالعات جدی درباره نیازهای محلی در رابطه با دسترسی در کشورهای در حال توسعه را پیشنهاد مینماید. تنها پس از تکمیل این تحقیقات مقدماتی است که باید برنامه هـایی برای سیاستهای مناسب بـرای بهبـود دسترسـی شـکل گیـرد. دومـین پیشـنهاد، هماهنـگسـازی و هدفمندی سرمایهگذاریهای خصوصی و عمـومی در ایجـاد دسترسـی را عنـوان مـینمایـد. بخـش خصوصی میتواند در کشورهای در حال توسعه از بسیاری موقعیتها مانند تجـارت الکترونیـک بـر اساس بازاریابی، توسعه عملکردهای محلی اینترنت و ارتقاء شبکه موجود بهره ببرد که سرمایهگذاری این بخش را در ایجاد دسترسی محلی توجیهپذیر میکند. سومین پیشنهاد مربوط به راهبرد و تنظیم آن است. این پیشنهاد جامعه بینالمللی را فرامیخواند که کشورهای در حال توسعه را بـرای اتصـال بـه اقتصاد اطلاعاتی یاری نمایند. و اینکار را به وسیله متقاعد نمودن سیاستگذاران محلی در نگریستن به دسترسی اینترنتی به عنوان یک اولویت و عدم کنترل اطلاعات در دسترس عموم انجام میدهند. نکته حائز اهمیت مشارکت متعدد در گروه های سازنده استاندارد و دیگر گردانندگان فنآوری اطلاعات و ارتباطات است چرا که تصمیمگیریهای این سازمانها شکل دسترسی به اینترنت در آینـده را تعیـین مینماید. چهارمین پیشنهاد، مداخله بخش سخصوصـی در مسـائل دسترسـی در رابطـه بـا دسترسـی جهانی، کاهش فقر و توسعه پایدار را میطلبد.

پنجمین پیشنهاد به آموزش و کارآموزی میپردازد و پیشنهاد مینماید که جامعه بینالمللی بر آموزش بخش های کلیدی منابع انسانی مانند معلمین، رسانه ها و سـازمانهـای غیردولتـی NGO متمرکـز شوند که ممکن است تسهیلکنندگان مهم دسترسی به اینترنت باشند. در نهایت ششمین پیشـنهاد بـر نیاز به دسترسی به دانش نه تنها دنیای توسعه یافته بلکه دانش مناسب و مهم برای کشورهای در حال توسعع تأکید مینماید مانند کمک به کشاورزان محلـی در بهبـود عملکـرد و هـدایت شـهروندان در مشارکت موفقیتآمیز در دولت. اجراء ایـن پیشـنهادات بـه روشـی واقعگرایانـه احتمـالاً بسـیاری از سدهای موجود در دسترسی به اینترنت از طرف بخشهای فقیر و آسیبپذیر اجتماعی دنیال در حال توسعه را برطرف مینماید.طرحهای بسیاری با هدف ایجاد و بالا بردن دسترسی به اینترنت در دنیای در حال توسعه وجود دارد. شواهدی به این مضمون وجود دارد که این طـرحهـا در حـال اثرگـذاری است. در 1998» شبکه توسعه جهانی» تمامی مؤسسات تحقیق توسعه در کشورهای در حـال توسـعه را که شناخته شده هستند، در رابطه با اتصال به منابع اطلاعاتی، مورد بررسی قـرار داد. ایـن بررسـی به منظور تسـهیل ایجـاد و مشـارکت 1 دریافت که ارتباط بالا و تقاضای زیادی برای خدمات آن لاین دانش درباره توسعه وجود دارد. جمعیت پیمایش شامل کارمندان سـازمانهـای غیردولتـی NGO، متفکران، مؤسسات تحقیقاتی مستقل و دولتی و بخشهای دانشـگاهی بـود. 94 %پاسـخدهنـدگان بـه پیمایش بیان داشتند که سازمان آنان هم به پست الکترونیکی و هم بـه شـبکه جهـانی دسترسـی دارد. حدود 40 %آنان گزارش دادند که بیش از نیمی از کارکنان به صورت منظم از شبکه استفاده میکننـد. خصوصاً ارزش بالایی برای دسترسی به آرشیوهای مقالات تحقیقاتی آن لاین که قابل پژوهش باشـند وجود داشت. جالب است که بدانیم اولویتهای خدمات الکترونیـک تفـاوت کمـی در میـان منـاطق جغرافیایی دارد که بیانگر به صرفه بودن زیاد میزان اسـتفاده از محصـولات الکترونیکـی اسـت. البتـه اولویت تماس رودررو هنوز قوی است. هنگامی که از شرکتکنندگان خواسته شد که بـا ارزانتـرین فعالیت شغلی را شناسایی نمایند آنان گزینه های مرتبط با هزینه های حاشیهای بـالا ماننـد شـرکت در جلسات را برگزیدند. هنگامی که با این واقعیت روبرو شدند که سازمان آنان باید برای این فعالیتهـا هزینه صرف کند اولویتها به طرف کارهایی با هزینه های حاشـیهای پـایین در ارتبـاط بـا گـردآوری الکترونیک داده، تغییر کرد.

مدیریت آشکارا باید تعادلی بین تماسهای شخصس گرانتر که رضـایتبخـشتـر اسـت بـا اتصـال الکترونیکی که در آن رضایت کمتری وجود دارد اما کاراتر میباشد برقرار نماید. 1 کاربرد دسترسی به اینترنت در میان پژوهشگران توسعه به وسیله دارن سیول پژوهشگر انگلیسی در زمینه مهندسی آب و مسائل توسعه بیان گردید. سیول سـه سـال تجربـه کنفـرانس از طریـق پسـت الکترونیک به وسیله اعضاء سازمان پژوهشی آب در مورد ذخیره آب و مسائل مربوط بـه گنـدزدایی آن را گزارش نمود. وی دریافت که مشارکت منظم به وسیله انتقال سریع اطلاعات، دسترسی وسیعتر به متخصصین، تجربیات مشترک، هزینه نسبتاً پایین و ایجاد و اشـاعه گـزارش بـه صـورت خودکـار برانگیخته می شد.درسی اساسی که از این آزمایش آموخته شـد آن اسـت کـه کنفـرانس الکترونیکـی مقرون به صرفه و مؤثر است اما اجرای موفقتآمیز آن مستلزم آمادهسازی و نظم قابل ملاحظه است. پیمایش شبکه توسعه جهانی درباره پژوهشگران توسعه که در بالا توضیح داده شده بیـانگر آن اسـت که بیش از 90 %آنان در 1988 هم به پست الکترونیکی و هم شبکه متصل بودند اگر این داده معتبر و واقعی باشد و دلیلی وجود ندارد که باور کنیم چنین نیست پس میتوانیم نتیجه بگیریم کـه دسترسـی به اینترنت در میان پژوهشگران توسعه، دیگر مسئلهای اساسی نیست. اما دسترسی به اینترنت توسـط عامه مردم در بیشتر کشورهای در حال توسعه هنور بسیار محدود است. این مسئلهای اساسی در کـار توسعه است. فقدان دسترسی به اینترنت، مانع آگاهی توده مردم از اخبار سیاسی و اقتصـادی اسـت و آنان را از بهرهمندی از منافع آموزش از راه دور، پزشـکی از راه دور و خـدمات مشـابه بـاز مـیدارد. علاوه بر آن توسعه اقتصادی نیز مختل میشود به دلیل آنکه اینترنت علاوه بر آنکه ابـزاری در کسـب دانش و مشارکت آن است همچنین در توسعه تجارت دارای اهمیت است به دلیل آنکه این توانایی را دارد که حتی تجارتهای کوچک را با هزینهای قابل قبول در معرض توجه در سطح کشور، منطقه و یا جهان قرار دهد. البته این هزینه قابل قبول از نظر اسـتانداردهای کشـورهای پیشـرفته، هنـوز ورای استطاعت اغلب شهروندان کشورهای در حال توسعه است. به نظر مـیرسـد کـه در شـرایط کنـونی دسترسی گسترده به اینترنت به صورت پیشنیاز ، کار موفقیتآمیز توسعه باشد و دولت بـرای ایجـاد انسجام هر چه بیشتر از طریق همکاری بخش خصوصی و دولت برای ایجاد دسترسـی بـه اینترنـت، مراکز عمومی و دیگر راهحلهای عمومی، را اتخاذ نموده است. در واقع بیشترین میزان رشد اینترنـت در کشورهای در حال توسعه بوده است. البته هنوز راه بسیاری برای پیمـودن وجـود دارد. در ژانویـه 1999 حدود 34 میلیون کامپیوتر متصل به اینترنت در آمریمکای شمالی و فقط حدود 300 هـزار در آفریقا وجود داشت. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه دسترسی به اینترنت و اتصالات تلفنی بر اساس زمان و فاصله محاسبه میشوند و نه صورت حسابی ثابت برای مدت استفاده، این مسـئله بـه همراه درآمد سرانه نسبتاً پایین در این کشورها مانع استفاده از اینترنت میشـود. دیگـر عوامـل منفـی تأثیرگذار بر عدم تقاضای اینترنت کمبود کامپیوتر و خطوط منفی تأثیرگذار بر عدم توانایی استفاده از زبان انگلیسی که در حال حاضر زبان اغلب در اینترنت است و سطح کلی مهارت و آموزش است. در مقاله بنیل صالح محمود از مرکز موروی دانشکده فلچر دانشگاه تافتس، مدلی ریاضی بـرای تقاضـای دسترسی به اینترنت تهیه شده است. با استفاده از متغیر وابسته «تعداد کاربران اینترنـت در هـر 1000 نفر» وی دریافت که مهمترین متغیرهای مستقل، تراکم تلفنی تعداد خطوط تلفـن در هـر 1000نفـر) نفوذ کامپیوتر تعداد کامپیوترها در هر 1000 نفر) میزان باسوادی بزرگسالان و GDP واقعـی سـرانه است. داده های مورد استفاده در ایجاد مدل از گزارش توسعه بشری 1998 UNCP گرفته شده است. مدل نشان میدهد که در حالیکه تراکم تلفنی، نفوذ کامپیوتر و سطح درآمد تأثیری کم تـا متوسـط بـر تقاضای اینترنت دارد، سطح مهارت و آموزش جمعیت نقش بسیار مهمی در تعیین ایـن میـزان بـازی میکند. دولتهای علاقمند به حمایت از افزایش تقاضای استفاده از اینترنت مـیبایـد آشـکارا بـرای افزایش سطح باسوادی معین خود سرمایه گذاری نمایند

مشکل دسترسی، به خصوص در مناطق روستایی فقیر، حاد است در این گونه مکانها نه تنها کامپیوتر و ارتباط تلفنی وجود ندارد بلکه حتی ممکن است برق نیز وجود نداشته باشد. سومین نسل فنآوری بیسیم جی3 که در حال حاضر برای خدمات پیشرفته تلفن همراه در حال ایجاد است ممکن است در نهایت جوابی به نیازهای این مجامع فقیر و بیبضاعت باشـد. فـنآوری جـی3 از کامپیوترهـای شخصی برای دسترسی به اینترنت استفاده نمیکنـد بلکـه از گـویشهـای مجهـز بـه نمایشـگر و یـا کامپیوترهای کوچک به این منظور استفاده میکند. علاوه بر آن، این ابزارها دارای باتری و شبکه هـای تلفن همراه است و بنابراین نیازمند ارتباط سیمی به برق و شبکه های تلفن نمیباشد. بسـیاری از ایـن وسایل بسیار تخصص یافته خواهند بود و مراحل از قبل برنامهریزی شده را با فشار یک دکمـه اجـرا میکنند و بنابراین به سطح مهارت کاربر را کاهش میدهند. به عبارت دیگـر فـنآوریهـای جـی3  کاربران را از چالش دانستن چگونگی استفاده از کامپیوتر رها میسازد و استقلال و تحرک بینظیـری را ایجاد میکند. ایم وسایل در بازار دنیای در حال توسعه نفوذ خواهد کرد. البته بر اسـاس الگوهـای قبلی در فنآوری اطلاعات و ارتباطات ، قیمـتهـا بـه سـرعت پـایین خواهـد آمـد و بـه زودی در استطاعت دنیای در حال توسعه خواهد بـود. در حقیقـت خـدمات پیشـرفته تلفـن همـراه در برخـی کشورهای در حال توسعه با درآمد متوسط در دسترس خواهد بـود قبـل از آنکـه تمـامی کشـورهای ثروتمند چنین خدماتی را در اختیار داشته باشند. به عنوان مثال خدمات ممکن است در بخشهایی از برزیل قبل از ایالات متحده در دسترس باشند. این فرایند احتمالاً سریع خواهـد بـود بـه دلیـل آنکـه دنیای در حال توسعه، بازاری پراهمیت برای تجارت الکترونیکـی از نقطـه نظـر کشـورهای پیشـرفته است. بازار بالقوه فوقالعاده عظـیم چـین، هنـد و انـدونزی اهـداف وسوسـهانگیـزی بـرای تجـارت الکترونیک هستند. روند جمعیت شناسی گسترش جمعیت در دنیای در حال توسعه و کاهش جمعیت در کشورهای پیشرفته افزایش اهمیت کشورهای در حال توسعه در بازار مصرف را بـه دنبـال داشـته است. این احتمال وجود دارد که نسل سوم تلفنهای همراه انقلابی در دسترسی به اینترنت را بوجـود آورد. همانگونه که رادیوی ترانزیستوری در دسترسی به برنامـه هـای رادیـویی در اواخـر ده ه 60 و اوایل ده ه 70 انقلاب ایجاد گردید. تأثیرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی رادیوی ترانزیستوری بسیار عظیم بوده و تأثیر مشابهی در مورد دسترسی آسان به اینترنت در کشورهای فقیر پیشبینـی مـیشـود. دنیای در حال توسعه قادر خواهد بود که نیروی منحصر به فرد بـه دسـت آمـده از در اختیـار بـودن اطلاعات را در اختیار داشته باشد. هم ماهیت اطلاعات و هم ساختار اینترنـت از مشـارکت دانـش و ارتباطات حمایت میکند. ارزش کالاهای مادی از طریـق اسـتفاده از آنهـا کـاهش مـییابـد و ارزش ذخیره های مواد خام با کاهش از طریق استخراج کاهش مییابد. ارزش محصولات تمام شده به وسیله نرخ تکثیر آنها تعیین میگردد و بر اثر استفاده مکرر ارزش خود را از دست میدهند.

اطلاعات کاملاً متفاوت است. نسخهبرداری و تکثیر آن آسان و کـمهزینـه اسـت و ارزش آن بـر اثـر استفاده کاهش نمییابد بلکه اغلب افزایش نیز مییابد. هر چه اطلاعات بیشتر پراکنده گـردد و مـورد اطلاعات) را بـا نـور مقایسـه کـرده 1 دانش استفاده قرار گیرد با ارزش خواهد شد. توماس جفرسون است. فرد میتواند شمعی را به وسیله شـمع دیگـر روشـن کنـد و باعـث پخـش نـور آن بـه مـدت طولانیتری شود بدون آنکه نور شمع اولیه کاهش یابد. انتشار اطلاعات نیز به همـین گونـه خواهـد بود. اطلاعات همچنین باعث قدرت بخشیدن است. افرادی که آن را در اختیار دارند درک روشـنتری از مسائل دارند و احتمال بیشتری دارد که که بر سونوشت خود حاکم باشند و بتوانند بهتر از افـرادی که آن را در اختیار ندارند به اهداف خود دست یابند. به دلیل ساختار باز اینترنت، فنآوری استاندارد آن و محتوای کنترل نشده و سانسور نشده آن ابزاری منحصربه فرد و همه جا حاضر بـرای در میـان گذاشتن دانش و اطلاعات است. امروزه اصولاً تمامی ادبیات منتشر شده علمـی و فنـی در اینترنـت وجود دارد. کارهای در جریان، تحقیقاتی که در حال حاضر دنبال میشود و حتی ایده هایی که بـه آن فکر شده است بر روی اینترنت وجود دارد. تقریبـاً تمـامی شـرکتهـا، مـدارس و مؤسسـات دارای پایگاه های اینترنتی هستند که در آن توضیح تفضیلی اهداف آنها، محصولات و فعالیتهای موجـود و یا در حال انجام و برنامه های آینده آنان وجود دارد. تمامی این دانش در دسترسی تمام کسانی اسـت که دارای کامپیوتر متصل به شبکه باشند. در عین حال اطلاعات انحصاری، دانشی که در اختیار عموم قرار نمیگیرد بلکه به گونهای محدود انتشار مییابد میتواند مزیتهای اقتصادی و سیاسـی فراوانـی برای افرادی که آن را در اختیار دارند داشـته باشـد. محتـوای دانـش محرمانـه داخلـی شـرکتهـا و سازمانها را در نظر بگیرید که با استفاده از فنآوری پروتکل اینترنت، کارمندان شرکت و اعضاء آنهـا به صورتی آزادانه نتایج، برنامه ها و گزارش کارها را به صورت درون سازمانی از طریـق اینترانـت در اختیار یکدیگر میگذارند. اینترنت و اینترانت حوضچه عظیمی از اطلاعات شـکل مـیدهنـد کـه بـه همراه ابزارهای ارتباطی همراه آن پست الکترونیکی تلفن اینترنتـی) اساسـی را بـرای آنچـه اقتصـاد اطلاعات نامیده میشود میسازد. تبادل مستمر اطلاعات در میان کـاربران دانـش، مـدیران مشـاغل و فنآوریها، دانشمندان و مهندسین، ادارهکنندگان دولت و سازمانها بـه صـورت شـبکهای بـه مقـدار بسیار زیادی باعث بهبود تولید گردید چرخه بهبود محصول را سرعت بخشیده، در بازاریابی انقلابـی یجاد نموده و ابتکار و کارآفرینی را نه تنها در کشورهای پیشرفته بلکه هر چنـد بـه میـزان کمتـر در دنیای در حال توسعه افزایش داده است.

5ـ از شبکه های دانش تا روابط اقتصادی آن

مشخصه ی کلیدی اقتصاد دانش، همکاری ها و ائتلاف چندگانه میان شرکتکننـدگان متعـدد اسـت. این نکته در تضاد با اقتصاد صنعتی سنتی است کـه مشـخه آن رازداری بسـیار زیـاد و انـزوای خـود خواسته شرکتهای حاکم بود. آنچه که «مارپیچ سهگانه» همکاری صنعت، دانشگاه ها و دولت نامیـده میشد حتی در روزهای اوج و رونق اقتصاد اشیاء وجود داشت اما تغییرات کلی متعددی را گذرانده 1 قبل از آنکه به شکل کنونی آن کم و بیش به صورت شبکه های دانش متناسـب و سـازگار و احتـرام متقابل همکاران است درآید.منشأ کار با اینترنت بر اساس مشارکت دانش بر ده ه 1960 بازمیگردد که دانشمندان علوم کامپیوتر به دنبال طرحهای تحقیقاتی متعددی برای ARPA بودند. ARPA سازمان طرحهای تحقیقاتی پیشرفته وابسته به وزارت دفاع ایالات متحده است. دانشمندان کامپیوترهای خـود را به صورت شبکه درآوردنـد تـا انتقـال سـریع اطلاعـات را تسـهیل نماینـد و در نتیجـه D&R و چرخه های بهبود محصول را سرعت بخشیدند. ARPANET اولیـه و شـبکه هـای جانشـین آن بـه وسیله فرآیند کل به جزء و در پاسخگویی به نیاز آن زمان کار میکرد ابزارهای اصلی کار بـا اینترنـت بـود. کاربردهـای اساسـی انتقـال 1 انتقال بستهای، نرمافزار IP/TCP و معمـاری کـارخواه ـ کارسـاز اطلاعات و بازیابی آن از قبیل پست الکترونیک، FTP ،جویشگران و در نهایـت شـبکه جهـانی وب ونمودهای چندرسانهای آن ایجاد شد. تا اواخر ده ه 1980 محتوا و عمل فنآوری و شبکهسازی دانش در تضاد با فرهنگ غالب بود. هر شرکتی و در واقع هر نوع امکانات هر شرکتی، بـه نوبـه خـود دژی مستحکم به حساب میآمد. رازداری کامل شیوه کار بود. شرکت موفق میباید محصولات خود را تا زمان عرضه مخفی نگاه میداشت و جزئیات مربوط به آنها اغلب تا سالها پس از عرضه آنها در بازار فاش نمیشد. پژوهشگران به ندرت درباره کار خود صحبت میکردند. مقالات و سخنرانیهای آنهـا کاملاً پالایش شده بود و به نوعی کـار تکمیلـی شـده و بـه گونـهای متـروک را توصـیف مـینمـود.

سخنرانیهای مربوط به محصولات مزیتهای تجاری آن را توصیف میکرد اما در مورد جزئیات فنی سکوت اختیار میشد. استانداردها به وسیله شرکت حاکم در آن زمینه تحمیل میشد و یا بـا سـرعتی حلزونی به وسیله گروه های حرفهای تحت تأثیر قدرتمند شرکتهای حـاکم ایجـاد مـیگردیـد. ایـن سطح بالای رازداری لزوماً باعث دوبارهکاریهای بسیاری میگردید کـه نهایتـاً باعـث اتـلاف منـابع عظیمی میشد. هر شرکتی آزمایشگاه تحقیقاتی خود را داشت و تمامی تسـهیلات، گسـتره کـاملی از عملکردهای حامی را به دنبال داشت.عجیب نیسـت کـه در آغـاز توسـط شـرکتهـای آمریکـایی از اینترنت اجتناب شد به دلیل آنکـه هیچگونـه تـأمین بـرای رازداری و محرمانـه مانـدن در آن وجـود نداشت. تنها شرکتهایی که در اینترنت وارد شدند آزمایشگاه های تحقیقـاتی کـامپیوتر و سـازندگان ابزارهای ارتباطات دور و استفادهکنندگان از شبکه ارتباطات دور بودند. از طرف دیگر این حضور بـه رغم تمایل دانشگاهیانی بودند که بر شبکه تسلط داشتند. اسن احساس قوی وجود داشت که نمیباید به صورت پرآب و تابی ایجاد 1 از اینترنت برای مقاصد تجاری استفاده شود و آداب معاشرت شبکهای شده بود که مخالف استفاده تجاری بود.اما رقابت شـدید ژاپـن در ده ههـای 1970 و 1980 حیـات بخشهای اساسی متعددی از صنعت ایالات متحـده را بـه خطـر انـداخت. پـس از، از دسـت دادن حاکمیت در بخش الکترونیک، صنایع خودروسازی و پردازش نیمهرساناها، صنعت آمریکا مجبور بـه بازنگری عملکرد خود شد تا به صورتی که در اقتصادی که به صورت فزایندهای جهـانی مـیشـود هیچ شرکت واحدی هر چقدر هم بزرگ و قدرتمند باشد نمیتواند به تنهایی کار کند.

پذیرش این واقعیت باعث همکاری راهبردی، تلفیق و یکپارچگی و دیگر اشـکال همکـاری شـد کـه برای شرکتها این امکان را فراهم نمود که در هم ادغام شوند و دست از دوبارهکاری و عملکردهای حاشیهای بردارند و به صورتی شراکتی بسیاری از عملکردهای حاشیهای بردارند و به صورتی شراکتی بسیاری از عملکردها را انجام دهند و هزینه های D&R و بهبود محصول را با همکاری، روش سریع و کارا برای ارتباطات و تعامل موردنیاز بود و اینترنت به طرز شایسـتهای جوابگـوی ایـن نیـاز بـود. اینترنت در عین حال علامت پایدار خود را بر عملکرد دنیای شرکتها گذاشت. توجه شرکتهـا بـه شبکه باعث ایجاد اینترنتها، دیوارهای آتشین و رمزهای حفاظتی شد. این اقدامات حفاظتی نه تنهـا اطلاعات شرکتها را محافظت میکند بلکه برای تأمین حریم خصوصی و حفاظت از مالکیت فکری و اطلاعات انحصاری به کار میرود. پیدایش تجارت الکترونیک باعـث شـرکت فعـال شـرکتهـای تجاری شد که روزبهروز نیز افزایش مییابد. ماهیت ذاتی اینترنت باعـث ایجـاد سـریع شـرکتهـای کوچک و کاملاً متمرکز گردید که اغلب همکاری بسیاری با شرکتهای بزرگ دارند و به عنوان منبع ایده های جدید برای آنها به شمار میروند. در هر صورت در کنار بودن به عنوان بزرگتـرین مخـزن و سریعترین انتشار دهنده دانش و اطلاعات در تاریخ بشری، اینترنت همچنین تسهیلکننده بزرگ تعامل و تبادل بین شرکتها با یکدیگر و با مشتریان است.ایجاد همکاری بـین شـرکتهـا همچنـین باعـث پیکربندی دوباره بازار کار شد. ارتباطات شـبکهای باعـث حـذف بسـیاری از عملکردهـای مـدیریت واسطهای گردید و در دسترس بودن داده ها اهمیت عملکردهای کارکنانی چون تحلیلگـران را جهـش داد. ایجادنرمافزار، بهبود عملکرد و تأمین خدمات، موتور اقتصاد جدید گردید و تولید سنتی جایگـاه خود را حداقل در دنیای توسعهیافته از دست داد. تقریباً تمامی عملکردهای شغلی نیازمند سـطحی از سواد کامپیوتری است. این تغییرات باعث جابجایی ساختاری در بازار کار شد جابجایی کـه جـدی و اغلب دردناک اما اجتنابناپذیر بود و از لحاظ تاریخی بیسابقه نبود.ائتلافها، همکاریها، ادغامها و مالکیتها مشخصه صنایع اطلاعات و ارتباطـات دور خصوصـاً در آمریکاسـت. ادغـام شـرکتهـای 2) RBOCS ،تکثیـر و سـپس ادغـام شـرکتهـای تلفـن از راه دور، ادغـام ISP 1 منطقـهای بـل ، شرکتهای اینترنتی و ترکیب شدن شرکتهای رسانهای و اینترنت امری معمول در این زمینه است. هدف از این ائتلافها حصول اطمینان از برخورداری از سـهم بیشـتری از بـازار بـرای شـرکتهـای باقیمانده رقابت نمودن بیشتر آنها در بازار است. فرایند ائتلاف شرکتها محـدود بـه ایـالات متحـده نیست بلکه در واقع امری جهـانی اسـت. برخـی از مثـالهـای ادغـام ورای مرزهـا شـامل همکـاری T& AT و BT،Vodaphone ،بیسیمVivendi و دیگران است.

در این زمره کنسرسیومهای متعدد بینالمللی نیز وجود دارند که شرکتهای تلفنی را که به تازگی در آمریکای لاتین، آسیا و اروپای شرقی خصوصیسازی و یا رفع ممنوعیت شدهاند را به کار گرفتهاند.

پیشرفت همکاریها محدود به دنیای شرکتها نیست. دانشگاه ها به همکاری صـنعت و سـازماندهی دولتی بانی تحقیقات، شرکتکنندگان قدرتمند اقتصاد اطلاعات بودهاند. تعاملات دانشگاه و صـنعت به آغاز انقلاب صنعتی برمیگردد. اساتید دانشگاه اصولاً به عنوان مشاوران و نیروی بالقوه کاری برای صنعت بودهاند. بعداً شرکتها دریافتند که به دانشگاه ها نیازمندند که آنـان را بـا توسـعه هـای جدیـد همساز نماید و سازمانهایی با تلفیق صنعت و دانشگاه شکل گرفت. از حدود ده ه 1960 شرکتهای بزرگتر به دانشگاه ها به عنوان منابع ایده های جدید نگریستند و اغلب از فنآوریهای توسعه یافته در دانشگاه ها تحت حمایت دولت استفاده نمودند. بسیاری از شرکتها همچنین تأمین بودجه تحقیقـاتی بودجه تحقیقاتی را در دانشگاه ها به عهده گرفتند تا تحقیقـات مربـوط بـه کارهـای خـود را تکمیـل نمایند. اصولاً بانیان صنعتی قادر بودند در صورت تمایل مفاد این توافقات در مورد محرمانه بـودن و مالکیت اندیشه را دیکته نمایند. وضعیت در ایالات متحده در اواسط ده ه 1970 بسـیار تغییـر نمـود، زمانی که صنعت از منابع کمتری برخوردار بود و دانشگاه ها به دلیل حمایـت مـالی دولـت بـر حـق انتشار نتایج تحقیقات و مالکیت یا حداقل مالکیت مشترک اندیشه پای فشردند. دولت هر چـه بیشـتر از همکاری با صنعت کناره گرفت و اغلب به عنوان سامانگری مخاصم عمل مینمود و یـا خواسـتار قراردادهای نظامی حفاظتی بالا و سختگیرانه بود.اعتقاد بر این بود که تأثیر فزاینده ژاپنـیهـا در بـازار فنآوری در کنار دیگر چیزها به دلیل تلاشهای هماهنگ کننده D&R ملی مانند پروژه طـرح پـنجم کامپیوتر است. طبیعتاً برای دولت ایالات متحده غیرممکن بود که از این نمونه پیروی کند و برنـدگان و بازندگکان در درون صنعت را تعیین نماید چرا که اینکار اصول و محدودیتهای صریح زمان صلح در مورد نقش دولت در سیستم سیاسی ایالات متحده را زیرپا میگذاشت. در عـوض دولـت ایـالات متحده محیطی سازمانیافته برای تعاملات دانشگاه و صنعت را فراهم نمود.بودجه های دولـت، مراکـز تحقیقات مهندسی مراکز علوم و تکنولوژی، محققین جـوان وابسـته بـه ریاسـت جمهـوری و دیگـر سازوکارهایی را برای جذب صنعت بـه شـرکت در تـأمین بودجـه تحقیقـات و ایجـاد همکـاری بـا پژوهشگران دانشگاهی را تأمین نمود. جلوه نهایی این سیاسـت در تحقیقـی مشـترک بـین صـنعت و دانشگاه و سپس سازمانهای تولیدکننده atecho Sem بروز نمود که به پردازش نیمـه هادیهـا بـرای مبارزه با تلاشهای ژاپنیها در تسخیر بازار در این زمینه اختصاص یافته بود. تلاشهای مشـابهی در اروپا صورت گرفت که منجر به تعدادی برنامـه هـای چنـد ملیتـی بـزرگ ماننـد ACTS ،RACE، ESPRIT و EUREKA گردید. در حالیکه نتایج مثبت بسیاری در این همکاریهای چند جنبه بـه دست آمد هیچ پیشرفت و تغییر شگفت انگیزی مرهون کار آنها نیست، دلیل اولیه عملکرد کم فـروغ آنها عدم اعتماد صنعت به این سیستم بود. ساعتهای متمادی صرف تعیین نقش همکاران دانشگاهی به گونهای میشد که فعالیتهای آنها محدود به پژوهش به اصلاح «پیش رقابتی» گردد.

صنعت تا اواخر ده ه 1980 به عنوان بخشی از کاهش هزینه ها و تلاشهای مهندسی دوبـاره سـاختار خود، تا حد زیادی دست از پژوهشهای پایهای برداشت. اغلـب آزمایشـگاهی تحقیقـات زیربنـایی بسته شد و شرکتها برای تأمین نیازهای اصلی پژوهشی خود به دانشگاه ها روی آوردند. اما وقتی که پای عملکرد خاص این پژوهش در میان بود صنعت راز دار و خاموش بود. انقلاب بیوتکنولوژی به صو.رت زیربنایی، تعـاملات صـنعت و دانشـگاه را تغییـر داد. بیوتکنولـوژی اصولاً نتیجه تحقیقات دانشگاهی بود اما استاداتی که پیشـاهنگ آن بودنـد اغلـب خـود بـه صـورت کارآفرین و سرمایهدار درآمدند و شرکتهای خود را تأسیس کردند و یا به رده های بالای مـدیریتی و عضو کمیته های اداره کننده شرکتهـای اختراعـات خـود در آمدنـد. اشـتقاق از دانشـگاه، قـبلاً نیـز پرطرفدار بود اما وسوسه های بیوتکنولوژی باعث شد که استادی از دانشگاه جدا شود و شرکت خـود را ایجاد کند و موقعیت دانشگاهی خود را نیز حفظ کند. این روند آزادانه در ارتباط با انقلاب اطلاعات نیز ادامه یافت و شرکتهای بسیاری از دانشگاه مشتق شدند. امروزه ارتباط نزدیکی بین دانشگاه ها و شرکتهای صـنایع اطلاعـات وجـود دارد کـه اغلـب مدلهای همکاری های صنعت و دانشگاه را که قبلاً وجـود داشـته، در هـم آمیختـه ماننـد اسـتخدام مشاوران حرفهای، استخدام دانشجویان، تأمین بودجه پژوهشهـا، شـرکت در طـرحهـای تحقیقـاتی مشترک، شرکت در مطالعات در سطح صنعت و مالکیت مشترک شرکتها خود دانشگاه راه بسـیاری از آنان را در زمینه ابتکارات بازرگانی و کارآفرینی دنبـال کردنـد و بـه صـورت شـریک در مالکیـت شرکتهای جدید درآمدند. این امکان به این دلیل بوجود آمد کـه سـهم بزرگـی از پـژوهش در ایـن زمینه به وسیله سرمایه دادوستدها به جای حمایت مالی دولت تأمین میشد. همچنـین دانشـگاه هـا از شکل سنتی پژوهش پایهای خارج شدن بودند و به وسیله شرایط اقتصادی بـه سـمت پـژوهشهـای کاربردی مربوط به صنعت و توسعه حرکت کرده بودند. پـژوهشهـایی چـون مهندسـی سیسـتم، راه حلهای کاربردی و مسائل بازاریابی و سیاستگذاری؛ تأثیر بانیان شرکتی بر پژوهش دانشـگاهی زنـگ خطر را برای عدهای به صدا درآورد چرا که احساس میکردند که این کار هدف واقعی دانشگاه هـا را از مسیر خود خارج میکند، هدفهایی در زمینه آموزش و دنبال کردن پژوهش پایهای، نگرانـیهـای مشابهی در مورد مشارکت دانشگاه در توسعه مربوط به شبکه های دانش نیز بیان شده است. بسیاری از ائتلافها و همکاریهایی که در بالا بـه آن پرداختـه شـد باعـث شـکلگیـری گسـتردهای پذیرفته شده است که شرکتهای تازه تأسیس عملکرد بهتری دارنـد و در جاهـایی کـه از فشـارهای روزانه بازار کار محافظت شوند بهتر به محیط سود میرسانند. پارکهای صنعت و تکنولوژی و حتـی بهتر از آنها انکوباتورها در خدمت این هدف هستند. در چنین محیطهایی شرکتهای تـازه تأسـیس 1 میتوانند از امکانات و زیرساختهای مشترک بهره ببرند و منـابع خـود را بـرای فعالیـتهـای مهـم مربوط به کار خود حفظ نمایند. اصولاً انکوباتورهـا از طـرف دولـت تـأمین بودجـه مـیشـوند و در نزدیکی دانشگاه ها قرار داشتند. در واقع آنها احتمالاً نماینده بالاترین سطح همکاری صنعت، دانشـگاه و دولت بودند. امروز شرکتهای سرمایهگذاری به تأمین بودجه انکوباتورها علاقمندند زیرا میتوانند نطفه آغازین طرحهای سرمایهگذاری شده خود را از آنجـا شـروع کننـد. ایـن حمایـت، نگهـداری و سرپرستی نزدیک شانس موفقیت نهایی را بهبود میبخشد که در میان دیگـر چیزهـا باعـث برگشـت بیشتر سرمایه به سرمایهگذاران خطرپذیر میشود.

6ـ شبکه های دانش و توسعه

ه طور خلاصه دگردیسی فاجعهآمیزی را که اقتصاد اطلاعات در دنیای توسعه یافته خصوصاً ایـالات متحده ایجاد نموده بررسی کردیم اما تا اینجا فقط تأثیر اقتصاد اطلاعات بر دنیای توسعه یافتـه مـورد بحث قرار گرفت. قابلیت انعطاف و انطباق ساخته باز اینترنت این امکان را فـراهم مـیسـازد کـه در خدمت اهداف بسیاری باشد. این شبکهای است که رقابت فشرده تجارت الکترونیـک و کـار توسـعه شبکه های دانش را به صورت همزمان و در عین حـال خـوب تسـهیل مـینمایـد. در زمینـه توسـعه، اینترنت هم عامل گسترش و هم کاهش شکاف در حوزه دانش بین کشورهای غنی و فقیر بوده است. نقش بسیار مهم شبکه های دانش کشف، انتشار و به کارگیری دانش در کشورهای در حال توسـعه بـا سرعتی بیشتر از تولید آن در دنیای توسعه یافته است. تفـاوتهـای میـزان خلـق دانـش و کسـب آن ممکن است آینده پیشرفت اقتصادی و سیاسی در بخش بزرگی از دنیا را تعلیق نماید. بزرگترین چالش کشورهای در حال توسعه کشف دانش نیست بلکه ارائه این دانش به گونهای اسـت که جمعیت محلی آن را پذیرفته و به کار گیرند. این مفهوم به وسیله شرکت کانادایی ACACIA که برای کاهش شکاف دیجیتالی در آفریقا شکل گرفته است بیان و اجرا گردید. روزنامه بینالمللی تایم به نقل از مسئول طرحAcacia بیان میکند: «رویکرد ما براساس این شناخت اسـت کـه جوامـع بـه حاشیه کشیده شده روستایی میتوانند از فنآوری بهره ببرند فقط اگر به روشی جامع بـه آنـان ارائـه شود. این فقط معنای آن نیست که کامپیوتر را به جوامعی ببریم که ممکن است با گرسنگی دست به گریبان باشند بلکه حصوب اطمینان از این امر است که سیاستها در جهتی حرکـت مـیکننـد کـه از تداوم سرمایهگذاری در جوامع روستایی حکایت دارد. یکـی از مهمتـرین جهـتهـای سیاسـتگذاری ایجاد زیرساختهای آموزشی در حمایت از کاربرد مداوم دانش است. آموزش از راه دور نقش مهمی در این زمینه ایفا میکند. سیستمهای ماهوارهای میتواند مطالب درسـی را حتـی تـا دور افتـادهتـرین 1 جوامع انتقال دهد. دانشگاه مجازی افریقا ، بیست و چهار دانشکده را به یکـدیگر متصـل کـرده و در موضوعات فنآوری اطلاعات و ارتباطات نیز مدرک مـیدهـد. دانشـگاه جنـوب اقیـانوس آرام کـه دانشکده اصلی آن در فیجی است اطلاعـات کشـاورزی را در اختیـار جزایـر متعـدد اقیـانوس آرام میگذارد. منطقه کارائیب نیز شبکه آموزشی مشابهی براساس ماهواره دارد کـه کشـورهای جزیـرهای متعددی را به یکدیگر مربوط میکند. دسترسی فزاینده بـه اینترنـت امکـان تغییـر برخـی از آمـوزش معمول از راه دور از آموزش تصویری و یا حتی با استفاده از تلفن و یـا مـاهواره بـه روش آسـانتـر استفاده از اینترنت که ارتباط نزدیکتر و عمیقتر را بین دانش پژوه و تعلـیم دهنـده ایجـاد مـیکنـد را مسیر ساخته است. همانگونه که باید وسیع بیشتر به همراه تـوان پردازشـی بیشـتری در اختیـار قـرار میگیرد، ابزارهای چندرسانهای در تعاملات پیشرفتهتری در صورت نیـاز مـیتواننـد مـورد اسـتفاده قرارگیرند. یکی از مظاهر موردعلاقه در موقعیت توسعه کنونی، مشارکت شرکتهاست. تعـداد قابـل ملاحظهای از شرکتها چه بزرگ و چه کوچک در کشورهای در حال توسعه هستند. این ائتلافهای شرکتها را به سختی میتوان به عنوان شبکه های دانش دانسـت امـا در ایجـاد اقتصـاد اطلاعـات در کشورهای در حال توسعه بسیار مهم هستند. در این مرحله، تمرکز اولیه سـرمایهگـذاری شـرکتهـا بهبود زیرساختهای ارتباطات دور و دسترسی به اینترنت است. در حوزه زیر سـاخت تلفـن، اغلـب سرمایهگذاریها در زمینه بیسیم است. چند مثال در این مورد در این جا ذکر می شود. یکـی از ایـن است که وامهای ناچیزی به زنانی که 1 موارد که در مورد آن بسیار تبلیغ شده است مورد بانک گرامین در روستاهای دورافتاده بنگلادش زندگی میکنند برای خرید تلفن همراه با برق خورشیدی مـیدهـد. به این زنان در زمینه کار با این وسیله آموزش داده میشود. سپس روستائیان دیگر نیز مـیتواننـد بـا پرداخت هزینه آن با خویشـاوندان خـود تمـاس بگیرنـد و یـا در مـورد آخـرین قیمـت مربـوط بـه محصولات خود کسب اطلاعات نمایند.Tel orld W که یک شرکت سرمایهگـذاری کانـادایی اسـت سرمایهگذاریهای بسیاری در زمینه حلقه های محلی بیسـیم در آمریکـای لاتـین، افریقـا و آسـیا بـا همکاری شـرکتهـای محلـی نمـوده اسـت. یـک شـرکت انگلیسـیInternational illicom M سردمدار فراهم نمودن خدمات تلفن همراه پیش پرداخت شده با همکاری شرکتهای تلفـن محلـی در آسیا، روسیه قبلی، افریقا و آمریکای لاتین است. اینها همکاریهای شرکتهای نسبتاً کوچـک بـه منظور بهبود زیرساختهای ارتباطات دور و دسترسی به اینترنت در کشورهای در حال توسعه اسـت کار بسیار بلند پروازانهتری است که به وسیله شرکت Ltd ONE آفریقا در دست اقدام اسـت، کـه با همکاریTechnologies Lucent وCrossings Global پیشنهاد ایجاد حلقه فیبرنـوری در اطراف کل قاره آفریقا را نموده است. این حلقه زیردریایی درسی و دو نقطـه بنـدری بـه شـبکه هـای شرکتهای تلفنی در خشکی متصل خواهد شد. قابلیت اتصال و پهنای اتصـال مسـتقیم تمـاسهـای داخل آفریقا را ممکن خواهد ساخت در حال حاضـر اینکـار از طریـق خطـوط آمریکـا و یـا اروپـا صورت میگیرد) و به مقدار بسیار زیادی هزینه های تلفـنهـای بـینالمللـی و ارتباطـات اینترنتـی را کاهش خواهد داد. طرحی با مقیاس بزرگتر به وسیله شرکتTeledesic که بخشی از آن در مالکیت Gates Big و Caw c M Craig است دنبال میگردد. هدف آنها برقراری دسترسـی جهـانی بانـد وسیع به اینترت با استفاده از فنآوری ماهواره است. اغلب جلسات اینترنـت خصوصـاً آنـانی کـه در ارتباط با کسب دانش است نامتقارن است. یعنی آنکه اغلب اطلاعات از Server به کـاربر جریـان دارد. سیستمTeledesic بنابراین از Downlinkهای نسبتاً ارزان ماهوارهای برای انتقال اطلاعات از پیشکار به کاربر استفاده خواهد شد. به عبارت دیگر شرکتهای محملی تلفن شرکتکننـدگان فعـال این سیستم هستند. نیاز به استفاده از در حدود یک دوجین مـاهواره مـدارپایین بـرای فـراهم نمـودن اتصال جهانی، ایجاد این سیستم را پرهزینه نموده است و ممکن است به دلیل عدم وجـود فـنآوری جایگزین برای فراهم نمودن دسترسی عمومی در حال حاضر اینکار انجام نشـود. نفـوذ موفقـتآمیـز وسایل شبکه بیسیم و گسترش فزاینده فنآوریهای باند وسیع DSLISDN ممکن است استفاده اقتصادی فنآوریهای ماهوارهای مستقیم برای دسترسی به باند وسیع جلو بیندازد قبلآ از آن.که آنهـا شانس این را داشته باشند که آن لاین شوند. علاوه بر همکاری درون شرکتی، کمپانیها همچنـین بـا سازمانهایی از بخش غیرانتفاعی و عمومی همکاریهایی را ایجاد کردهاند. اخیـراً اعـلام گردیـد کـه شرکت اینترنت ژاپنیInc Softbank با همکاری اتحادیه مـالی بـینالمللـی بانـک جهـانی حـدود نیممیلیون دلار برای شرکتهای تازه تأسیس در حدود 100 کشور که بسیاری از آنهـا کشـورهای در حال توسعه هستند سرمایهگذاری میکنـد. ترکیـب منحصـر بـه فـرد توانـایی هـای کـاری اینترنـت Softbank و مهارتهای مربوط به توسعه بانک جهـانی بـه مقـدار بسـیارزیادی شـانس موفقیـت شرکتهای اینترنتی تازهتأسیسی را کـه آنـان قصـد حمایـت دارنـد را افـزایش مـیدهـد. همکـاری عمومی/خصوصی دیگرing Broad DigitalAudio Space orld W است. این فنآوری شامل پخش علائم رادیویی از طریق روزنه های کوچک ترمینالهای VSAT بـه مـاهواره در مـدار جغرافیایی همزمان و سپس برگشت آن به زمین به صورت آماده برای دریافـت بـه وسـیله رادیـوی دیجیتالی است. موضوعاتی که انتقال مییابد شامل برنامه های صوتی، تبدیل متن مکتوب به گفتاری و را به اغلـب کشـورهای در حـال توسـعه 1 صفحات وب ساکن است. این فنآوری، اطلاعات رقومی خواهد برد و در دسترس مناطق محروم روستایی قرار خواهـد داد . قسـمتی از سـرمایه بـرای ایـن شرکت از طریق سرمایهگذاران خصوصی و قسمتی از آن به وسیله سازمان هـای توسـعه مربـوط بـه سازمان ملل متحد و بانک جهانی تأمین گردیده است.

هدف اولیه پخش صوتیSpace orld W انتشار اطلاعات مربوط به ایـدز در کشـورهای در حـال توسعه بود. اما این یکی از طرحهای بسیار پزشکی از دور به منظور بردن مشاوره پزشکی به موقع بـه برخی از مناطق دورافتاده و محروم دنیا است. اتصالات تصویری باند وسیع که نسبتاً گـران هسـتند و در مشاوره های پزشکی از دور در کشورهای توسعهیافته مورد استفاده قرار میگیرند آشکارا قابل پیاده 2 شدن در موقعیتهای بیمارستان جنگلی نیستند. شبکه سـلامت کـه شـبکه پزشـکی پرطرفـداری در به مـاهواره 3 کشورهای توسعه یافته است از تجهیزات رادیویی موج کوتاه برای ایجاد و پخش علائم مدارپاریس برای ذخیره و فرستادن استفاده میکند. ماهواره، سیگنال را به مقصد خود جـایی کـه کـه دوباره به وسیله تجهیزات رادیویی موج کوتاه دریافت و پخش میشود، میفرستد. ایـن روش نسـبتاً کمهزینه و تاحدودی کند، نقش مهمی در رسیدگی به بحرانهای ویروس ابول بازی نمود.

کاربردهای پزشکی از دور نشان میدهد که چگونـه سـرمایهگـذاری در ایجـاد دسترسـی بـه آسـانی میتواند از عملکردهای شبکه های دانش حمایت نماید. همـین اظهـارات را مـیتـوان دربـاره ایجـاد دسترسی جهانی و فعالیتهای ایجاد شده شبکه دانش برنامه توسعه سازمان ملـل متحـد بیـان نمـود. بوده است که به دنبال مـدل «کتابخانـه 2 تمرکز این برنامه بر ایجاد مراکز آزمایشی مرکز ارتباطات دور عمومی» اینترنت را به مجامع محروم حومه ببرد. سه برنامه برای نشان دادن کار مرکـز ارتباطـات دور وجود دارد. مرکز دسترسی فنآوری مصر برایجاد ظرفیت از طریق کارآموزی و بهبود مهارت در سواد کامپیوتری متمرکز بوده است. این مرکز فرهنگنامه فناوری اینترنت به زبان عربـی را ایجـاد نمـوده و ایجاد محتوای اینترنت درباره توسعه پایدار به عربی را ارتقـاء بخشـیده اسـت. مرکـز ارتباطـات دور آفریقای جنوبی تاکنون فعالیتهای خود را به ارائه راهنمای سیاستگذاری به مؤسسه خدمات عمومی محدود نموده است که در دستور کاروی ایجاد مرکـز ارتباطـات دور در سـطح کشـور اسـت. مرکـز ارتباطات دور ادسا در اوکراین در خدمت فراهم نمودن اطلاعات کشاورزی از طریـق اینترنـت بـرای کشاورزان زن در اوکراین است. برنامه توسعه پایدار در درون UNDP به عنوان اولین فـراهم کننـده خدمات اینترنتی در بسیاری از کشورهای درحال توسعه آنگولا، چـاد، فیلیپـین و هنـدوراس) عمـل نموده است و در کشورهای دیگر برای برقراری و بالابردن اتصال به اینترنت فعالیت نموده است. لایحه اینترنت برای آفریقا به 15 کشور منطقه صحرا برای برقراری اتصال اینترنتی و افزایش ظرفیـت آن کمک میکند ادارات کشور UNDP به دنبال دسترسی به اینترنت، طـرحهـایی را در بـیش از 35 کشور در سراسر دنیا ایجاد کردهاند. UNDP همچنین پایگاه های اینترنتی کارگزار دانش را در زمینـه توسعه پایدار برای استفاده جامعه وابسته به توسعه ایجاد نموده است.

یونسکو شبکهای از مقامات دانشگاهی در رابطه با توسعه ایجاد نموده است تا اطلاعـات و دانـش را ردوبدل نماید. مطرح ترین کار در زمینه فنآوری اطلاعات ORBICOM است که شبکهای جهـانی از مقامات در زمینه ارتباطات است. 165 عضو از 50 کشور که بسیاری از آنها از کشـورهای در حـال توسعه هستند در این شبکه وجود دارند. هیئت رئیسه ORBICOM شامل نمایندگان 9 دانشگاه و 6 شرکت است. حداقل بخشی از تأمین بودجه تحقیقات به وسیله بخش خصوصی در کشور مادری هر عضو فراهم میشود.این سازمان مدلی عالی از عملکرد مناسـب شـبکه دانـش اسـت کـه بسـیاری از دانشگاه ها هم در کشورهای توسعه یافته و هم در حال توسعه قرار میگیرد این امر معمولاً محدود به شهرهای بزرگ میشود. بسیاری از بلایا در مناطق دورافتاده روی میدهد که چالش ارتباطی مشـکلی را مطرح خواهد کرد. یک راه حل این مشکل استفاده از لوحهای فشرده با اطلاعات از پیش پر شـده 1 برای امداد بلایا است. دیگر رویکردها برای ارتباطات با مناطق دورافتاده شامل استفاده از مودمهـای رادیو و ماهواره های مدار پایین LEOS است. سازموان غیردولتی NGO مهم دیگر شبکه دانش، شبکه ارتباطات توسعه پایدار است. این شبکه شامل گروهی از سازمانهـای غیردولتـی اسـت کـه در خدمت استفاده از اینترنت برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار اسـت. در اینجـا دوبـاره محتـوا و دسترسی در دستور کار است: ابزارهای جدید و موضوعاتی درباره توسعه پایدار بوجود آید، ظرفیـت برای استفاده از اینترنت و مشارکت دانش ایجاد شود. SDNC شدیداً درگیـر در مسـائل مربـوط بـه توسعه پایدار محیط است. در میان سازمانهای عضو آن مرکز اطلاعات منطقهای برای اروپای شـرقی و مرکزی است که به حل مشکلات محیطی بازمانده از اقتصاد کمونیستی میپردازد و به دنبال ارتقـاء عملکردهای محیطی درست درکارهای آینده است. مؤسسه وابسته به محیط زیست استکهلم نیز عضو شبکه است. کار آن برمسائل سیاستگذاری مربوط به حلقه های بین سیستمهای بوم شناختی، اجتماعی و اقتصادی در سطوح جهانی و محلی متمرکز است. این مؤسسه شبکهای شامل بیست و پـنج کشـور است. دسترسی به اطلاعات مربوط به محیط زیست شامل تحقیقات درباره فنآوریهای پاک ممکـن اســت بــه بهتــرین وجــه از طریــق اینترنــت تســهیل گــردد. مرکــز فــنآوری وابســته بــه محــیط بینالمللیUNEP) ازاکـا ژاپـن) بانـک اطلاعـاتی تعامـل /jp.or.unep.www://http )دارد کـه مربوط به گستره کاملی از فنآوریهای وابسته به محیط و مسائل مربوطه است.

نتیجه گیری: اینترنت به عنوان شبکه ورا دانش

این مقاله نشان داده است که چرا تبلیغ بسیاری درباره موضوع شکاف رقـومی و اسـتفاده از اینترنـت برای توسعه اجتماعی ـ اقتصادی جهانی و ملی، منطقهای و محلـی وجـود دارد نویـد فـنآوریهـای اطلاعات و ارتباطات که شامل فنآوریهای شبکه سازی نیز میشود بسیار عظیم است. اگر بـه طـور مناسب برای توسعه شبکه های دانش در کشورهای در حال توسعه و در میان جوامع علمی در سـطح جهان مورد استفاده قرار گیرد چیزهای اعجاب انگیزی ممکن است برای افراد و جوامع اتفاق بیفتد اما نوشدارو نیست. عوامل دیگر مانند ثبـات اجتمـاعی و سیاسـی، بهداشـت، توسـعه زیرسـاختهـا و آموزش میباید همگی در اینکار دخیل باشند. بنابراین شبکه های دانش برای کشورهایی که بـه دنبـال پیشرفت منطقه و مـردم بـرای مشـارکت کامـل در اقتصـاد جهـانی مـیباشـند لازم اسـت امـا کـافی نیست.معهذا افزایش دسترسی و اتصال ارزانتر به فـنآوریهـای اطلاعـات و ارتباطـات و خصوصـاً خدمات اینترنت و بیسیم، توانایی متخصصین توسعه را بالا میبـرد و طیـف متنـوعی از شـهروندان کشورهای در حال توسعه را به انبار اطلاعاتی دنیا ـ اینترنت ـ متصل میکنـد. همـانطـور کـه تبـادل اطلاعات در تمامی جهات یعنی در درون جوامع، مناطق و کشورها و در درون شـرکتهـا و صـنایع صورت میگیرد، دنیا ممکن است توانمندتر و غنیتر گردد.