hc8meifmdc|2011A6132836|Ranjbaran|tblEssay|Text_Essay|0xfcff71dc0d000000ea11000001000400
چکیده مقاله
همانگونه که مستحضر میباشید مدیریت دراز مدت تابعی از آینده نگریها ، برنامه ریزیها و ارائه طریقهاییست که بر مبنای وضعیت گذشته و حال، بوجود آورنده وضعیتی باشد که بتواند بر مبنای صحیح و پیش بینی شده جوابگوی نیازهای ادامه تولید باشد.
متن مقاله
همانگونه که مستحضر میباشید مدیریت دراز مدت تابعی از آینده نگریها ، برنامه ریزیها و ارائه طریقهاییست که بر مبنای وضعیت گذشته و حال، بوجود آورنده وضعیتی باشد که بتواند بر مبنای صحیح و پیش بینی شده جوابگوی نیازهای ادامه تولید باشد. این مسیر اگر از تحولات تکاملی برخوردار نباشد دچارکهنگی و عقب افتادگیو ایستایی خواهد شد ودر انزوای خود محکوم به فناست ولی اگر رونده باشد و از پویایی و تازگی بر خوردار باشد، مرتب در حال توسعه ورو به رشد خواهد بود و اینمیسر نمیشود مگر متکی به فناوری.
فناوری یعنی پیاده کردن تحولاتی که در فکر ایجاد میشود تا تحولاتی در ابزار بوجود آورد تا انسان را کمک کند که به اهداف متعالی خود دسترسی یابد.
کسب معلومات و دانش مربوط به تحولات بوجودآمده در ابزار (علم دانشگاهی) و نحوه بکارگیری آن بعنوان استفاده کننده (User) از برنامه ریزی هایست که مدیریت یک سازمان در جهت پویایی و ایجاد، حرکت و توسعه در آن سازمان جزو لاینفک و مستمر کار خود باید داشته باشد و این نیز میسر نمیگردد مگر در سایه ساماندهی وسازماندهی امر فناوری.
مطمئنا“ مدیریت صنعت نفت در موازات پروژههای مختلف، تربیت نیروی انسانی مجرب، مهیا کردن ابزار مورد نیاز و هموار کردن راه ورود تکنولوژی روز را خصوصا“تهیه مدلهای شبیه ساز و نرم افزارهای پیشرفته و توانایی کار با این برنامه های رایانه ایرا در برنامه کاری خود داشته و خواهد داشت.
من برای صنعت نفت یک پیشنهاد دارم و برای دولت یک پیشنهاد،که هر دو آنها لازم و ملزوم یکدیگرند اما سومین عامل مهم که باید قبل از هر چیزی در نظر گرفته شود که بی مقبولیت آن و با در نظر نگرفتن آن هیچ کاری در هیچ زمینه ای پیش نمیرود مردم هستند.
چیزی که در رابطه با مردم مهم است و باید به آن پرداخته شود فرهنگ مردم بصورت عام است و کلید کار در آماده سازی فرهنگ مردم است، اگر این فراهم شود، نوآوریو ابداع چه آنان که گیرنده فناوری هستند و چه آنان که ابداع کننده و بوجود آورنده نوآوری هستند مشوق پیدا خواهندکرد. اگر فرهنگ ابداع و نوآوری در مردم ایجاد شود فناوری مدعی پیدا خواهد کرد. خواهان پیدا میکند وچه مدعی وخواهانی قدرتمند تراز مردم و چه پشتوانه ای از توده مردم بالاتر، پس اجازه بدهید از اینجا شروع کنم:
الف: مردم بصورت عام
کلیه مشکلات انتقال فن آوری در کلیه امورو در کلیه رشته ها در یک کلام قابل حل و پیگیریست آنهم در “ برخورد تمدنها“ . دروازه ورود و خروج و نقل و انتقال فن آوری “برخورد تمدنهاست“ و این حاصل نمیشود مگر از طریق “اصطکاک“، اصطکاک به هر نوع.
وقتی کشوری فرهنگ خود را کاملا“ یا قسمتی از آنرا از دست میدهد و فرهنگ کشوری را جایگزین می نماید یا برعکس فرهنگ خود را جایگزین فرهنگهای دیگران میکند میتواند به چند علت باشد ولی دروازه این انتقال، این جابجایی ها بر اثرتماس و اصطکاکی است که بین این دو قوم یا کشور یا ملت صورت گرفته، بوجود آمده است. هر چقدر زمان این اصطکاک طولانی تر باشد این انتقال کاملتر انجام میگیرد.
دو سطح در تماس با یکدیگر اگر حرکتی نداشته باشند هیچگونه اصکاکی بوجودنمی آید، مثل کسی که وارد شهر یاکشوری میشود که چیزی را از کسی بگیردیا بدهد و برگردد، میپرسی مردم چطور بودند میگوید من با مردم برخوردی نداشتم ، خیابان ها ؟ زیاد نگشتم، شاد بودند؟ دقت نکردم. ببینید مماس شده است، با مردم جفت شده است، اما همنشینی که در آن حرکتی باشد صورت نگرفته است.
همینکه این تماس حرکتی درش ایجاد شد، اصطکاک بوجود آورده شد، انتقال صورت میگیرد. نظر ما صرف تماس نیست ، اگر کلمه اصطکاک را بکار میبرم میخوا همبه ارتباطی تأکید داشته باشم که در اون حرکت باشد، انتقال وجود داشتهباشد ، تبادل صورت گرفته باشد . ما باید بین جوامع حرکت ایجاد کنیم تا اصطکاک بوجود بیاید. مثل بازدید ها،کنفرانسهای علمی ،برپایی تورها ، فرقی نمیکند تورهای علمییا سیاحتی، ایجاد فضای توریستی درکشور، طوری که شخص توریست بتواند ارتباطبر قرار کند. مردم بتوانند ارتباط برقرار کنند و…و…
تحقیقاتی بخواهم حرف بزنم شهری یا روستایی را که در مسیر یک شاهراه ارتباطی است(اصطکاک بالا) با شهر یا روستایی که پرت افتاده باشد (اصطکاک ضعیف)را با هم مقایسه کنید تا اهمیت تماس وایجاد ارتباط واصطکاک را متوجه شوید. شهر و روستایی که در کنار شاهراه ارتباطی است روز به روز در حال پیشرفت است شهرو روستای پرت، روز به روز در حال پس رفت. درک و دید این شخص را با اون یکی مقایسه کنید، نحوه برخورد این مردم را با اون مردم مقایسه کنید و…و…
ابتدا باید اصطکاک ایجاد کرد بهر نوعش، اصطکاک برخورد تمدنهارا در پی خواهد داشت از برخورد تمدنها، غربیل فرهنگها منتنجخواهد شد، فرهنگ برتر راه پیدا خواهد کرد و فن آوری راه را برای ورود هموار خواهد دید و راه خواهد یافت. (نمودار به پیوست)
برخورد تمدنها یعنی برخورد فرهنگها، برخورد فرهنگها یعنی غربیل کردن فرهنگهای انسانی از غیر انسانی، فرهنگهای پویا از فرهنگهای ایستا، فرهنگهای متعالیاز فرهنگهای سفلایی.برخورد فرهنگها خود بخود غربیل فرهنگها را در پی خواهد داشت. دربرخورد تمدنها، فرهنگها تجلی پیدا میکند، فرهنگها برای هم شاخ شونه میکشند درآنجا عقب افتادگی سرافکندگی را متجلی میسازد و پیشرفت ومنیت را به معرض نمایش میگذاردمثل مسابقاتبینالمللی که برنده، پرچم کشورش را به اهتزاز در میآورد. این منمکه در این جماعت برترم. من ایرانی، من فرانسوی ، من آلمانی، من …سرافکندگی در برخورد تمدنها حرکت می آفریند… “ چرا “ ایجاد میکند . نهیب مهیب ایجاد میکند. چه فرهنگی باعث شده که او این جایگاه اجتماعی را در جهان بیابد؟در برخورد تمدنها پیش رفت و پس رفت نمایان میشود، حضور و عدم حضور نمودپیدا میکند، حیثیت و شخصیت، وجدان شخصی، وجدان ملی و میهنی تکان میخورد، سرافکندگی و سرافرازی بروز می نماید و خلاصه منیت هی میزند که کجای کار هستی؟ چرا عقبی؟ تکان بخور و … و …
در برخورد تمدنها فرهنگ برتر جا باز میکند و راه می یابد. فرهنگ پویایی،فرهنگ رقابت، فرهنگ ابراز وجود، فرهنگ استفاده از کالا و ابزار، فرهنگ استفادهاز لباس کار، فرهنگ ایمنی در کار، فرهنگ بهداشت، فرهنگ صرفهجویی، فرهنگ خوب استفاده کردن، فرهنگ خودکفایی، بی نیازی و… و….و… راه می یابد و اگردر جامعه ای این فرهنگها به باد فراموشی سپرده شده باشد احیا میشود، جو ایجاد میکند،فضا ایجاد میکند و تکنولوژی مبتنی بر آن فرهنگ از پس آن راه را برای ورود هموارمی بیند و میآید.
برای اینکه تصویری از این حرکت داده باشم بد نیست مثالی بزنیم:
فرض بر این بگیرید که فرهنگ کشوری پذیرای مبلمان نباشد تا زمانیکه این جامعه پذیرای این فرهنگ نباشد جایی برای ورود این کالا به آن جامعه وجود نخواهد داشت حالا هر چقدر شما میخواهید این کالا را وارد کنید فقط انبار میشود، مصرف ندارد ولی این جامعه فرهنگ استفاده از مبلمان را پذیرا شود این کالا مصرف پیدا میکند و در پی آن انتقال تکنولوژی را طالب میشود. حالا این جامعه برای چگونه ساختن و تعمیر و نگهداری آن از خود ولع نشان میدهد.
همچنین اگرانتقال تکنولوژی تکیه بر فرهنگ درستی نداشته باشد میشود کار آن انگلیسی (مستر ژیکاک) که در حرکت ملی شدن نفت در سال 1328 عمامه به سر میزد و میرفت منبر و با زبان فارسی و لهجه محلی میگفت:
“ تو که مهر علی من دلته نفت ملی سی چنته“ میگفت: این نفت نجس است و به درد همان حرامیان مسیحی نجس اروپایی میخورد که نجس و پاکی نمی شناسند.میبینید فرهنگ چه میکند.کالایی را که غرب را در پرتو فناوری آنچنان غنی میسازد که بزرگترین تحول اقتصادی را بوجود می آورد، از فرهنگ غلط برخورد ادیان ،جا افتاده از دوران صفوی استفاده میکند و متکی بر این فرهنگ که سرمایه ملی اش را نجس بنمایاند و جلوی هر کس که مدافع منافعش هم اگر هست بایستد و این میشود که هر کجا که لازم بود برای بر هم زدن اجتماعات اعتصابیون از آنها استفاده میکردند.
کالایی که میتوانست مسجد سلیمان را پاریس کند، متکی بر آن فرهنگ اصولا“ پذیرایش نیستند چه برسد به اینکه بپردازد به چگونگی استفاده از آن.
فرهنگ آنچنان نقش دارد که گاه فناوری میتواند نقش مخرب را داشته باشد مثل ماهواره و اینترنت و…….که من نمیخواهم به مسائل تخریبی آن بپردازم که همین هم در برخورد تمدتها حل میشود.چراکه جامعه دید باز میکند راه بهره گیری از آن را پیدا میکند، راههای مخرب آن را میابد. وقتی درگاه برخورد تمدنها باز باشد ، جامعه ظرفیت پیدا میکند.
ظرفیت پذیرایی از هر نوع نوآوری را پیدا میکند. در مقابل هر نو آوری از خود بی جنبگی نشان نمیدهد. جهانشمول میشوی ، وسعت میابی، وسیع میشوی. دیگر آن نمشود که یک نفر از آنطرف مرز بیاید و بگوید آنها یک شیشه ای دارند که همه چیز را از همه دنیا را در آن میبینند(منظور تلویزیون بوده) بعد هم همه بگویند رفته خارج برگشته دیوونه شده، شما روزی را که سینما وارد این مملکت شد را مرور کنید. چه می بینید: بی جنبگی، بی ظرفیتی و بیگانگی محض، امروزرامرور کنید. بطور کل حرفهایی که آنروز در رابطه با سینما مطرح بود امروز مطرح نیست.
مؤکدا“ بگویم :
انتقال تکنولوژی حاصل نمیشود اگر فرهنگ“ ابراز وجود“ احیا نشود.
انتقال تکنولوژی حاصل نمیشود اگر فرهنگ“ خودکفایی “ احیا نشود.
انتقال تکنولوژی حاصل نمیشود اگر فرهنگ“ رقابت “ احیا نشود.
انتقال تکنولوژی حاصل نمیشود اگر فرهنگ“ پویایی “ احیا نشود.
انتقال تکنولوژی حاصل نمیشود اگر فرهنگ“ پیشرفت “ احیا نشود.
انتقال تکنولوژی حاصل نمیشود اگر فرهنگ“ منیت کشور “ احیا نشود.
انتقال تکنولوژی حاصل نمیشود اگر فرهنگ“ تحول “ احیا نشود.
انتقال تکنولوژی حاصل نمیشود اگر فرهنگ“ شدن “ احیا نشود.
و این اتفاق نخواهد افتاد مگر در برخورد تمدنها و برخورد تمدنها اتفاق نخواهد افتاد مگر ایجاد اصطکاک و تماس بین ملتها.
ب: دولت
دولت باید اسباب مماس شدن را فراهم کند، تسهیلات قائل شود بصورت حجمی اما نه هرز بلکه کنترل شده، هدایت شده، مطالعه شده و بر مبنای یک سری اصول هدف دار. مماس شدن چند جامعه با فرهنگهای مختلف برخورد تمدنها را بوجود خواهد آورد.
یکی از امتیازهایی که جهت پروژه های بیع متقابل برشمرده میشد انتقال تکنولوژی بود که بعلت عدم ایجاد اصطکاک، انتقال تکنولوژی بصورت گسترده و کانالیزه شده و حجمی نتوانست خود را نشان بدهد و برعکس تعداد زیادی از کارکنان توانمند صنعت نفت را که میتوانستند در انتقال تکنولوژی مؤثر باشند را هم جذب خود کردند و صنعت نفت را از افراد فنی با توانایی بالا را نیز تهی تر کردند.
اگر این پروژه ها موظف به آشناسازی متخصصین صنعت نفت با تکنولوژی خود میگردیدند همچنین موظف به جذب نیروی انسانی و متخصصین ایرانی از طریق فارغ التحصیلان دانشگاهی و از طریق دولت ایران میگردیدند و در زیر چتری از مدیریت قدرتمند در اجرای مفاد قرارداد قرار میگرفتند یعنی ایجاد اصطکاک در سطح گسترده تری، مطمئنا“ هم صنعت نفت از بازیافت نیروی متخصص بیشتری برخوردار میشد و هم نتیجه بهتری در انتقال تکنولوژی بهمراه میداشت.
بهرحال باید دنبال راهکارهایی رفت که سطح وسیعی از اصطکاک را ایجادکنیم راهکارهایی که میتوان ایجاد اصطکاک بیشتر و گسترده ای انجام داد بعضا“ در برنامه دولت وجود دارد و بعضا“ هم در حال اجرا میباشند ولی همه جانبه نیست، گسترده نیست، به این منظور و مقصود نیست، مسائل دیگری باعث شده است. باید بر این مبنا و با این هدف برنامه ریزی شود و در جهت گستردگی آن مطالعه شود، کانالیزه شود بطوریکه بازیافت داشته باشد، هرزروی نداشته باشد یا هرزروی به حداقل ممکن باشد.
راهکارهای اجرائی (آنهائیکه به ذهن من رسیده است) میتوانم بشرح زیر بیان کنم:
1- اعزام دانشجو به کشورهای صاحب تکنولوژی در حجم گسترده.
2- پذیرش دانشجو از کشورهای مختلف با ایجاد تسهیلات بسیار ساده جهت هموار کردن راه ورود دانشجویان خارج از کشور به دانشگاههای ایران.
3- اعزام کارشناس به کشورهای مختلف در حجم گسترده و فراهم نمودن تسهیلات جهت پذیرش آنها توسط هر کشوری که اخیرا“ این اقدام در سطح پزشکان دارد صورت میگیرد اما نه به این منظور.
4- استخدام متخصصین خارجی خصوصا“ کشورهای صاحب تکنولوژی.
5- فراهم نمودن شرایط سرمایه گذاری خارجی در ایران در سطوح ریز تکنولوژی، ساخت ابزار، ساخت قطعات، مؤسسات طراحی و فرآورشی.
6- سرمایه گذاری در سطح گسترده در پروژه های تحقیقاتی و اجازه فعالیت مؤسسات تحقیقاتی داخلی و خارجی.
7- حذف شرکتهای دلال و وابسته و پیمان با شرکتهای مادر و مولد.
8-برپایی همایش های بین المللی.
ج: صنعت نفت
عمده ترین و اصلی ترین راه رسیدن به فناوری و صاحب فناوری شدن در جامعه علمی ، فنی، صنعتی ایجاد تسهیلات در امر فرآیند تحول در ابزار است. اگر این راه هموار باشد، ایده ها راحت در مرحله پروسس قرار میگیرند و رد یا تایید آن دریافت میگردد. ایده در کجا نطفه گرفته مهم نیست، مهم اینست که سریع بمرحله طراحی و تست و اجرای آزمایشگاهی برسد و سریع مورد بررسی “رد یا تایید“ قرارگیرد. و نحوه جذب ایده ها گونه ای باشد که هر کس با هر ایده ی تحول در ابزار راحت بتواند ایده خود را ارائه نموده ونه تنها دچار سرخوردگی نشود بلکه رفتار با او طوری باشدکه دیگران هم تشویق بشوند تا ایده های خود راهر چند هم که از نظر خودشان پیش پا افتاده و مسخره باشد راحت ارائه نمایند.
چنین سیستمی به حدی ایده در یافت خواهد کرد که برای سرعت بخشیدن به پروسس کردن ایده ها و گرفتن نتیجه، مرتب احتیاج به گسترش سازمان خود دارد.
من خود شاهد بودم (بعنوان مهندس مسئول) که وقتی در چاه مانده گذاشتیم ( Fish ) چگونه بچه هایی که در واحد خدمات درون چاهی بودند با توجه به اینکه مانده را میشناختند در عرض کمتر از یک روز ابزاری ساختند که راحت با مانده درگیر شد و آنرا از درون چاه بیرون آورد.این شخص یا اشخاص فکر خلاق دارند ، با همه مسائل اینگونه بر خورد میکنند ولی جای بروز ندارند، برای ایده های خود امکانات ندارند و ما مثل این اشخاص کم نداریم.
باید متذکر شوم و تاکید کنم که روی این عناوین که ایده از شما هزینه از ما’ یا طراحی از شما پیاده کردن طرح از ما’ چنان پر رنگ تبلیغ شود که نشنیده در اقصا نقاط دنیا حداقل در ایران کسی یافت نشود بطوریکه هر کسی با هرطرحی که در مغز دارد راحت درون مغز خود را ارائه کند.
مطمئنا اگردر اون اجتماعی که درذهن اون پزشک، جراح یا مهندس ابزار پزشکی یا استاد دانشگاه این ایده ایجاد شد که سنگ درون کلیه را باید بشود از راههای غیر سنتی هم خارج کرد، سیر فرآیند این ایده فراهم نبود هنوز هم به روش سنتی سنگ را از درون کلیه خارج میکردند.
بهمین منظور به صنعت نفت که هم بیش از نیم قرن در این کشور سابقه دارد و مایه سر افکندگی است که حضور جهانی نداشته باشد و هم مملکت ِ ما تمام اتکایش به آنست (حداقل بیش از هشتاد درصد)پیشنهاد میکنم پا پیش نهاده و سازمانی فقط با این نام و فقط بهمین منظور با شرح خامی که در زیر می آورم و انشاء ا… آن را پخته و کامل خواهید کرد تأسیس نموده انشــاء ا… مقبول واقع گردد.
پیشنهاد
پیشنهاد میکنم سازمانی تاسیس شود بنام “فناوری“ با تمام امکانات آزمایشگاهی صنعتی، بطوریکه در این آزمایشگاه کارخانه های بهره برداری ، پالایشگاه و کارخانه های جانبی آنها را در مقیاس آزمایشگاهی ( سانتیمتر،سانتیمتر مکعب) ولی با فشار های واقعی را داشته باشیم و امکان پیاده کردن هر ایده ای در آن امکانپذیر باشد و این آزمایشگاه برای پیاده کردن تمام ایده ها از هر کجا وهر شخص با حفظ مالکیت شخصی یا سازمانی آن مجانی و رایگان باشد.امکان ساخت هر گونه ابزار، امکانات ریخته گری (نه در حد کلان) در حد نیاز مبتکرین بدون در نظر گرفتن مبلغ یا مبالغ مورد نیازجهت هزینه یا کارایی آن که نیاز صنعت نفت را برآورده می کند یا خیر (حضور مبتکر را در هر زمینه ای با ید غنیمت شمرد) که حضورش نعمت است و نعمت آور.با مدیرانی با وسعت دید بالا، گشاده و بلند نظر،آینده نگر و توانمند.
شرح وظایف مدیریت فناوری
1-تشویق و ترغیب همکاری نهاد های علمی، پژوهشی با سازمان.
2- امکان کار کردن با ابزار و آلات در آزمایشگاه جهت افرادی که ارائه طرح کرده اند.
3- تشویق و ترغیب همکاری افرادی که صاحب ایده تحول در ابزار هستند.
4- فراهم کردن سفارشات مبتکرین بطور رایگان.
5- عضو پذیری (هر مبتکری که ابتکار خود را به ثبت رسانده یا هر شخص علمی که دارای ارائه فکر ، ایده و تز نوینی بود ه را به عضویت سازمان در بیاورد و برای آنها برنامه ریزیهای لازم را داشته باشد بطوریکه آنها را ارضا کند).