در این مقاله مفاهیم مرکز رشد (Incubator )و پارک علم و فنّاوری (park science )ارائه خواهد شد. در تبیین مفاهیم، از تجربه سایر کشورها و همچنین مستندات موسسه بین المللی پارکهای علم و فنّاوری جهان یعنی (Parks Science of Association Intenational) IASP استفاده خواهد شد .
در این بخش از مقاله، نگرشی به نظام سنتی بازار کار ایران و ارتباط آن با مرکز رشد و همسان سازی آن خواهیم داشت
آمار و ارقام که نشان از تمرکز و توجه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه به ایجاد مراکز رشد وپارک های علم و فنّاوری برای توسعه کشورها داشته اند ، ارائه خواهد شد
آیین نامه و ضوابط و اساسنامه مراکز رشد و پارک های علم و فنّاوری که به تصویب شورای گسترش آموزش عالی رسیده است ، بطور مجمل ارائه خواهد شد
آمار و ارقام از مراکز رشد و پارک های علم و فنّاوری که از سال 1381 در ایران مجوز اخذکرده اند، ارائه خواهد شد
حوه حمایت های مالی و قانونی از شرکتهای مستقر در مراکز رشد وخارج شده از مراکز رشد تشریح خواهد شد . اعتبار اختصاص یافته و منابع مختلف موجود برای راه اندازی مراکز رشد و پارک های علم و فنّاوری ارائه می شود. ضرورت های ایجاد نهادهای جدید ( مراکز رشد و پارک های علم و فنّاوری) توسط شرکتهای معظم همچون خودرو سازان ، مگاموتور و ... برای توسعه صنعت خود از طریق ایجاد شرکتهای متوسط و .شد خواهد بررسی SMES (Small and Medium Size Enterprises) کوچک امید است با تشریح علمی و واقعی این مفاهیم ، شاهد رشد و شکوفائی این مراکزدر توسعه صنعت ومعدن ایران در سالهای آینده باشیم .
مرکز رشد: مرکزی است تحت مدیریت متخصصین حرفه ای که با ارائه خدمات حمایتی از ایجاد وتوسعه حرفههای جدید توسط کارآفرینانی که در قالب واحدهای نوپای فعال در زمینه های مختلف منتهی به فنّاوری متشکل شده اند و اهداف اقتصادی مبتنی بر دانش و فن دارند، پشتیبانی میکند. این خدمات شامل موارد زیر است:
x تامین محل کار (به صورت اجاره)
x خدمات آزمایشگاهی، کارگاهی واطلاع رسانی
x خدمات مدیریتی، حقوقی، مالی، اعتباری، پروژه یابی و بازاریابی
x آموزش های تخصصی ویژه و مشاوره
x سایر خدمات مرتبط با توسعه، رشد و ارتقای واحدهای فناوری
واحدهای فنّاوری : واحدهای دارای هویت حقوقی مستقل از مرکز رشد بوده که با توجه به اساسنامه و یا سایر اسناد قانونی در زمینه تحقیقات کاربردی و توسعهای، طراحی مهندسی، مهندسی معکوس، انتقال فنّاوری، ارائه خدمات تخصصی و فعالیت در جهت تجاری کردن نتایج تحقیقات فعالیت می نمایند. این واحدها از جمله شامل شرکتهای خصوصی، واحدهای تحقیق و توسعه صنایع، و یامراکز تحقیقاتی وابسته به دانشگاهها یا دستگاههای اجرایی هستند.
دوره رشد مقدماتی: دوره ای حداکثر 6 ماهه است که در آن، به افراد و یا گروه های مستعدی که دارای ایده های نوآورانه صنعتی هستند، مشاوره و آموزشهای لازم برای آشنایی با بازار، شناسایی گروه کاری، تثبیت ایده کاری و ایجاد هویت های حقوقی مستقل داده می شود. در صورت موفقیت در این دوره مقدماتی و کسب هویت مستقل حقوقی، واحدهای نوپا می توانند متقاضی اسکان رسمی در مرکز رشد شوند. زمان این دوره با تصویب مدیرمرکز رشد تا 9 ماه قابل افزایش است.
دوره رشد: دوره ای است حداکثر 3 ساله که طی آن واحدهای فنّاوری مستقر در مرکز رشد به معیارهای رشد یافتگی دست یافته و پس از آن از مرکز رشد خارج می شوند. زمان این دوره با تصویب هیات امنا تا 5 سال قابل افزایش است.
پارک علم وفنّاوری : سازمانی است که بوسیله متخصصین حرفـهای مـدیریت مـیشـود وهـدف اصلی آن افزایش ثروت در جامعه از طریق ارتقاء فرهنگ نوآوری و رقابت سازنده میان شرکتهـای حاضـر در پارک ومؤسسه های متکی بر علم و دانش است. برای دستیابی به ایـن هـدف یـک پـارک علمی،جریـان دانش وفنّاوری را در میان دانشـگاهها، موسسـه هـای تحقیـق وتوسـعه، شـرکتهـای خصوصـی وبـازار، بـه حرکـت انداختـه ومـدیریت مـیکنـد ورشـد شـرکتهـای متکـی بـرنـوآوری را از طریـق مراکـزرشـد و فرآیندهای زایشی تسهیل میکند. پارک ها همچنین خـدمات مناسـب دیگـری بـه همـراه فضـاهای کـاری و تسهیلات با کیفیت بالا فراهم مینمایند
شرکت های کوچک و متوسط فنّاوری : شـرکت هـایی کـه از نظـر گـردش مـالی جـزء 20 درصد اول شرکت های بزرگ کشورنبوده واکثریت سهام آنها متعلق به شرکتهای بزرگ مذکورنباشد.