کاشی سنتی رنجبران : کاشیکاری از هنرهای اصیل ایرانی

مقاله ها

صفحه اصلی
مقاله ها
کاشیکاری از هنرهای اصیل ایرانی

1404/07/06

نویسنده : کاشی سنتی رنجبران

کاشیکاری از هنرهای اصیل ایرانی است که در دوره قاجار در تزئین بناهای مختلف از جمله خانه‌ها به کار رفته است. خانه‌های قاجاری شیراز گنجینه ارزشمندی از کاشیکاری‌های این دوره دارند. اگر چه ویژگی‌های هنری این کاشی‌ها از مکاتب هنری دوره قاجار پیروی می‌نماید، لیکن موضوعات آنها تحت تاثیر عوامل مختلف اجتماعی شکل گرفتند. برخی از این کاشیکاری‌ها در حال از بین رفتن هستند. از این رو هدف پژوهش حاضر، تحلیل عوامل مختلف اجتماعی تاثیر گذار بر شکل‌گیری نقوش این کاشیکاری‌ها به منظور زنده نگه داشتن و باز آفرینی آنهاست. از آن جا که تمرکز موضوعی این پژوهش بر خانه‌های قاجاری شیراز است و محدوده جغرافیایی مشخصی را بررسی می‌کند، لذا تلاش شده همه عوامل اجتماعی موثر بر ویژگی‌های هنری آثار مد نظر باشد. پرسش پژوهش به صورت زیر است: چه عوامل اجتماعی بر شکل‌گیری نقوش کاشیکاری‌های خانه‌های قاجاری شیراز تاثیر گذاشته است؟ روش پژوهش توصیفی-تحلیلی، شیوه گرد آوری اطلاعات کتابخانهای و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها کیفی است. برای انجام پژوهش، کاشیکاری‌های هفت خانه قاجاری شیراز بررسی شدند. یافته‌های پژوهش نشان داد نقوش این کاشیکاری‌ها بازتابی از مجموعه عوامل اجتماعی دوره قاجار مانند ساختار جامعه، باورها، رخدادهای فرهنگی، بازار، مشاغل و توجهات اجتماعی میان سنت گرایی و فرنگی گرایی در جامعه قاجاری است. این نتیجه نشان می‌دهد که هنرمندان کاشی ساز دوره قاجار برای طراحی و ساخت آثار خود توجه خاصی به باور‌های اجتماعی و مفاهیم آن داشته اند

انسان امروز اگرچه در بسیاری از موارد پیشرفتهای شگفتی را به دست اورده است| ولی با نادیده گرفتن عوامل محیط زیستی و بی توجهی به ساختارهای سنتی و بومی باعث اسیب به محیط زیست شده است. معماری بومی از گذشته مد نظر معماران بوده و امروزه نیز این امر نباید نادیده گرفته شود. از طرفی مصالح سنتی و بومی بسیاری از شاخصه های مصالح پایدار را دارند. رابطه معماری پایدار و معماری سنتی| به طور کلی امری بدیهی فرض میشود| اما عدم وجود یک چارچوب ساختاری برای این موضوع کاربرد پذیری معماری بومی را برای ایجاد پایداری در معماری معاصر با چالش مواجه میکند. در این بین تلاش متخصصان بخش ساختمان برای ابداع و به کارگیری مصالح ساختمانی و روشهای طراحی و تولید و اجرا بر اساس حفظ محیط زیست در قالب توسعه پایدار و معماری پایدار میباشد. ساختمان پایدار علاوه بر براوردن نیازهای انسانی| در واقع نظام هایی هستند که توسعه پایدار را در سطح جامعه بر اساس سلامت بشر| بهره وری و رفاه| بیان میکنند. هدف این پژوهش شناخت روشهایی برای دست یابی به رابطه معماری سنتی و پایدار است که امروزه نادیده گرفته شده و جامعه دچار معضلاتی ناگوار گشته است.

فروش کاشی سفره خانه سنتی