نوآوری تکنولوژی شامل تغییراتی در محصول و یا فرایندهای تولید آن است. ایـن تغییـرات در صورتی نوآوری تلقی میشوند که یا به بازار عرضه گردند (نوآوری محصول) و یا در یک فرایند تولید به کار گرفته شوند (نوآوری فرایند).
نوآوری محصول به دو شکل، قابل دستیابی است:
همراه با تغییرات رادیکال: در این حالت محصولی که از نظر تکنولوژی با محصول قدیمی تفاوت اساسی دارد، جایگزین محصول قدیمی میشود. معمولا این نوع تغییرات در ابتدای شـکلگیـری محصول و فارغ از فشارهای ناشی از استانداردهای فنی بینالمللـی و نیازهـای یکنواخـت بـازار صـورت میگیرد و پـس از شـکلگیـری نیازهـا و توقعـات بـازار در قالـب خصوصـیات، اشـکال و توانـاییهـای محصول،کاهش مییابد.
همراه با تغییرات تدریجی: در این حالت، بهبـود و پیشـرفتی اساسـی در عملکـرد محصـول ایجاد میشود. پس از کاهش یافتن تغییرات بنیادین و رادیکال، تغییرات تدریجی برای افـزایش کیفیـت محصول وکاهش هزینهها آغاز میشوند.
نوآوری فرایند عبارت است از تغییراتی اساسی که در تکنولوژی تولید محصـول رخ مـیدهـد و میتواند از نوع تجهیزات و یا روشهای سازمانی و مدیریتی جدید باشد.
نوآوری محصول و فرایند در یک بازار رقابتی، کاملا به یکدیگروابسته هستند. در ابتدا کهنرخ نوآوری محصول بالاست، فرایندی که برای تولید آن به کار میرود، غالبا ناکارآمد و مبتنی بـر آمیختـهای از نیـروی کـار مـاهرو ماشـینآلات چنـدمنظوره اسـت و بـا کـاهش نـرخ نـوآوری محصول، نرخ رشد نوآوری فرایند، افزایش مییابد.
با توجه به آنچه بیان شد، میتوان مدل کلی نوآوری تکنولوژی را به صورت زیرترسیم نمود:
فرایند نوآوری تکنولوژی
فرایند نوآوری تکنولوژی، مجموعه پیچیدهای از فعالیتهاست که ایدهها و دانش علمـی را بـه واقعیت فیزیکی و کاربردی تبدیل میکند. مراحل فرایند نوآوری تکنولوژی به صورت زیر دسـتهبنـدی میشوند:
1 تحقیقات پایه: این تحقیقات به منظور افزایش درک عمومی از قوانین طبیعت صورت میپذیرد.
فرایند تولید دانش عموما در طولانی مدت رخ میدهد.
.2 تحقیقات کاربردی: تحقیقاتی است که به منظور رفع مشکلات موجود در جامعه انجام میشـود
و در صورت موفقیت، به توسعه تکنولوژی منجرمیگردد.
.3 توسعه تکنولوژی: فعالیتی است که دانش و ایده را به نرمافزار، سختافزار و یـا خـدمت تبـدیل
میکند و شامل مراحل اثبات امکانپذیری ایده، طراحی الگوی سـاخت و آزمـون نمونـه طراحـی شـده
است.
.4 پیادهسازی تکنولوژی: مجموعه فعالیتهای مرتبط با ارایه محصول به بـازار اسـت. ایـن مرحلـه
شامل ملاحظات هزینه، ایمنی و زیستمحیطی بوده و متضمن موفقیت در عرضه تجاری محصول است.
.5 تولید: مجموعهای از فعالیتهای مرتبط با تبدیل مفاهیم طراحی بـه کـالا بـوده و شـامل مراحـل
ساخت، کنترل تولید، لجستیک و توزیع است.
.6 بازاریابی: این مرحله شامل فعالیـتهـایی در راسـتای ظرفیـت سـازی و پـذیرش تکنولـوژی یـا
محصول از سوی مشتریان است.
.7 تکثیر: استراتژی و مجموعه فعالیتهای بهبود تکنولوژی، توسعه نسلهای جدید یا کاربردهـای جدید تکنولوژی، بهبود کیفیت، کاهش هزینه و پاسخگویی به نیازهای خاص مشتریان را شـامل شـده و رعایت آنها، کلید حفظ مزیت رقابتی تکنولوژی در بازار است.