در عصر اطلاعات
و ارتباطات الکترونیکی که ماهیت کسب و کار به کلی دگرگون شده است، دیدگاه ها و
رویکردهای سنتی مربوط به مزیت رقابتی جوابگوی سازمانها در ایجاد و پایدارسازی مزیت
رقابتی در راستای رقابت پذیری و پاسخ مناسب به الزامات محیط و بازار رقابتی
نمیباشند. از این روی لازم است تا دیدگاه و رویکردی جدید مطابق با شرایط عصر حاضر
در این زمینه توسعه داده شود.
با توجه به
اینکه نقطه تمرکز مزیت رقابتی بر دانستن چگونگی انجام کارها ،164،2001 .(به عبارت 3 سرمایه
فکری به عنوان مبنای اولیه دستیابی به شایستگیهای اصلی و کلید عملکرد برتر سازمان
مطرح میشوند(لوبیت دیگر، توانایی یک شرکت در ایجاد و حفظ مزیتهای رقابتی به دانسته
های(دانش) آن بستگی دارد نه در آنچه مالکشان است. اگر بخواهیم بر منابعی تمرکز
کنیم که در داخل سازمان ایجاد شده و کپیبرداری از آنها برای رقبا مشکل باشد، دانش
سازمانی موقعیت بهتری را به عنوان منبع اصلی مزیت
رقابتی کسب میکند
بر این اساس
دیدگاه جدیدی لازم است که خلق مزیت رقابتی برای یک بنگاه را در اقتصاد مبتنی بر
دانش میسر سازد؛ «دیدگاه دانش » از چنین ویژگی
برخوردار میباشد. بر مبنای این دیدگاه، دانش علاوه بر سایر منابع سنتی موجود در
سازمانها به عنوان مهمترین منبع ایجاد و حفظ مزیت رقابتی در عصر جدید شناخته
میشود. در این دیدگاه جدید نیز همچون دو دیدگاه سنتی اقتصادی و سینرژیک، منشا
ایجاد مزیت رقابتی ممکن است خود
بنگاه و یا شبکه بیرونی متشکل از بنگاه ها باشد. سازمان میتواند در درون خود از
طریق رویکرد زنجیره دانش و در شبکه بیرونی از طریق رویکرد همایجادی دانش به خلق
و حفظ مزیت رقابتی بپردازند.
زنجیره دانش
شامل منابع و فرآیند ایجاد دانش است. منابع دانش عبارتند از: اطلاعات، کارکنان
دانشی و مدیریت دانش که شامل مباحث مرتبط با نوآوری هستند. فرآیند دانش شامل چهار
مرحله است: کسب، توسعه، کاربرد و گسترش دانش. ماحصل زنجیره ارزش دانش (شامل منابع
دانشی و فرآیند دانش) رهبری دانشی میباشد. همایجادی دانش در قالب شبکه دانش و بواسطه
تعامل زنجیره دانش بنگاه ها شکل گرفته و به مزیت رقابتی منجر میشود
سیرواستاوا و
همکاران (2001 (در "چارچوب تجزیه و تحلیل منابع مبتنی بر بازار"، نشان
میدهند که چگونه منابع ویژه بازاریابی در قالب داراییهای فکری و رابطهای مبتنی بر
بازار بکار برده میشوند تا از طریق فرایندهای مبتنی بر بازار برای مشتریان ارزش
ایجاد نمایند. بدیهی است که رقابت پذیری، عملکرد برتر و ایجاد شدن ارزش برای
سازمان در گرو پایداری ارزشی است که برای مشتریان ایجاد شده و نیز مزیت رقابتی است
که در بازار برای سازمان نسبت به رقبا بوجود آمده است. چنین وضعیتی در سازمان باعث
سرمایهگذاری و تقویت منابع مبتنی بر بازار میگردد.
چاستان در نظریه نیازهای جایگزین، گرایشات و نیازهای مشتریان در
تجارت الکترونیکی و بازارهای اینترنتی را به چهار دسته چاستان تقسیم میکند. وی ایجاد و حفظ مزیت
رقابتی در این بازارهای را در گرو پاسخ صحیح و بموقع به چنین نیازهایی میداند.
چهار دسته نیاز مشتریان در بازارهای اینترنتی عبارتند از:
نیازهای مشتری
با گرایش مبادلهای محافظهکارانه
یازهای مشتری با
گرایش رابطهای محافظهکارانه
نیازهای مشتری
با گرایش مبادلهای کارآفرینانه
نیازهای مشتری با
گرایش رابطهای کارآفرینانه
به نظر
پورتر(1996 ) مزیتهای رقابتی در بازارهای اینترنتی به دو روش حاصل میگردد: اثربخشی
عملیاتی و استراتژیک. اثربخشی عملیاتی به معنی انجام چیزهای مشابه رقبا اما بهتر
از رقبا است. این نوع اثربخشی ممکن است در قالب تکنولوژی بهتر، داده های بهتر،
افراد آموزش دیدهتر و یا ساختار مدیریتی اثربخشتر نمایان شود. اثربخشی یا موضعیابی
استراتژیک به معنی انجام دادن چیزهایی متفاوت از رقبا و به گونه ای است که ارزش
متمایزی را برای مشتری ارائه میکند. این نوع اثربخشی را میتوان بصورت ترجیح
مجموعهای متفاوت از ویژگیها، آرایش متفاوتی از خدمات یا لجستیک تعبیرکرد. اینترنت
حفظ مزیتهای رقابتی را برای شرکتها مشکلتر ساخته اما فرصتهای جدیدی برای دستیابی
به مزیتهای جدید بوجود آورده است.
اکثر دیدگاه های
جدید در زمینه ایجاد و پایدارسازی مزیت رقابتی در بازارهای اینترنتی بر مواردی
اشاره داشتند که نشات گرفته از ویژگیهای اینترنت می باشند. همانگونه که عنوان شد،
ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات و به ویژه اینترنت ماهیت کسب و کارها را به گونه
ای متحول ساخته اند که گردآوری، ایجاد و پخش اطلاعات و دانش کاربردی، یادگیری
مستمر، خلاقیت و نوآوری، بازارگرایی و مشتری گرایی و برقراری ارتباط نزدیک با
آنها، خصوصیات بارز و لاینفک بازارهای اینترنتی شده است. ویژگی هایی که نسبت به
سایر موارد جامعیت و اهمیت بیشتری دارند، اطلاعات کافی از بازار، مشتریان و رقبا و
دانش نوآورانه و کاربردی برای سیاست گذاری و مدیریت فعالیت ها و نیز برقراری
ارتباط سازنده با ذینفعان سازمان می باشد. بنابراین به منظور نشان دادن عملکرد
عالی و رقابت پذیری در بازارهای رقابتی اینترنتی، لازم است تا سازمانها در زمینه
ویژگی های مذکور قابلیت های مناسبی کسب نموده و بکار گیرند.
اینترنت شبکه
گستردهای است که پایانه های اطلاعاتی مختلف در اقصی نقاط دنیا را به هم ارتباط
داده و با پویایی و تعامل چند جانبه، امکان ارتباطات و مبادلات وسیعی را با سرعت
زیاد بین پایانه ها برقرار می کند. چنین ویژگی هایی باعث نفوذ خارق العاده اینترنت
در عرصه های مختلف کار و زندگی شده است.
بر اساس ویژگی
های اینترنت، سازمان ها در کسب و کار خود علاوه بر توانمندی ها و شایستگی هایی که
بطور سنتی و بدون بهره گیری از اینترنت می توانستند بدست آورند، می توانند بواسطه
استفاده از اینترنت به شایستگی های جدیدی نیز دست یافته و از آن طریق نسبت به
ایجاد و حفظ مزیت رقابتی و بالطبع دستیابی به رقابت پذیری اقدام ورزند. البته به
غیر از مزایای مستقیم، با استفاده از اینترنت سازمانها میتوانند سایر قابلیتها و
شایستگیها را نیز با سرعت، هزینه و کیفیت مناسبتری ایجاد نمایند. شایستگیهای جدیدی
که سازمانها میتوانند به لحاظ بهره
گیری از اینترنت بدست آورند عبارتند از شایستگیهای اطلاعاتی و
ارتباطی
فروش کاشی مسجدی ارزان