امروز دهکده
کوچک جهانی با مفاهیمی جدیـد روبـرو اسـت ، مفـاهیمی کـه هـر یـک حـوزه هـای
اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی را به چالشی اساسی کشیده است . در این بین ، تعـدادی
ازایـن مفـاهیم چنان در تمامی حوزه های فوق اثر گذار شده اند ، که بررسی تاثیر
آنها فقـط در یکـی از ایـن حـوزه ها، موجب سردرگمی محقق می گردد .در این مقاله سعی
شـده اسـت تـا بررسـی ضـمنی تاریخچـه شبکه جهانی وب ، تاثیر تجارت الکترونیک بـر
حـوزه هـای اقتصـادی و اجتمـاعی و تـاثیرات آن بـر کیفیت محصولات تولیدی ، مورد
ارزیابی قرار گیرد ودر پایان بر ضـرورت حضـور در ایـن تجـارت نوین اشاره می گردد
دون شک اگر هریک
از دوره های تکامل بشر عنوان بخصوصی به خود اختصاص داده است ، انفجار فنآوری
اطلاعات (IT (مناسبترین
عنوانی است که برای عصر حاضر در نظر گرفته شده است .این عنوان میسر نیست مگر با
ابزار و زیرساختهای ویژه آن ، اینترنت ازاین مفاهیم تاثیرگذار در دنیای کنونی
فنآوری اطلاعات است.
تااواخر دهه
1960 ، ارتش آمریکا تنها ابداع کننده و استفاده کننده از اطلاعات موجود
درکامپیوترهای شبکه ای بود ، در آن زمان این سوال مهم مطرح شد: " اگر دشمن به
شبکه های کامپیوتری ما آسیب برساند چه اتفاقی می افتد؟" اگر در یک شبکه بزرگ
یکی از شبکه های کوچکتر از کار می افتاد ، کل شبکه بزرگ هم از کار می افتاد
.بنابراین کل سیستم کامپیوترهای دفاعی به تک تک کامپیوترهای عضو این سیستم وابسته
بود و هر یک از کامپیوترهای این شبکه عظیم باید بخوبی کارمی کردند تا کل شبکه هم
بخوبی کار کند. بنابراین وزارت دفاع آمریکا یک
نوع جدید از شبکه های بزرگ را طراحی کرد که حتی اگر یکی از بخشهای آن از کار می
افتاد ، باز هم می توانست به کار خود ادامه دهد . آنچه که این شبکه عظیم را به
یکدیگر ارتباط می داد مجموعه ای از قوانین ارتباطی (پروتکل
–IP/TCP(بود
IP/TCP
آنچنان
خوب و قابل اعتماد کار می کرد که شرکتهای دولتی دیگر و نیز شرکتهای وابسته به دولت
، حتی آنهایی که هیچ کاری با وزارت دفاع نداشتند ، نیز در شبکه های خود از آنها
استفاده کردند . در اواخر دهه 70 میلادی (یعنی پس
از گذشت 10 سال از سوالی که برای وزارت دفاع آمریکا پیش آمده بود ) اکثر شبکه های
بزرگ کامپیوتریی که دولت ، پیمانکاران وزارت دفاع و دانشمندان اغلب باید با یکدیگر
تماس گرفته و اطلاعات خود را ردو بدل می کردند. بنابراین همه آنها کامپیوترها و
شبکه های خود را به هم متصل کرده و یک شبکه بزرگ IP/TCP
بوجود
آورند. این شبکه بزرگ جد اینترنت بود.
شرح:
اکنون زمان
زیادی از پیدایش این شبکه گذشته است و شبکه جهانی اینترنت تاثیر خود را در تمامی
حوزه ها من جمله حوزه اقتصادی گذارده است.
این شبکه ،
مفاهیم تجاری را با تحول جدید و بی سابقه ای روبرو کرده است . مفاهیمی جدیدی همچون
دفاتر کاری مجازی ، فروش های اینترنتی ، نمایشگاه های دائم اینترنتی ، پول
الکترونیکی و ... .
از عمده دلایل
رویکرد جهانی و پیشرفت سریع آن در دنیا و ایران می توان به موارد زیراشاره کرد:
1 -ابزار ساده
بشرط وجود
زیرساخت های ارتباط اطلاعات ، ابزار حضور در این تجارت بسیار ساده و سهل الوصول
است . باید دقت داشت که زیر ساخت های
اطلاعاتی مانند شبکه ارتباطی و بهینه سازی نقاط تماس بین المللی و آموزش های عمومی
جهت ارتقاء دانش عمومی جامعه در زمینه فن آوری اطلاعات ، از الزامات تجارت
الکترونیکی است
2 -بازار وسیع
رشد کاربران
شبکه اینترنت بسرعت در حال افزایش است .آمارها نشان می دهد تعداد کاربران اینترنتی
از مرز 350 میلیون کاربر در سال 2000 به بیش از 490 میلیون نفر در سال 2003 رسیده
و پیش بینی می گردد ، که این میزان به 760 میلیون نفر در سال 2005 برسد.این آمار
در مورد کاربران ایرانی نیز جالب است. تازه ترین آمارها نشان می دهد تا پایان
سومین فصل از سال میلادی 2002 بیش از 2 میلیون نفر در ایران به شبکه اینترنت
دسترسی داشته اند که این رقم نسبت به سپتامبر 2001 ، صد در صد افزایش نشان می دهد.
انتظار میرود تا نیمه سال 2003 میلادی تعداد کاربران اینتر نت به 5 میلیون نفر
برسد. این یعنی رشد سریع یک بازار مصرف بالقوه ، که توانایی و ظرفیت بالایی برای
سرمایه گذاری را می طلبد.
3 -کاهش هزینه ها :
بررسی چرخه
مرسوم تولید و توزیع کالا ، یکسری حد واسط را در بر دارد. واسطه هایی مانند توزیع
کننده های اصلی ، توزیع کننده های محلی ، عمده فروشی ، خرده فروشی و ... ، که بعلت
هزینه های خاص این واسطه ها موجب افزایش قیمت کالا در نزد مصرف کننده نهایی می شود
. در حالیکه این واسطه ها، در تجارت الکترونیک مفهوم خود را به این صورت مرسوم از
دست داده و بیشتر سرویس های خدماتی بانکداری و ارسال و تحویل کالا به مشتری کاربرد
دارد.
4 -ارتقاء فرهنگ خلاقیت :
با وجود شبکه
جهانی اینترنت ، افراد در مرکز ارتباطات جهانی قرار دارند . اگر در گذشته های نه
چندان دور، شیمیدانی ژاپنی مدتها قبل از بوهر ، دانشمند اروپایی ، مدل اتمی سیاره
ای را پیشنهاد کرده بود ولی بعلت عدم امکان عرضه این فکر در کانون و مرکز ثقل علوم
آن زمان ، اروپا، هیچگاه نتوانست ، این افتخار را برای خود ثبت کند، امروزه افراد
دارای فکر و اندیشه به راحتی و در اندک زمانی در صدها کنفرانس و گردهمایی شرکت می
کنند و به تبادل و ابراز اندیشه و فکر می پردازند. لذا اهمیت و ارزش نوآوری و عرضه
آن به جهانیان تغییراتی بنیادین نموده است.
5 -تعاریف جدید در اشتغال
راحتی راه
اندازی یک سایت اینترنتی (یک بنگاه مجازی ) با کاربردهای گوناگون ( تجاری – فرهنگی – سیاسی و اجتماعی ) موجب شده است تا تعاریف اشتغال در
سازمان با آنچه که قبلا متداول بوده تفاوت های اساسی داشته باشد.
6-تاثیر گذاری تجارت الکترونیک بر کیفیت کالا
الف – تبادل نظر
مستقیم مصرف کننده با تولید کننده
با توجه به
تغییرات اشاره شده در چرخه توزیع کالا ، تولیدکننده بواسطه ارتباط مستقیم با مصرف
کننده ، از سلایق ، نیازمندیهای مشتریان خود به خوبی آگاه شده و کیفیت محصولات خود
را بر اساس این نظرات ارتقاء می دهد.
ب- رضایتمندی
مشتری بابت کاهش قیمت محصولات:
با توجه به
تفاوت روش های عرضه کالا در تجارت الکترونیک ، قیمت تمام شده کالا کاهش می یابد که
بنوبه خود در رضایتمندی مشتری و فروش بیشتر موثر می باشد.
7 -حذف مزایای مربوط به بازارهای منطقه ای
با توجه به
بازارجهانی بوجود آمده در تجارت الکترونیک ، مزیت های فروش منطقه ای ازبین رفته و
محصولات بدون توجه به مرزهای جغرافیایی بفروش می رود . بطوریکه امروز دیگر ، یک
فرد خانه دار کانادایی براحتی می تواند یک ماهی مخصوص به مناطق جنوب شرقی آسیا را
از طریق اینترنت خرید کند و فردا صبح درون یک بسته یخچال دار بصورت تازه در درب
منزل خود تحویل بگیرد.
فروش انواع کاشی سنتی در تهران