تزئین در هنر اسلامی برای بیان قدسی و به عنوان یکی از پایه های تصویری هنر اسلامی ارزیابی شده است. کاشی یکی از عناصر

تزئینی بنا و نوعی تزئین گران تر از گچبری بود که عنصری تزئینی در تزئین بناها به ویژه بناهای مذهبی همچون مساجد و

مقبره ها است و جایگاه ویژه ای نزد معماران ایرانی داشته تا جایی که به کشورهای دیگر نیز راه پیدا کرده است مانند: مسجد

سبز بورسا در ترکیه. با توجه به اهمیت معماری و احداث روزافزون بناهای مذهبی و غیر مذهبی، در دور? صفویه معماران از این

نوع کاشی در ابنی? تاریخی و اماکن متبرکه در تزئین بناهای گوناگون از شیو? تزئینی کاشی هفت رنگ بهره می گرفتند. کاشی

هفت رنگ در زمان صفویان به اوج خود رسید و به علت سریع الاجرا بودن به سرعت رواج یافت و تا دور? قاجار برای تزئین

مساجد نقش به سزایی ایفا کرد.

هدف از این پژوهش در واقع بررسی سیر تحول و تکامل کاشی هفت رنگ در آثار هنری ایران با مطالع? این نوع کاشی، کاربرد،

ویژگی ها، بناهای مزین به آن و ارتباط آن با عقاید آئینی، رسوم و فرهنگ ایرانیان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.

روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش از طریق مطالعه اسناد و مدارک موجود در کتابخانه ها بوده است و بررسی نشان و

نمادهای کاشی هفت رنگ، به روش کتابخانه ای و مشاهده ای صورت می گیرد و از منابع متعدد و معتبر بهره گرفته شده و از

نوع تاریخی، توصیفی و تحلیلی است.

واژگان کلیدی: کاشی، خشت،کاشی هفت رنگ، تزئین، صفویه، ایران

بشر در طی ادوار مختلف همواره در پی کشفیات جدید در جهت بهبود سطح زندگی خود بوده است و مطابق با شرایط و امکانات

موجود دست به ابداعاتی زده است مانند: ساخت سلاح با چوب، سنگ و استخوان، ابداع خط یا ابداع چرخ سفالگری و جان

بخشیدن به گِل و ساختن ظروف و وسایل روزمره با آن. کم کم ظروف ساد? سفالی از آن حالت سادگی خارج شد و به اشکال

مختلفی ساخته شد، همچنین با نقوشی مزین شد که ناشی از حس زیبایی طلبی بشر بود. ظروف سفالی بسیاری از دوران کهن

در مناطقی از ایران همچون شوش کشف شده است، که نشان از توانایی بشر در استفاده از مصالح در دسترس خود داشته است.

بشر از گِل: سفال، خشت، آجر، کاشی و سرامیک را ابداع کرد، در واقع هنرمند خلاق و مبتکر گِل بی ارزش را با دستانش جان

بخشید و محصولاتی ارزشمند خلق کرد که از آن روزگاران تأثیر و جایگاه خود را در زندگی بشر نشان داده است. هنر کاشی

سازی و کاشی کاری محصول عشق هنرمند به خلق آثار هنری مخصوصاً در بناهای مذهبی است. با توجه به ارادتی که ایرانیان

به امامان و اهل بیت )ع( داشتند همواره تلاش می کردند این عشق و ارادت خود را ابراز کنند، هنرمند کاشی کار، گچکار، حجار،

قالی باف، نقاش و ... هر کدام با روش هنرمندانه ی خود، برای هنرمند کاشی کار نیز استفاده از هنرش بهترین راه ابراز این ارادت

و عشق به اهل بیت )ع( بود. همانطور که شاهد هستیم بسیاری از اماکن مذهبی با این هنر اعلاء تزئین شده اند، همچون حرم

امام رضا)ع( در مشهد و بسیاری نمونه های دیگر. در پی توسع? این هنر انواع کاشی شامل کاشی معرق، هفت رنگ، معقلی و ...

ابداع شد که بنا به نیاز و مناسبت با بنای مورد نظر از آنها استفاده می شود. این هنر کاملاً ایرانی در بسیاری از نقاط دنیا

خودنمایی کرده و مورد توجه هنرمندانی از کشورهای دیگر قرار گرفته تا جایی که به کشورهای دیگر همچون ترکیه وارد شده

است. امید است که این هنر ایرانی همواره تداوم پیدا کند و شاهد پیشرفت و بقای این هنر باشیم.

فروش کاشی مسجدی