این استاندارد
در سال 1999 توسط سازمان جهانی استاندارد سازی (ISO
(منتشر شد و توسط کشورهای مختلف عضـو مـورد پذیرش قرار گرفت. استاندارد
مورد بحث، شامل الزاماتی برای اثبات صلاحیت آزمایشگاه ها جهت انجام آزمون و
کالیبراسیون می باشد. الزامات 17025 IEC/ISO شامل دو دسته
کلی می باشند که تحت عنوان الزامات مدیریتی و الزامات فنی از آنها یاد شده است
الزامات مدیریتی
این استاندارد بسیار شبیه به الزامات استاندارد (1994 (9002 ISO می باشد
و شامل مواردی از قبـیل کنتـرل مسـتندات، بازنگری درخواست ها، خرید خدمات و
تدارکات، شکایات، اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه، ممیزی داخلی، بازنگری مدیریت و
مواردی از این دست می باشد.
الـزامات فنـی
ایـن اسـتاندارد شـامل موضـوعاتی نظیـر کارکـنان آزمایشگاه، شرایط محیطی و مکانی
آزمایشگاه، روش هـای آزمـون و کالیبراسـیون و صـحه گذاری آنها، تخمین عدم قطعیت
اندازه گیری، تجهیزات، قابلیت ردیابی اندازه گیری، کالیبراسیون، نمونه برداری،
تضمین کیفیت نتایج، نحوه گزارش دهی و ... را در بر می گیرد.
مراجع
اعتباردهنده (نظام های تایید صلاحیت)
هـرگاه
آزمایشـگاهی تایـید صـلاحیت را بـرای کل یا جزیی از فعالیت های آزمون و/یا
کالیبراسیون خود بخواهد، بایستی مرجع تایید صلاحیتی را برگزیند که بر طبق IECGuide58/ISO عمل می نماید. البته در آینده استاندارد 17011 IEC/ISO جایگزین راهنمای فوق الذکر خواهد شد.
IECGuide58/
ISO الـزامات عمومـی جهـت
اجـرای سیسـتمی بـرای اعتباردهـی (تایـید صـلاحیت) بـه آزمایشگاه های کالیبراسیون
و یا انجام دهنده آزمون را بیان می کند؛ به نحوی که اعتبار اعطاء شده و خدمات
مشمول اعتباردهی در سطح ملی و یا بین المللی به رسمیت شناخته شود و سازمان مجری
سیستم اعتباردهی نیز در سطح ملی یا بین المللی به عنوان ذی صلاح و قابل اعتماد
شناخته گردد.
هدف از این
راهنما ارائه راهنمایی به منظور آماده سازی و بهره برداری یک مرجع اعتباردهی و
تسهیل توافق میان این گونه مراجع در زمینه به رسمیت شناختن متقابل اعتبار
آزمایشگاه هاست.
مرجع اعتباردهی
(تایید صلاحیت) آزمایشگاه ها در سازمانهای دفاعی
به منظور
جلوگیری از سرمایه گذاری موازی، مقرر گردید مرکز استاندارد و بهبود کیفیت از
آزمایشگاه های موجود در سطح نیروهای مسلح استفاده نماید، لذا بر اساس حکم وزیر
محترم دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح مبنی بر ایجاد مـرجع اعتباردهی به آزمایشگاه
ها در سطح نیروهای مسلح اقدام به استقرار 58
Guide IEC/ISO گردید و به مـنظور حصول اطمینان از بکارگیری صحیح راهنمای
یاد شده، سیستم استقرار یافته، از سوی DAP مورد ارزیابی و تایـید قرار گرفت.
لذا بر اساس حکم یاد شده و تاییدیه DAP این مرکز توانایی ارزیابی و
اعتباردهی به آزمایشگاه ها در محدوده سازمانهای دفاعی را دارد.
ساخت کتیبه کاشی سردر
نتیجه گیــــری
بـه مـنظور
ایجـاد زبـان مشـترک فـی مابـین تمـام ذی نفعـان، وجـود سـندی تحـت عـنوان
استاندارد و فرآیند استانداردسازی امری اجتناب ناپذیر است. لذا لازم است ضمن تبیین
سند مذکور، شفاف سازی فرآیند مربوطه، شرایط، نیازمـندیها و مـنابع مورد نیاز این
فرآیند فراهم شود. چرا که بهره گیری صحیح از فرآیند استانداردسازی موجب ارتقاء
کیفیت و در نتیجه افزایش توان رقابتی می گردد. یکی از منابع مهم وجود آزمایشگاه هایی
است که قادر به ارائه نتایج فنــی معتبــر باشــند، لــذا نــیاز اســت شــبکه ای
منســجم از آزمایشــگاه هــا کــه موفــق بــه اخــذ اعتــبارنامه شـده انـد در
سـطح نیروهای مسلح ایجاد گردد که این آزمایشگاه ها، آزمایشگاه های معتمد نامیده می
شوند. شایان ذکـر اسـت ارتباط با نظام تایید صلاحیت ایران به عنوان تنها جایگاه
ملی متولی اعتباردهی به آزمایشگاه ها در سطح کشـور مـی تـواند فـرآیند اعتباردهـی
بـه آزمایشـگاه هـا که توسط مرکز استاندارد و بهبود کیفیت در سطح نیروهای مسـلح
انجـام می پذیرد را غنی تر نماید و همچنین تاییدیه های صادره برای آزمایشگاه ها از
اعتبار بالاتری برخوردار می گردد.
منابــــع
1 (اسـتاندارد و اسـتاندارد کـردن – ترجمه و
تالیف یگانه مهرداد – مرکز آموزش و تحقیقات
صنعتی – چاپ اول .1379
2 (استاندارد ایران – ایزو
9000 ،سیستم های مدیریت کیفیت – مبانی و واژگان،
چاپ اول آبان 1380.
3 (اسـتاندارد ایـران - ایزو – آی ای سی
17025 ،الزامات عمومی برای احراز صلاحیت آزمایشگاه های آزمون و کالیبراسیون، چاپ
اول مهر 1381.