برخی ازتجهیزات
تخصصی ویژه معلولان شامل: تجهزات کاردرمانی ،فیزیوتراپی وانواع تـست های حرکت
وشناختی ، نرم افزار جاوز وتالکس،چاپگر بریل ،کتابهای شنیداری ، ماشین خوان
کورزویل، اوپتاکن ، سیستم ورسابریل ، استات ،لوح ترسیم اشکال هندسی ، راهنمای
نوشتن و قالب ، قاشق های اندازه گیری ، چرتکه ویژه معلولان وانواع صندلی چرخدار
متحرک .
فروش کاشی طرح اسپانیایی
راهکارهایی برای
طراحی یا مناسب سازی مجموعه فرهنگی ، ورزشی و تفریجی معلولان
تحقیقات بسیاری
در کشورهای مختلف دنیا در زمینه مناسب سازی به انجام رسیده است ، کـه نتایج این
تحقیقات بصورت مدون موجود می باشـد . در تمـامی آنهـا انـدازه ابعـاد انـسانی ( آنتروپومتری) ملاک اصلی طراحی می باشد. از آنجا که
ابعاد و اندازه های انـسان، قـو م هـا و نژادهای متفاوت است، همین تفاوت ممکن است
با گذشت نسلی به نسل دیگر ( برای مردمان 1 همان منطقه
) متفاوت باشد . می بایست تحقیقات داخلی این ابعـاد را بـه منظـور طراحـی و مناسب
سازی محیط های معلولان استفاده نمود .
در این مبحث به
برخی از راهکارهای طراحی و مناسب سازی که در دیگـر نوشـته نیامـده یـا کمتر به آن
پرداخته شده است ، می پردازیم:
1 -طراحـی یـا متناسـب سـازی مـی بایـست بـا هـدف انطبـاق
معلـول بـا واقعیـت خـود ، فعالیت هایش و مجموعه یاد شده صورت گیرد
2 -حتی الامکان مجموعه در بنای یک طبقه طراحی و ساخته شود.
3 -مجموعه یاد شده می بایست در منطقه آب و هوایی معتدل طراحی
و ساخته شود ، چرا که آب و هوای گرم و مرطوب ، به دلیل افزایش تعریق و رطوبت زیاد
پوسـت اسـتعداد ابـتلا بـه زخم فشاری زیاد است و در منطقه آب و هوای گرم و خشک /
سرد به دلیـل ترموگولاسـیون (خصوصاَ در معلولان کرادری پلژی)
زیاد خواهد شد.
4 -بطور کلی مجموعه یاد شده می بایـست دارای شـرایط عمـومی
زیـر باشـد؛ دسترسـی بـه واحدهای مسکونی، خطوط اتوبوسرانی و حمل و نقل شهری،
دسترسی به اماکن امداد رسـانی و سایر اماکن عمومی، رعایت شرایط زیست محیطی در
معماری ، تأثیر گـذار در حـل مـسائل فرهنگی و روحی معلولان ، دلپذیر بودن معماری
ساختمان و مجموعه، ایمنی از زلزله و سـایر بلاهای طبیعی ، رعایت بهداشت فیزیکی
(نورسالم، هوای مناسـب و عـدم ازدحـام جمعیـت) ومشرف
نبودن ساختمان ورزشی فرهنگی زنان به دیگر ساختمانها.
5 -روی درب ورودی مجموعه، راهنمای ساختمان نقشه صوتی و
برجـسته طراحـی و نـصب گردد.
6 -فضای کلاس ها ، درب ها ، ورودی ، سالن ها دقیقاَ شبیه بـه
هـم طراحـی گـردد تـا سـر نخ هایی جهت، جهت یابی فضا یا پیداکردن درب های ورودی و
خروجی فراهم شود.
7 -از بکار بردن وسـایل و ابزارهـای غیـر ضـروری و غیـر
معمـول در نقـاط تـردد معلـولان خودداری گردد. در غیر اینصورت با علائم مشخص حسی
نصب و پشتیبانی مناسب شود.
8 -از طراحی فضاهای پنج ضـلعی یـا بیـشتر یـا فـضاهایی کـه
دارای گوشـه هـای نـاموزون می باشد، پرهیز گردد . زیرا این گونه فضاها به دلیل عدم
امنیت مـورد اسـتفاده معلـولان قـرار نخواهد گرفت.
9 -ورودی و خروجی هر ساختمان به پیاده روی ویژه معلولان متصل
وهم سطح با آن طراحی گردد.
10 -درب های اصلی ورودی و خروجی که به سمت خیابان می
باشند با علائـم اختـصاری و بین المللی ویژه معلولان مشخص گردد. ( تابلو عبور
معلولان ، ناشنوایان و ...)
11 -بهترین درب ویژه تـردد معلـولان ، دربهـای اتوماتیـک /
کـشویی بـا چـشم الکترونیـک می باشد.
12 -از ابزار و وسایلی که باعث انعکاس نورهای خیره کننده می
شود و دید افراد دارای نقص بینایی را بر هم می زند ، خودداری شود.
13 -نورپردازی می تواند به منظور تاکید بر روی یک نقطه یا فضای
خاص یا جهـت تعریـف یک لبه یا محوطه و یا برای فراهم نمودن امنیت افراد مورد
استفاده قرار گیرد. کـم و زیـادبودن نور در محیط های مختلف می تواند مشکلاتی را
برای معلولان حسی ( نقص بینـایی ) فـراهم ماید . بدلیل آن که در مجموع کم بودن نور
می تواند سایه های نامناسب و تداخل و ترکیـب آنها ممکن است تصوری نادرست از موانع
و اشیاء را بوجود آورد .
14 -از رنگ ها می
توان برای تشخیص سطوح مختلف برای افراد کم بینا استفاده کرد . بطـور مثال درب ورودی
و خروجی را می توان به ترتیب با رنگ های سفید و قرمز، تزئین نمود.
15 -بین مسیرهای
پیاده رو و مسیرهای تردد وسایل نقلیه داخل مجموعه ، سرنخ های حسی و لامسه ای از قبیل
تغییر رنگ بین آن دو یا استفاده از کفپـوش هـای متفـاوت از لحـاظ رنـگ ، جنس ، فرم
جهت تشخیص افراد دارای نقص بینایی استفاده شود .
16 -ایجاد اطاقک
امن ویژه معلولان، هنگام وقوع زلزله با وسایل نوری ، صوتی و الکترونیکی مناسب ساخته
و طراحی شود . این اطاقک ها ضد زلزله بـوده و مـی توانـد بیرونـی و داخلـی (ساختمان)
احداث گردد.
17 -برای محیط های
حساس و احتمالاَ ناامن معابر از علائم حسی ، نوری ، صـوتی و دسـت انداز (دستگیره )
استفاده گردد.
18 -تمامی امکانات
صوتی ، تصویری ، خنک کننده و ... با قابلیت استفاده از ریمـوت کنتـرل خریداری شود
.
19 -از ابزارهای
سخن گو در آشپزخانه و سایر اماکن استفاده گردد. (همانند گاز ، لباسشوئی و ظرفشوئی سخنگو
و ... )
20 -در دستشوئی و
آبخوری و ... از شیرهای «الکترونیکی» یا «اهرمی» استفاده گردد.
21 -داخل برخی از
اماکن می توان از وسـایل موقـت و متحـرک ( پرتابـل) هماننـد صـندلی توالت فرنگی ، رامپ
متحرک و ... استفاده نمود.
22 -فضای کلاس ها
، کارگاه ها و سالن های نمایشی امکان استفاده از ویلچر، دستگاه پرکینـز و سایر وسایل
کمکی معلولان فراهم شود.
23 -جهت ورود و خروج
به داخل استخر از رامپ ، سرسره و یا بـالابر هیـدرولیکی اسـتفاده گردد.
24 -در صورتی که
در مجموعه از خوابگـاه اسـتفاده مـی شـود از تخـت هـای کـم ارتفـاع و یک طبقه استفاده
شود.
25 -روی ورودی درب
ها ، راهروها ، اطاق های اداری و آموزشـی ، دستـشوئی هـا و دیـوار سالن ها و از علائم
و اعداد بریل استفاده شود.
26 -پارکینگ اتومبیل
و موتور معلولان پیش بینی و ساخته شود.
27 -علامت ها و اطلاعات
و تابلوی اعلانات با خط درشت نوشته شود، بگونـه ای کـه افـراد نشسته بتوانند آنها را
ببینند . بخشی از تابلو با خط بریل برای نابینایان نوشته شود.
28 -در صورتی که
از ساختمان چند طبقه استفاده میشود، آسانسور با قابلیت حمـل معلـولان دارای صندلی چرخدار
تعبیه شود و آسانسور با ابزارهـایی چـون زنـگ، چـراغ، ابـزار گویـا و صوتی برای اعلام
توقف در هر طبقه سفارش داده، و کلید هر طبق با خط بریل علامت گذاری شود ..
29 -قبل از شروع
پله در فاصله یک متری با تغییر بافت کف، نزدیک شدن به راه پله را بـرای افراد دارای
نقص بینایی مشخص نمایند.
30 -برای جلوگیری
از لغزندگی محوطه بیرونی مجموعه (درصورت بارش باران و بـرف ) از پوشش های سخت و ثابت
و غیرلغزنده استفاده گردد.
31 -جهت حمل و نقل
افراد با اتوبوسهای ویژهای که ارتفاع آن بـا کـف خیابـان هـم سـطح میشود، استفاده گردد.
در غیر این صورت از سکوهایی همسطح با کـف اتوبـوس در ایـستگاه با فضای کافی تعبیه شود.
فروش و سفارش روشوئی سنتی
32 -توصیه می شود
از اتوبوسهایی که دارای مکان کـافی جهـت تـردد صـندلی چرخـدار و امکان استفاده از کمربند
ایمنی یرای صندلی باشد یا اتوبوسهایی که ریـل حرکتـی مجهـز بـه صندلی مخصوص باشد، استفاده
شود..
33 -تجهیزات داخلی
سرویسهای غذاخوری، قاشق و چنگالها یا دسته های بزرگ چـوبی یـا
پلاستیکی استفاده
شود. از کاسه و بشقاب لبهداری که مواد غذایی آن بیرون نریزد، فنجانهـا و
ظروفآشپزخانه با
دو دسته بزرگ استفاده گردد.
34 -برای کـفپـوش
صـندلی هـا، از تـشکچه هـای معمـولی، اسـفنجی، وسـایل پلاسـتیکی ضدحساسیتزا استفاده
گردد.
35 -از ابزار و وسایل
تحریر اداری قابل تنظیم ارتفاع استفاده گردد.
36 -از میزهای تحریر
شیبدار ساده، قلمهای بزرگ و نوارهای کاغذی چسبی به منظور حفظ تعادل کاغذ و وسایل تحریر
دانشآموزان استفاده شود. (این ابزارها جهـت افـرادی کـه دچـار حرکات غیرعادی دست و
سر هستند، لازم و ضروری است.)
37 -برای معلولان
جسمی از ماشینهای تایپ جای نوشتن استفاده شود. زیرا نه تنها فرد را از نوشتن خلاص میکند
بلکه موجب پیشرفت مهارتهای خواندن میگردد. (کمبل، 1973 ،به نقل از رئیسیزاده)
فروش کاشی سنتی