hc8meifmdc|2011A6132836|Ranjbaran|tblEssay|Text_Essay|0xfcff870607000000c406000001000400
Mall یا shopping mall گونه ای از معماری است که شامل مجموعه ای از مغازه ها است به اضافه پیاده روها یا راههای دسترسی،برای تامین ارتباطات عمودی و افقی،در نقش ستون فقرات،که این مغازهها را به هم متصل میکند .
این کلمه به طور کلی درآمریکای شمالی و استرالیا به محوطه های بزرگ خرید گفته میشود در حالی که واژه arcade اغلب در بریتانیا استفاده میشود و به پیاده روهای باریک واغلب سرپوشیده یا به فضای تجاری ایجاد شده بین دو توده ساختمانی گفته میشود چیزی که بیشتر در ایران رایج بوده و هست.
در بریتانیا و اروپا مفهوم دیگری به نام shopping precinct or pedestrian precinct).)محدوده خرید یا محدوده پیاده رو مطرح است که نمونه ای بزرگتر از arcadeاستو اغلب قسمتی از آنهاسرپوشیده است این محدودهها منحصرا محدوده های برای دادوستد هستند.
مراکز خرید در بریتانیا معمولا در مرکز شهر هستند و تعدادی از این مراکزنیز در دهه 80و 1990درحومه بعضی شهرهای بریتانیا ساخته شدند.
امروزه مراکز بیرون شهر در جهان گسترش یافته اند و در حال حاضر بیشتر به گونه ای از پارکهای خرید توجه نشان داده میشود که شامل رسته ای مغازه ها با مشاغل مشابه اند و هر کدام هم ورودی جداگانه ای دارند
نوشته هایی در باب معماری مراکز خرید
مفهوم مراکز خرید هرچند در اروپا مفهومی زاییده صنعتی شدن وگونه ای معماری قرن بیستمی به حساب میآید در این سوی جهان داستانی به بلندای یک تاریخ دارد تا آنجا که شهر اسلامی را نمیشود بدون بازار تصور کرد بدون مغازه ها تیمچه ها چارسوها و.... بازارسرپوشیده بزرگ اصفهان از آثار قرن دهم میلادی، بازار سر پوشیده بزرگ تهران با ده کیلومتر طول و نمونه دیگری از مراکز خرید اینچنینی است مثال دیگر بازار بزرگ استانبول است که در قرن 15میلادی ساخته شده است این بازار با 58گذر و 4000مغازه نمونه دیگری از این گونه معماری است.اولین نمونه های اروپایی تحت تاثیر این مفهوم و نیازدر قرنهای بعد به وجود آمد از این میان مارکت سرپوشیده آکسفورد،درآکسفورد انگلستان نمونه ای متاخر از این گونه معماری در اروپاست که به طور رسمی در اول نوامبر 1774افتتاح شده و هنوز زنده و پابرجاست با گذشت زمان این مفهوم نیز گسترش پیدا کرد و متکامل تر و شایع تر شد،از نمونه های بعدی میتوان پاساژبارلینگتون درلندن را که در سال 1819افتتاح شد را نام برد این مفهوم به امریکا سفر کرد واولین نمونه آن در جزیره رود(Rhode Island) در 1828 متولد شد از نظر تالریخ نگاری معماری این مرکز خرید در ترویج این گونه معماری واین مفهوم درآمریکا نقش بسزایی بازی کرد.
به دنبال مراکز ساخته شده در انگلستان و امریکا گالریا ویتوریو امانویل(Galleria Vittorio Emanuele II) در میلان در دهه 60قرن هجدهم ساخته شد که از نظر وسعت شبیه تر به مراکز بزرگ خرید در دوره مدرن بود و کم کم بیشتر شهرهای بزرگ در اواخر قرن 18 و اوائل قرن 19شروع به ساختن پاساژها و مراکز خرید کردند در این میان پاساژ Cleveland
GUM نیز در مسکو در 1890ساخته شدند.
مراکز خرید اولیه که در تب و تاب صنعتی شدن و عصر ماشین طراحی میشدند مقیاس انسانی نداشتند و بیشتر شرایط عبورو مروراتومبیل ها در طراحی آنها در نظر گرفته میشد. مانند(Market Square، Lake Forest)در الینویز که در 1916ساخته شدند و(Country Club Plaza)در کانزاس و میسوری که در 1924ساخته شدند.
در نیمه قرن بیستم به واسطه حومه نشینی و فرهنگ اتومبیل درآمریکا سبک جدیدی ازمراکز خرید بزرگ در حومه شهرها به دور ازازدحام مراکزشهرها به وجود آمد.اولین مرکز خرید اینچنینی در امریکا Highland Park Village بود که در 1931در دالاس تگزاس افتتاح شد.
در انگلستان این مفهوم به گونه ای دیگردرآمد Chrisp Street Market اولین پیاده رو به شکل یک منطقه تجاری بود که شامل مغازه ها و راههای جلوی آنها میشد.
در ادامه تکامل معماری مراکز خرید مفهوم مراکز خرید کاملا سر پوشیده به وسیله معمار اتریشی Victor Gruen بسط و گسترش یافت تا جایی که او را پدر ماکز خرید مدرن در امریکا میدانند.
به تدریج این گونه جدید معماری تکامل پیدا کرد و mall نامیده شد مثل Northgate Mall که در شمال سیاتل واشنگتن در 1950و Northland Shopping Center نزدیک دیترویت در 1954ساخته شدند و همچنین Southdale Center که در Twin Cities درحومه مینوستوتا در 1956ساخته شد.
از میان نمونه های غیر امریکاییWest Edmonton Mall درادمونتون کانادا که به مدت 20سال بزرگترین مرکزخرید سرپوشیده در جهان بود را میشود نام برد. در اروپا نیز Dundrum Town Centre در دوبلین ایرلند از نظر اندازه قابل توجه است .
یکی دیگر از بزرگترین مراکز خرید جهانی که به صورت یک مجموعه متمرکز در یک مکان طراحی شده شده است The King of Prussia mall است که شامل دو مرکز Plaza at King of Prussia و Court at King of Prussia است و در فیلادلفیا در حومه پنسیلوانیا قرار دارد.
از بزرگترین مراکز خرید در دنیا و در آمریکا Mall of America است که در نزدیکی مینستوتا واقع است این مرکز که در 1992افتتاح شده است و 390000متر مربع مساحت دارد.
اگر چه چندین مرکز خرید آسیایی از قبیل ، Kelapa Gadingو Taman Anggrek Mal در فیلیپین .و SM Megamall دز مالزی و Berjaya Times Square دراندونزی نیزاز نظر اندازه قابل توجه است.
Golden Resources Shopping Mall در پکن که در اکتبر 2004افتتاح شد بزرگترین نمونه واقعی در جهان است که 600000متر مربع مساحت دارد.هرچند مساحت Berjaya Times Square در کوالالامپور 700000 متر مربع گفته میشود نمونه دیگر SM Mall of Asia در فیلیپین است که در ماه می 2006افتتاح شد ورتبه سوم را از نظر وسعت در در جهان داراست و 360000متر مربع مساحت دارد و هنوز در حال توسعه است.
Mall of Arabia در دوبی که در سال 2008افتتاح خواهد شد با 920000متر مربع مساحت یکی از بزرگترین ها خواهد شد