معماری و ورزش

انسان‌ها از زمانی که زندگی اجتماعی خویش را آغاز نمودند، به دلایل گوناگون، خواه در قالب مراسم آیینی و خواه در قالب بازی یا حرکات هنری، گردهم می‌آمدند. این گردهم‌آیی‌ها، که بخش مهمی از فعالیت‌های اجتماعی بشر از روزگار باستان تاکنون به شمار رفته و می‌رود، در روند تکاملی تاریخ، با گذشت زمان و پیشرفت و دگرگونی شیوه‌های زندگی آدمی و شروع زندگی شهرنشینی، شکل‌های متفاوتی به خود گرفته و همواره خود را با شرایط اجتماعی دوران مختلف وفق داده است.

رویدادهای ورزشی نیز از زمان پیدایش تاکنون به عنوان بخش مهمی از این فعالیت‌های اجتماعی به شمار می‌روند. در این میان، مکان‌های برگزاری این رویدادها یا همان میدان‌های ورزشی (Sport Arenas) همراه با نمایش پیشرفت‌های تکنولوژیکی و معمارانه زمان خود، بازتابی از جریان‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و گاه سیاسی زمان خود نیز بوده و هستند.

در این راستا مسئولان برگزاری هجدهمین دوره بازی‌های جام‌جهانی 2006 فوتبال در آلمان، هم‌زمان با این رویداد مهم جهانی، نمایشگاهی از معماری مجموعه‌ها و استادیوم‌های ورزشی را با عنوان «معماری و ورزش: از میدان‌های باستان تا استادیوم‌های مدرن»، در موزه معماری مونیخ (Architekturmuseum der TU München) ترتیب داده‌اند.

این نمایشگاه از یک سو با هدف نمایش تحولات و تنوع معماری‌های مرتبط با میدان‌‌های ورزشی و از سوی دیگر با ارائه مجموعه‌ای از موفقیت‌‌های معماری ـ مهندسی در عرصه سازه استادیوم‌‌های ورزشی که منجر به روی آوردن به ساختارهای جدید و ابداع روش‌‌های نوین طراحی و پوشش میادین ورزشی شده است، برگزار می‌شود.

مدل‌‌ها، طرح‌‌ها، تصویرسازی‌‌ها، نقاشی‌‌‌ها و تصاویر مدارک معماری جمع‌آوری‌‌شده از میدان‌‌های دوران باستان، مکان‌‌های برگزاری تورنمنت‌‌ها در قرون وسطی، ساختمان‌‌های ورزشی در دوره رنسانس، مجموعه‌ای از سالن‌های ورزشی طراحی شده در قرن 19 و 20 و همچنین استادیوم‌های ورزشی طراحی شده برای المپیک از موارد به نمایش در آمده در این نمایشگاه می‌باشند.

با آگاهی از این نکته که ورزش به عنوان یک فاکتور اقتصادی قدرتمند و یک رویداد رسانه‌‌ای فراگیر و تاثیرگذار، نقش عمده‌ای در روند تحولات جهانی ایفا می‌کند، می‌توان با سرمایه‌گذاری در حوزه معماری ورزش به نتایج مطلوبی در مسیر توسعه جهانی دست یافت. با مروری بر آثار خلاقانه معماران پیشرویی چون پیر لوییجی نروی (Pier Luigi Nervi) کنزو تانگه (Kenzo Tange)، رنزو پیانو (Renzo Piano)، زاها حدید (Zaha Hadid)، نورمن فاستر (Norman Foster)، هرزوگ و دمورن (Herzog & de Meuron)، گروه فیوچر سیستمز (Future Systems) و بسیاری دیگر، می‌توان به اهمیت معماری در حوزه ورزش و لزوم توجه به این مهم پی برد.