کاشی سنتی رنجبران : کاشی کاری در دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان

مقاله ها

صفحه اصلی
مقاله ها
کاشی کاری در دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان

کاشی کاری در دوران هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان

1398/07/01

نویسنده : وب سایت کاشی سنتی رنجبران

در این نوشته به بررسی کوتاه از تاریخچه کاشی کاری در دوران هخامنشیان ، اشکانیان و ساسانیان می پردازیم.

کاشی کاری در زمان هخامنشیان

در دوران هخامنشیان استفاده از آجرها و کاشی های لعابدار و رنگین و منقوش رایج بوده است و تمام بناهای باقی مانده مانند شوش و تخت جمشید این چنین منقش شده است. نمونه بسیار جالب از کاشی کاری در شوش کشف شده است که به شیران و تیراندازان معروف است

از تزیینات کاشی هم چنین برای آرایش کتیبه ها نیز استفاده شده است از رنگ های زرد، سبزو قهوه ای برای رنگ کردن و زینت دادن کتیبه ها استفاده شده است. همچنین لعاب روی آجرها از گچ و خاک پخته تشکیل شده است.

نمونه های دیگری از این نوع کاشی های لعابدار که با نقش های حیوانات خیالی مانند «سیمرغ» و یا «گریفن» دارای شاخ گاو، سر و پای شیر و چنگال پرندگان ساخته و طراحی شده نیز طی حفریات چندی به دست آمده است. قطعاتی از قسمت های مختلف کاشی کاری متنوع زمان هخامنشیان در حال حاضر در مجموعه ی موزه لوور و سایر موزه های معروف جهان قرار دارد.

کاشی کاری در زمان اشکانیان

در این بررسی ها کاشی کاری زیرلعابی دوره قاجار نائین جایگاه در اصفهان ویژه ای دارد. در اواخر قرن 18 تولید سفال اساساً متمرکز شده بود اما این اصال به این معنی نیست که دیگر مراکز مانندشیراز، نطنز، حسینیه ها و تکایای نائین از کتیبه های کاشی کاری آبی- سفیدی بهره می برند که باید در طبقه بندی کاشی کاری زیر لعابی، گروهی خاص را برای آنها در نظر گرفت. این کاشی ها که دارای زمینه سفید و نقش آبی یا برعکس هستند، بدنه ی خمیر سنگی با کیفیتی دارند مضمون بیشتر نقوش، اشعار پارسی با خط نستعلیق است، وقف نامه ها و نذورات، با در کاشی کاری زیرلعابی نیز درحسینیه های نائین دیده می شوند که می توان به حسینیه های کلوان، پادرخت، نوگاباد، چهل دختران، پنجاهه، باب المسجد و .... اشاره کرد.

در دوره اشکانیان قنعت لعاب دهی پیشرفت خوبی کرد.مخصوصا استفاده از لعاب یکرنگ داخلی داخلی و سطح خارجی ظروف سفالین متداول شد. ، وهم چنین غالباً قشر ضخیمی از لعاب بر روی تابوت های دفن اجساد کشیده می شده است. در این دوره به تدریج استفاده از لعاب هایی به رنگ های سبز روشن و آبی فیروزه ای رونق پیدا کرد اما هنرمندان استفاده چندانی از لعاب برای پوشش خشت و آجر نکرده و نقاشی دیواری را برای تزیین بناها ترجیح داده اند. دیوار نگاره های کاخ آشور و کوه خواجه سیستان یادآور اهمیت و رونق نقاشی دیواری در این دوره است.

طراح های که در این دوران استفاده شده است نقش های گل و گیاه، ، نخل های کوچک، برگ های شبیه گل «لوتوس» و تزیینات انسانی و حیوانی می باشد.

کاشی کاری در زمان ساسانیان

در زمان ساسانیان، ساخت کاشی های دوره هخامنشیان باهمان شیوه و با لعاب ضخیم تر ادامه یافت و ساخت کاشی معرق نیز رواج یافت. نمونه های متعددی از این نوع کاشی ها که ضخامت لعاب آن ها به قطر یک سانتیمترمی رسد در کاوش های فیروز آباد، کاخ بیشابور و کاخ تیسفون به دست آمده است. نقش های این کاشی ها عبارت از زنان چنگ زن، بافنده و دارنده‌ی گل و مردان سالخورده است که با قطعه‌های کوچک کاشی به رنگ‌های نارنجی، قهوه‌ای، زرد ، قرمز، گلی و آبی ، یشمی، شیری و خاکستری صورت گرفته و نشان دهنده‌ی کار دقیق و تنوع رنگ های رایج در دوره‌ی ساسانیان است.

برای سفارش این نوع کاشی کاری بسیار زیبا و اصیل ایرانی با شماره همراه 09128612029 و تلفن ثابت 02133030841 تماس بگیرید.

مطالب پیشنهادی

کاشی کاری معرق

کاشی لعابدار

کاشی کاری در زمان هخامنشیان	کاشی کاری در زمان اشکانیان	کاشی کاری در زمان ساسانیان	کاشی سنتی رنجبران