hc8meifmdc|2011A6132836|Ranjbaran|tblEssay|Text_Essay|0xfcffae55010000001709000001000100
زواره از جمله کم بارانترین نقاط ایران است.متوسط بارندگی سالانه آن 2/ 122 میلیمتر است که بیشترین بارندگی در فصول زمستان و بهار می باشد از نظر دیاگرام آمبروترمیک و نیز دوره خشکی طولانی است. جمعیت بخش زواره در سال1370 حدود 14151 نفر و درسال 1375 ؛14355 نفر بوده است که 32 درصد جمعیت شهرستان را تشکیل می دهد جمعیت شهر زواره در سال 1375 حدود 8232 نفر بوده است که نسبت به سال 1370 کاهش یافته است بر اساس آمار سال 1370 از نظر جمعیتی شهر زواره در کل استان دارای رتبه 35 می باشد(10) قدمت تاریخی زواره به پیش از اسلام می رسد بطوریکه آثار باستانی دوره ساسانی هم وجود دارد و به ثبت آثار باستانی نیز رسیده است. وجه تسمیه ی شهر گوناگون است که مهم ترین آنها عبارتند از: 1- واژه زواره از کلمه زو به معنی دریا گرفته شده است زیرا در گذشته این شهر کنار دریا واقع بوده ومحله بن گیره محل بارگیری کشتی ها بوده است. 2- زواره از کلمه زوار گرفته شده است زیرا در گذشته این شهر منزلگاه کاروانها بوده است . 3- درغالب فرهنگها و لغتنامه ها زواره نام پسر زال و برادر رستم ذکر شده است و گویند چون برادر رستم برآنجا دست یافته است آنرا زوراره نامیده اند .(10) در اوایل قرن چهارم هجری به علت کثرت جمعیت سادات طباطبایی ساکن زوار اند.(2 و10) یاقوت حموی جغرافی نویس عرب ضمن اشاره به آثار و فرایند های بر زواره را بسیار خوب توصیف کرده است (11) وجود قناتهای بزرگ مانند خسروشاه و اروند و آبادیهای مهر آباد و عشق آباد و همین طور قرارگیری زواره بر سر راه کاروانهای دلیلی بر اقتصاد خوب و آبادی منطقه در دوران پیش از اسلام دارد. پیدایش وتشکیل بازار در آنجا خود بیانگر مرکزیت نسبت به مجموعه ای از آبادی ها و در عین حال ارتباط مناسب زواره با سایر شهرهای مهم اطراف و محل عبور کاروانها از آنجاست.بطوریکه زواره از یک سو به نایین یزد و کرمان و ازسوی دیگر به کاشان قم و ورامین و ری ارتباط داشته. به نحوی که طوفان شن و ماسه های کویر نیز مانع ار آن نبوده و با زغال کویی هایی مسیر را مشخص می ساختند (نقشه شماره یک) مسیر دیگر ارتباطی شهر زواره با شهرهای انارک و طبس ومشهد مقدس بوده است .این راه کویری ومشکل و سخت بوده است وشاید به دلیل همین مسیر کویری و دشوار بوده است که دروازه شمالی شهر را اصطلاحا دروازه ترکی می نامیده اند .(12) با پذیرش دین مبین اسلام توسط ایرانیان و به تدریج مهاجرت اعراب به ایران عده ای از سادات علوی (آل طاهرین علی) ساخت مسجد در زواره شروع شد . تبدیل آتشکده های شهر به مسجد که آتشکده محله بن کویه نمونه ای از آن است که در اوایل سوم حجری اتفاق افتاده است . همچنین ساخت مساجد جامع زواره در همین قرن که یکی از قدیمی ترین و به نظر برخی اولین مسجد جامع جهار ایوانی ایران است ساخته شد و امروز یکی از نماد ها و نشانه های مهم شهر محسوب می گردد.
مشخصات کالبدی شهر شهر زواره به دو بخش قدیمی و جدید قابل تقسیم بندی و بررسی است. بخش قدیمی شهر با داشتن ارتباط فضایی یکپارچه و بهم پیوسته بخش اصلی و مرکزی شهر را شکل می بخشد و بخش جدید متاثر از معماری و شهر سازی جدید است که غمدتا درجنوب و جنوب غربی قرار گرفته است . مهم ترین عناصر و فضاهای اصلی و کالبدی شهر شامل مسجد جامع .بازار . حسینیه . امام زاده حمامها .مدارس بازار تاریخی زواره تنها عنصر خطی در بافت تاریخی شهر است که ارتباط دهنده بین مسجد جامع و امام زاده و دو حسینیه بزرگ و کوچک نقش ستون فقرات در شهر را دارد و هنوز می تواند این نقش را بیش از گذشته داشته باشد. اما متاسفانه بازار شهر امروز دوره رکورد و خمودگی خود را بعلت تغییر شرایط و عدم توجه مسئولین و مردم شهر می گذراند. بررسی ما در مقاله نشان می دهد که بازار شهر هنوز از قابلیتهای مناسبی برای شروع مجدد فعالیت خود داراست که با برنامه ریزی درست می توان به این مهم دست یافت از سوی دیگر فعالیت مجدد بازار در عدم تخریب و توجه بیشتر مردم به معماری اصیل بومی وتاریخی می گردد ولذا با توجه به موقعیت بازار در شهر حفظ میراث فرهنگی و دمیدن روح زندگی در بافت تاریخی شهر ضرورت احیا و استفاده مجدداز بازار به شدت احساس می شود.
زیرنویسها ومنابع : 1.شفقی سیروس 1378 نقش بازار در ساختار فضایی شهرهای اسلامی فصلنامه تحقیقات جغرافیایی شماره 52 و53 ص64 2. جمس دار مستتر تتبعات ایرانی جلد دوم ص129 3.منبع شماره1 ص75 4.برهان قاطع تصحیح دکتر محمد معین جلد اول ص218 5. منبع شماره 1 ص75 6.سلطان زاده حسین 1372 فضاهای شهری در بافت های تاریخی شهر دفتر پژوهشهای فرهنگی چاپ دوم تهران ص29-30 7 . منبع شماره 6ص45 8.منبع شماره 1ص68 9.مشهدیزاده ناصر 1372 تحلیلی از ویژگیهای برنامه ریزی شهر ایران نشر دانشگاه علم و صنعت ص309 10. موحدعلی 1377 عملکردهای شهر در توسعه روستایی از دیدگاه یوفرد مجله علوم انسانی مدرس 11.غفاری علی 1379 زواره نمادی از اسطوره کویر دفترپژوهشهای فرهنگی تهران ص23 12.منبع شماره 11 ص23
کاشی سنتی رنجبران تولید کننده کاشی سنتی ، کاشی حسینیه و مساجد در تهران
|