دکتر
سیمین حناچی، کارشناس ارشد شهرسازی دفتر فنی وزارت کشور کارشناس ارشد
در بخش قبلی به
الزامات جهانی و ملی در خصوص ضرورت مناسب سازی محیط ش هری برای افراد ناتوان و کم
توان پرداختـه شد، کلیه قطعنامه ها، بیانیه ها، قوانین، آئین نامه و دستورالعملها
بر این اصل دلالت دارند کـه اسـتفاده از فرصـتهای برابـر در جامعه حق همگان است و
افراد جامعه میبایست سهمی یکسان از توسعه اقتصادی و اجتماعی داشته باشند و یقیناً
ایجاد بسـتر لازم برای انجام این مهم بر عهده دولتهاست بدین معنا که دولتها میبا
یست با آگاه کردن مردم کشور خود، مشارکت همگـان را در فرآیند توسعه اجتماعی ،
اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی فراهم آورند و فواید و مزایای این اقـدام را بـه افـراد
جامعـه گوشـزد کنند زیرا مشارکت دادن تمام اقشار جامعه در تأمین منابع مادی و
مالی، موجب گسترش خدمات اجتمـاعی و بهبـود امکانـات اقتصادی می شود و این امر
بویژه برای افراد معلول از اهمیت ویژه ای برخوردار است
ارزیابی عملکرد
قوانین و مقررات موضوع معلولین در کشور ما حاکی از آنست که بخش اطلاع رسانی و
آموزش عمومی با چالش های اساسی روبرو بوده و نتایج بسیاری از تحقیقات در این زمینه
شاهدی بر این مدعاست از جمله انجـام تحقیـق ارزشـمندی تحت عنوان «تحلیل موردی
عملکرد ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای معلولین« که توسط دفتر فنی وزارت
کشور در سال 1373 با سه هدف : 1 (بررسی میزان موفقیت مصوبه 8/3/68 معلولین، 2
(شناخت علل «عدم توفیق» از طریـق مراجعـه مستقیم به عوامل طراحی و ساخت و 3 (جمع
بندی و پیشنهاد انجام پذیرفت، و اشـارات فراوانـی بـه عملکـرد ضـعیف بخـش آموزش
اعم از عمومی و یا تخصصی در این عرصه دارد که جمع بندی برخی از نظرات مسئولین و
مدیران استانها به شـرح زیـر میباشد:
1 -عدم تشخیص مشکلات
معلولین جسمی- حرکتی از سوی مسئولین دستگاههای اجرائی در کشور
2 -عدم برگزاری جلسات
توجیهی مستمر در خصوص رعایت مفاد مصوبه معلولین از طرف وزارتین کشور و مسکن و شهرسازی
در استانها
3 -عدم انجام تبلیغات
گسترده برای روشن شدن افکار عمومی در رعایت ضـوابط بـرای مناسـب سـا زی محـیط شـهری
بـرای معلولین
4 -عدم اطلاع اکثر
مهندسین اعم از حقیقی و حقوقی از آئین نامه ومصوبات جاری
5 -عدم ایجاد زمینه
مساعد به منظور تعیین جایگاه فرهنگی مفاد آئین نامه به لحاظ ایجـاد آگـاهی لازم مبنـی
بـر ضـرورت و حساسیت آن به عنوان یک اصل
6 -عدم آگاهی طراحان
از مفاد مصوبه زیر اکثریت طراحان در جریان این ضوابط نیسـتند و اصـولاً در بـاب اجـرای
آئـین نامـه توجیه نشده اند.
7 -عدم اطلاع دقیق
از تعداد معلولین و نوع معلولیتها، نپذیرفتن معلولین به عنوان عناصر سازنده و دارای
توان کاری کـه قـادر به شرکت در امور جامعه باشند، تصور پاره ای از مسئولین از اینکه
هر گونه سرمایه گذاری در جهت مناسب سازی محیط برای تعدادی محدود از معلولین مقرون به
صرفه نمیباشد.
8 -عدم آشنائی دست
اندرکاران شهرسازی و همچنین عدم هماهنگی سازمانهای ذیربط که موجب عدم شناخت محدود یتها
و نیاز برای معلولین توسط مجریان امور و نتیجتاً نادیده گرفتن نیازهای ایشان از عمده
ترین عوامل اجرای ضوابط هستند
نقطه نظرات
مسئولین، متخصصان و دست اندرکاران که فوقاً به برخی از آنها اشـاره شـد حکایـت از
ایـن امـر دارد کـه آگـاهی عمومی و دانش تخصصی طراحان و سازندگان و مسئولین می
تواند نقش مهمی در اجرای قوانین و مقررات به صورت عام و به ویژه در ارتباط با
مناسب سازی محیط برای معلولین به شکل خاص داشته باشد . از اینرو در تجدید نظر
مصوبه 8/3/68 کمیتـه بازنگری ضوابط و مقررات شهر سازی و معماری برای معلولین جسمی – حرارتی،
یک کمیته فرعی با عنوان آموزش تشکیل داد و اهداف و و ظایف خود را در تدوین آئین
نامه جدید چنین تعریف کرد:
1 -اتخاذ تدابیر
و تمهیداتی برای آگاه نمودن اقشار مختلف جامعه در مورد حقوق معماری و شهر سازی معلولین.
2 -پیش بینی و پیشنهاد
برنامه های آموزشی و پیگیری اجرای آن بر اساس قوانین و مقـررات مرکـ ز تحقیقـا ت سـاختمان
و مسکن با استفاده از توانائی های سایر سازمانهای ذیربط.
3 -بررسی و پیشنهاد
روش هائی جهت آگاه نمودن معلولین به قوانین و حقوق خود در رابطه با مسائل معماری و
شهرسازی.
4 -جمع بندی تجربیات
اعضاء کمیته در جهت اشاعه نتایج تحقیقات و تبلیغ آن بـرای ایجـاد حساسـیت و اسـتفاده
دسـت اندرکاران طراحی و اجرای ساختمان و محیط مسکونی و شهری.
#کاشی سنتی