مقاله ها
1398/05/16
نویسنده : وب سایت کاشی سنتی رنجبران
hc8meifmdc|2011A6132836|Ranjbaran|tblEssay|Text_Essay|0xfcff73ec00000000f108000001000100


کاشی و کاشیکاری هنری است که که در تمدن اسلامی با پشتوانه ی هنر ایرانی پیش از اسلام به اوج خود رسید.


اولین نمونه های نقاشی زیر لعاب شفاف در دوره اسلامی و بر روی ظروف سفالی قرون سوم و چهارم هجری قمری معروف به ظروف نیشابوردیده می شود. این سفال ها که در زمان سامانیان ساخته می شد، دارای بدنه گل رسی قرمز و نخودی بوده که با یک لایه گلابه پوشش شده و روی آن با ترکیب رنگدانه و گلابه نقاشی شده و در نهایت روی نقاشی ها، لعاب شفاف سربی قرار گرفته است. موفق ترین تلاش ها در نقاشی زیرلعاب پس از کشف بدنه خمیر شیشه یا همان خمیر سنگ در قرن دوازدهم/ششم بدست آمد. رنگ ها مستقیم روی بدنه اجرا شده و یا به طور مستقیم بر روی یک سطح نازک کوارتزی نقاشی می شدند و بعد با یک لعاب شفاف بی رنگ یا قلیایی آبی مس لعاب داده می شد.

مواد و روش ساخت کاشی های زیرلعابی
ترکیب بدنه در کاشیهای زیرلعابی از دو نوع خمیر سنگی و خمیر رسی ساخته شده است. قدمت بدنه های خمیر رس در ظروف به ساخت نخستین سفالینه های دست ساخته بشر بر می گردد.در قرن 12 م. به دنبال تلاش سفالگران در شرق دنیای اسلام، نوع جدیدی از خمیر بازآفرینی می شود که با نام خمیر سنگ خمیر شیشه شناخته می شود

کاشی های زیرلعابی در ایران

ماده جدید برای بدنه های سفالی به منظور شبیه سازی پرسلان های چینی به کار گرفته شد و ترکیب آن بسیار شبیه موادی است که بدل چینی نامیده می شودو به وسیله سفالگران مصر باستان در اواخر هزار 5 و اوایل هزاره 4 ق.م و پیش از اسلام از ایران برای ساختن مهره و در دوره هخامنشی برای آجرهای لعابدار استفاده شده است. از زمانی که خمیر سنگ مجددا پس از معرفی رواج زیادی یافت و در مصر،سوریه، آناتولی و ایران به صورت قابل توجهی مورد استفاده قرار گرفت. این ماده بدنه جدید و نوع لعاب امکان اجرای تکنیک های تزئینی متعددی را برای سفالگران فراهم نمود. کاربرد گسترده بدنه های گل سنگی در دوره سلجوقی برای ساخت ظروف و کاشی های زرین فام مسبب تثبیت این تکنیک برای ساخت کاشی ها در ایران شد و تا دوره معاصر ادامه یافت.

طبق گفته ی ابوالقاسم کاشانی نسبت موادخمیر سنگ به این صورت است: بستانند از شکر سنگ سفید مذکور معطوف منخول به حریر صفیق ده جزو و از جوهر آبگینه ی مطحون یک جزو مخلوط با یکدیگر، و یک جزو گل لوری سفید در آب حل کرده نیکو بسرشند مانند خمیر و یک شب بگذارند تا نیک مخمر شود.

در مورد مواد و روش ساخت خمیر سنگ افراد مختلفی اظهارنظر کرده اند، اما تمامی آن ها به رساله ابوالقاسم کاشانی ارجاع داده و دستور بیان شده توسط او را نقل کرده اند

لعاب های اولیه در تکنیک زیرلعابی از نوع سربی بود. در قرن 12 م استفاده از لعاب قلیایی نیز به همراه بدنه های خمیر سنگی توسعه یافت. لعاب از ترکیب مقدار تقریبا مساوی کوارتز آسیاب شده و خاکستر گیاهان بیابانی شکل می گرفت. لعاب شفاف به دو صورت لعاب شفاف بی رنگ و لعاب شفاف رنگی بر روی ظروف و کاشی استفاده شده است. در لعاب های دوره قاجار استفاده از لعاب های سربی مجدد رواج یافت اما هنوز نمونه های قلیایی نیز قابل مشاهد است. این لعاب ها باعث می شدند تا مقدار زیادی از رنگ نقاشی در ساختار لعاب شفاف رویی حل شده و در آن پخش شود.

منابع : نشریه هنرهای زیبا

برای سفارش این نوع کاشی کاری بسیار زیبا و اصیل ایرانی با شماره همراه 09128612029 و تلفن ثابت 02133030841 تماس بگیرید.

مطالب پیشنهادی

کاشی کاری معقلی

کاشی زرین فام

کاشی های زیرلعابی کاشی کاری کاشی مساجد کاشی سنتی رنجبران

©کلیه حقوق این سایت متعلق به کاشی سنتی رنجبران به شماره برند 333592 می باشد
طراحی و توسعه شرکت مهندسی بهبود سامانه فرا ارتباط